Nooit meer griep: nieuwe ontdekking kan zomaar de ondergang van het griepvirus inluiden

En tevens afrekenen met andere virussen die het op onze luchtwegen voorzien hebben, zoals bijvoorbeeld het ons allemaal wel bekende SARS-CoV-2.

Met dat opbeurende nieuws komen onderzoekers in het blad Viruses. In het onderzoeksartikel maken de wetenschappers bekend dat ze een manier hebben gevonden om te voorkomen dat het griepvirus zich in onze lichamen vermenigvuldigt. En daarmee lijken ze een heel effectieve behandeling tegen griep op het spoor te zijn, waarbij het griepvirus – nog voor het ons ziek kan maken – buitenspel wordt gezet.

De griep
Je kent het wel: het is winter en je zit op het werk naast een snotterende, hoestende en oververhitte collega die er kortweg beroerd uitziet. Enkele dagen later lig je met dezelfde klachten in bed. Je hebt van die alleraardigste collega het griepvirus cadeau gekregen. Virusdeeltjes zijn je longen binnengedrongen en hebben je cellen geïnfecteerd. In die cellen hebben ze zich gerepliceerd, waardoor nog veel meer virusdeeltjes ontstonden die nog meer cellen infecteerden en zich aldaar ook weer hebben vermenigvuldigd.

Repliceren
Die replicatie of vermenigvuldiging is interessant. Want virussen kunnen dat niet op eigen houtje; ze zijn voor hun replicatie volledig afhankelijk van hun gastheer. Eerder toonden onderzoekers al aan dat de meest voorkomende typen griepvirussen – Influenza A en Influenza B – een menselijk eiwit nodig hebben om zich te kunnen vermenigvuldigen en meer cellen te kunnen infecteren. Het nieuwe onderzoek borduurt voort op die ontdekking. Wetenschappers hebben nu namelijk een manier ontdekt om te voorkomen dat Influenza B een beroep kan doen op het eiwit dat het nodig heeft om zich te vermenigvuldigen. En zonder dat eiwit kan het griepvirus zich dus ook niet repliceren en is het ten dode opgeschreven.

“Wij hebben ontdekt dat het Influenza B-virus voor de replicatie afhankelijk is van een menselijk eiwit: SUMOylation,” zo legt onderzoeker Jiayu Liao uit aan Scientias.nl. “En wij hebben ontdekt dat een inhibitor (of remmer, red.), aangeduid als STE025, ervoor kan zorgen dat het eiwit niet beschikbaar is.” En laboratoriumexperimenten wijzen uit dat de inhibitor zo volledig kan voorkomen dat het griepvirus zich vermenigvuldigt.

Meer onderzoek is hard nodig
Het is goed nieuws. Maar we moeten niet verwachten dat de aarde door dit onderzoek binnen een paar jaar griepvrij is, zo benadrukt Liao. Daar is eerst nog veel meer onderzoek voor nodig. “We hebben een compleet nieuwe manier gevonden om de replicatie van het griepvirus, met behulp van een chemische inhibitor te voorkomen. Het zal wel even duren om die inhibitor te verwerken tot een medicijn en vast te stellen dat dat medicijn ook veilig gebruikt kan worden.”

Pil
Maar het lijkt het wachten waard. Want als de inhibitor ook in dat vervolgonderzoek moedig standhoudt, zou dat kunnen resulteren in een zeer effectieve pil, die de ondergang van het griepvirus wordt. “Een manier waarop we de wereld in de toekomst griepvrij kunnen maken, is door het medicijn preventief aan te bieden en zo elke replicatie van het griepvirus in het menselijk lichaam te voorkomen.”

Honderdduizenden doden
Het zou een doorbraak zijn. Want hoewel de griep voor de meesten van ons hooguit heel vervelend is, moeten we niet vergeten dat het virus jaarlijks voor naar schatting honderdduizenden mensen – vaak ouderen of juist jonge kinderen – dodelijk is. Natuurlijk zijn er reeds griepvaccins waarmee mensen hun kans op (ernstige) griepklachten kunnen verkleinen, maar die werken vaak niet optimaal. Dat heeft enerzijds te maken met de complexiteit van het immuunsysteem, zo stelt Liao. “Het immuunsysteem van elk mens en de immuunreactie van elk mens is weer anders.” Daarnaast muteert het griepvirus razendsnel, waardoor de vaccins die in de zomer ontwikkeld worden in de winter soms al minder effectief zijn. De aanpak die onderzoekers nu in het blad Viruses presenteren, kent die twee uitdagingen niet. Zo staat deze los van het immuunsysteem en lijkt ook de kans dat virussen middels mutaties hun afhankelijkheid van menselijke eiwitten van zich af kunnen werpen, klein.

Andere virussen
Bovendien reiken de mogelijke toepassingen van het onderzoek verder dan griep alleen, zo stellen de onderzoekers. Ook met andere virussen – zoals bijvoorbeeld het coronavirus SARS-CoV-2 – kunnen we mogelijk afrekenen dankzij het feit dat ze voor hun replicatie volledig afhankelijk zijn van onze eigen eiwitten. “We hebben al wat voorlopige data en breiden ons onderzoek nu verder uit naar andere virussen,” stelt Liao.

Maar ook als zou blijken dat de aanpak voornamelijk geschikt is voor griepvirussen valt er natuurlijk al veel te winnen. “De griep komt al eeuwenlang op aarde voor,” aldus Liao. Het idee dat er na al die eeuwen nu toch een tijd aan gaat breken waarin mensen niet langer met de griep hoeven te leven (of sterven), is hoopgevend. “Het zal nog wel even duren,” stelt Liao over dat droomscenario. “Maar we hebben goede hoop.”

Bronmateriaal

"No more flu for you? Discovery blocks influenza virus’ replication in cells" - University of California, Riverside
Interview met Jiayu Liao
Afbeelding bovenaan dit artikel: dragana991 from Getty Images (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd