Hittegolf nabij de Noordpool.
Op dit moment is het winter op het noordelijk halfrond. En dat is juist nabij de Noordpool goed te merken: de poolnacht is in volle gang en normaliter duiken de temperaturen tot ver onder het vriespunt. Maar dit jaar is het een beetje anders, zo blijkt onder meer uit gegevens van het Deense Meteorologische Instituut.
Kaap Morris Jesup
Het instituut meldde vorige week al dat de temperaturen bij Kaap Morris Jesup – het noordelijkste puntje van Groenland – urenlang boven het vriespunt bleven.
Now over 24 hours + in spite of a small dip down to -3.5C* overnight** #KapMorrisJesup is again above 0C .
Station is right under orange blob in N #Greenland.
*Obs have not been QC'd by climatologists yet
**European night – it's permanently night in high #Arctic now pic.twitter.com/RbvxKdvFpT— Greenland (@greenlandicesmb) 21 februari 2018
En afgelopen weekend werden er op dezelfde plek zelfs even temperaturen gemeten rond zes graden Celsius, zo meldt onderzoeker Robert Rohde op Twitter:
Cape Morris Jesup at the northern tip of Greenland just registered a temperature of +6 C (43 F).
Here is a map of the parts of Europe that are currently colder than the northernmost weather station on Earth. pic.twitter.com/8LoJjSxGxL
— Robert Rohde (@rarohde) 24 februari 2018
Dat is een uitzonderlijk hoge temperatuur voor de februarimaand: normaliter liggen de temperaturen zo’n 35 graden Celsius(!) lager. Volgens het Deense Meteorologische Instituut zijn er nabij Kaap Morris Jesup slechts twee keer eerder zulke hoge temperaturen in februari gemeten en wel in 2011 en in 2017.
Warme lucht
Volgens het Deens Meteorologisch Instituut zijn de hoge temperaturen nabij Kaap Morris Jesup het resultaat van een combinatie van factoren: relatief warme lucht in het Arctische gebied én het ontstaan van een föhn-wind rond Kaap Morris Jesup. Laatstgenoemde wind ontstaat wanneer de lucht over het ijs stroomt, zodat al het vocht eruit ontsnapt en de lucht kurkdroog wordt. Wanneer de wind loskomt van het ijs stijgt de temperatuur in deze kurkdroge lucht sterk.
Zee-ijs
De hoge temperaturen zijn zorgwekkend, omdat ze een enorm stempel drukken op het zee-ijs in het Arctisch gebied. In januari lag in het gebied reeds recordbrekend weinig zee-ijs en in februari – een maand waarin het normaliter toeneemt en dikker wordt – heeft het zee-ijs opnieuw in moeten leveren.
There is open water north of #Greenland where the thickest sea ice of the #Arctic used to be. It is not refreezing quickly because air temperatures are above zero confirmed by @dmidk's weather station #KapMorrisJesup. Wacky weather continues with scary strength and persistence. pic.twitter.com/YMnvCD8XvL
— Lars Kaleschke (@seaice_de) 25 februari 2018
Inmiddels is het weer op Kaap Morris Jesup omgeslagen en liggen de temperaturen weer ver onder het vriespunt. Het Deens Meteorologisch Instituut had dat al aan zien komen: op de site is te lezen dat föhnwinden komen en gaan en temperaturen na het verdwijnen van de föhnwind zo weer kunnen kelderen. Het neemt niet weg dat het Arctisch gebied in zijn geheel opvallend warm blijft; vorige maand lagen de temperaturen gemiddeld al zo’n 3 graden hoger dan normaal.
