Sommige mensen moeten regelmatig hun bloed laten prikken. Dat blijft vervelend. Veel patiëntvriendelijker én nauwkeuriger is het testen van vocht onder de huid.
Bloedtests zijn nodig om ziektes op te sporen, maar ook om de werking van medicijnen te controleren. Sommige patiënten moeten er dus vaak aan geloven. Voor hen zou het veel prettiger zijn om via zuigkracht of met een micronaald hun intercellulaire vocht te testen.
Onderzoekers van de University of Cincinnati (UC) noemen de analyse van interstitiële vloeistof, de waterige vloeistof tussen lichaamscellen in het onderhuidse weefsel, een ideale manier om ziektes vroegtijdig op te sporen en de werking van het immuunsysteem te controleren. In het menselijk lichaam bevinden zich liters interstitiële vloeistof. Het is verantwoordelijk voor zo’n 15 procent van ons lichaamsgewicht. En dit vocht, dat vlak onder de huid kan worden opgepikt met een draagbaar apparaatje, heeft het in zich om de bloedtest grotendeels te vervangen.
Pijnloos
Er zitten veel voordelen aan het testen van het onderhuidse vocht. Zo gaat de micronaald nog geen millimeter de huid in en voelt de patiënt er niks van. Er is geen getraind personeel nodig om bloed te prikken en het onderhuidse vocht kan continu worden gemonitord. De techniek wordt al gebruikt bij diabetici om de bloedsuikerspiegel te meten, maar er moeten nog een aantal technische hindernissen worden genomen om de vervelende bloedafnames overbodig te maken.
Continue informatiestroom
“Het grootste voordeel van deze nieuwe manier om lichaamswaarden te meten, is dat de informatiestroom continu is. Met bloedmetingen is dit veel lastiger te bewerkstelligen en is het veel vervelender voor de patiënt”, zegt hoofdonderzoeker Mark Friedel. “Kun je je voorstellen dat je de hele dag moet rondlopen met een naald in je ader? We hebben dus andere tools nodig om een patiënt continu te monitoren.”
Zo is zweet een goede bron om bijvoorbeeld stress of angst te meten, omdat er cortisol en andere hormonen in zitten. Maar veel andere stoffen komen niet of nauwelijks vrij via de zweetporiën, stelt Friedel. “Zweetklieren zijn uitgerust met filters die lang niet alle interessante stoffen doorlaten. Meer dan de helft van de dingen die we willen controleren, zijn helemaal niet in zweet te vinden.”
Efficiënter alternatief
Urineonderzoek kan ook een aantal aandoeningen aan het licht brengen, maar bloed is nog altijd de grootste bron van informatie voor artsen. “We begrijpen bloed en de stoffen waaruit het is opgebouwd erg goed”, vertelt Friedel. “De bloedwaarden vertellen ons een heel duidelijk verhaal over de gezondheid van het hart of de lever.” Intercellulair vocht bevat echter veel van dezelfde chemische stoffen in dezelfde verhoudingen als in bloed zitten. Een huidscanner met zuigkracht of een micronaald is dus mogelijk een goedkoper, efficiënter en minder invasief alternatief voor bloedonderzoek.
Micronaald
Professor Jason Heikenfeld en zijn team hebben sensoren ontwikkeld om hormonen en andere stoffen te meten in het intercellulaire vocht. Ze gebruikten micronaalden van minder dan 1 millimeter lang die een klein stukje door de huid prikten. “Een splinter gaat dieper de huid in dan onze micronaalden”, zegt Friedel. “Ze zijn over het algemeen pijnloos. Ik voel het meestal niet. Het meest oncomfortabele is het verwijderen van de tape waarmee het apparaat aan de huid vastzit.”
Schrödingers kat
Maar ook al is de micronaald niet voelbaar voor de patiënt, het lichaam merkt hem wel op. En deze minieme reactie heeft invloed op de testresultaten. “Er treedt een waarnemerseffect op, vergelijkbaar met Schrödingers kat. Elke keer als je de vloeistof verzamelt, verander je de opbouw van het vocht”, legt Friedel uit. “Als je een naald in de huid steekt, raakt het weefsel licht ontstoken en veranderen de testwaarden. Voor een succesvolle continue biomonitoring moeten we een manier vinden om hiervoor te corrigeren. Daarom wordt de methode op dit moment alleen nog maar gebruikt om de bloedsuikerspiegel van diabetici te controleren.”
Een klein, draagbaar huidapparaat dat continu het intercellulaire vocht vlak onder de huid test, is een grote belofte voor de gezondheidsmonitoring van zowel zieke als gezonde mensen. Door de metingen kunnen ziektes eerder worden opgemerkt. Bovendien kan de werking van medicijnen nauwkeurig in de gaten worden gehouden en de dosering indien nodig worden aangepast.
