Voor het eerst zijn er voetafdrukken ontdekt van ankylosauride dinosaurussen, stoere planteneters die eruitzagen als levende tanks dankzij hun stevige pantser en beroemde ‘knuppelstaart’.
De afdrukken hebben de naam Ruopodosaurus clava gekregen. ‘Ruopodosaurus’ betekent ‘tuimelende hagedis-voet’, een knipoog naar de vindplaats, Tumbler Ridge, een plaats in de Canadese Rockies. ‘Clava’ is Latijn voor ‘knuppel’, wat natuurlijk slaat op die indrukwekkende staart. Wat deze sporen extra bijzonder maakt? Ze hebben maar drie tenen aan de achterpoten, terwijl de bekendere Tetrapodosaurus-sporen er vier hebben. Een klein detail, maar voor wetenschappers een groot verschil.
De voetafdrukken werden gevonden in geologische formaties die zo’n 94-100 miljoen jaar geleden zijn gevormd. Het gebied was toen een delta-omgeving met ondiepe meren, rivierkanalen, zandbanken en weelderige laaglandvegetatie. Dit verklaart waarom de sporen zo goed bewaard zijn gebleven; de modderige, zachte grond was perfect om voetafdrukken in achter te laten.
Hoe zagen deze dino’s eruit?
“Hoewel we niet precies weten hoe deze dinosaurus eruit zag, weten we wel dat hij zo’n 5 tot 6 meter lang was, bedekt met pantser en stekels, en een stijve of volledige knuppelstaart had”, vertelt Victoria Arbour, dinospecialist en mede-auteur van de studie waarin de sporen worden beschreven, in een persbericht. De onderzoekers schatten dat deze beesten ongeveer 120 centimeter hoog waren bij de heup, vergelijkbaar met latere knuppeldragers zoals Euoplocephalus.
De sporen laten ook zien hoe deze beesten liepen: brede, ronde poten met voorpoten die vijf vingers hadden in een halvemaanvorm, en achterpoten met drie stompe tenen die eindigen in afgeronde of driehoekige punten. De grootste Ruopodosaurus-voetafdrukken zijn zo’n 30 centimeter lang, een stuk kleiner dan de Tetrapodosaurus-sporen die wel 50 centimeter kunnen halen. Dat doet wetenschappers denken dat deze knuppelstaart-dino’s wat compacter waren dan hun neven zonder knuppel.
‘Missing link’
Waarom is deze vondst zo’n big deal? Tot nu toe waren er geen skeletvondsten van ankylosauriden bekend in Noord-Amerika uit de periode tussen 100 en 84 miljoen jaar geleden. Wetenschappers dachten zelfs dat deze soorten tijdelijk van het continent verdwenen waren, misschien door stijgende zeespiegels in het midden van het Krijt. Maar deze sporen, die dateren van 100 tot 94 miljoen jaar geleden, bewijzen dat ze toch echt rondstampten in wat nu Canada is.
De vondst is niet alleen belangrijk voor Canada. Deze sporen zijn de eerste die met zekerheid aan ankylosauriden kunnen worden toegeschreven, waar ook ter wereld. Ze verschillen duidelijk van andere bekende thyreofore (gepantserde dinosaurus) sporen uit het Jura-tijdperk, zoals Deltapodus uit Europa en Shenmuichnus uit China. Dit maakt ze tot een belangrijke ‘missing link’ in ons begrip van hoe deze diergroep zich wereldwijd ontwikkelde.
CSI voor dinosaurussen
De wetenschappers gebruikten geavanceerde 3D-fotogrammetrie om de voetafdrukken tot in detail te bestuderen. Sommige afdrukken waren zo goed bewaard dat ze zelfs de huidafdrukken van de dinosaurus konden zien. Bij één vindplaats, Bullmoose Creek, vonden ze meerdere sets sporen die allemaal dezelfde kant op liepen. Dit suggereert dat deze gepantserde reuzen mogelijk in groepen reisden.
En er is meer: de Ruopodosaurus-sporen lagen in dezelfde gesteentelagen als de Tetrapodosaurus-sporen. Dat betekent dat deze twee types ankylosauriërs, de een met knuppel, de ander zonder, zo’n 100 miljoen jaar geleden naast elkaar leefden in West-Canada.
Een schatkamer voor dinofans
De ontdekking gebeurde in het Peace-gebied rond Tumbler Ridge, een regio die inmiddels is uitgeroepen tot UNESCO Global Geopark door al de dinosaurussporen die wetenschappers er vinden. “Deze studie toont aan hoe belangrijk dit gebied is om de evolutie van dinosauriërs in Noord-Amerika te begrijpen”, zegt Arbour. “Er valt nog zoveel meer te ontdekken.”
