Een hoge bloeddruk is niet alleen bijzonder slecht voor hart en vaten, je karakter wordt er mogelijk ook niet prettiger op.
De diastolische bloeddruk – de lagere van de twee getallen bij een bloeddrukmeting – veroorzaakt hoogstwaarschijnlijk neurotische karaktertrekken, concluderen onderzoekers uit Shanghai. Door deze onderdruk onder controle te houden kun je neurotisch gedrag maar ook angsten verminderen, luidt het advies.
Oorzaak of gevolg
Van hoge bloeddruk is bekend dat het een grote risicofactor is voor hart- en vaatziekten, maar er is ook een verband met neuroticisme, een karaktertrek die wordt gekenmerkt door aanleg voor negatieve emoties, zoals angsten en depressies. Maar tot nu toe was onduidelijk wat oorzaak is en wat gevolg: krijgen neurotische mensen eerder een hoge bloeddruk of veroorzaakt de hoge bloeddruk daadwerkelijk het neurotische gedrag?
Om daar achter te komen, hebben de onderzoekers een techniek gebruikt die Mendeliaanse randomisatie heet. Dit is een bekende methode om te achterhalen wat de invloed van risicofactoren is op een bepaalde ziekte. Daartoe worden metingen gedaan van de variatie van genen. De risicofactor is in dit geval de bloeddruk. De wetenschappers hebben vervolgens genetische variaties gebruikt om bewijs te vinden voor een causale relatie met neuroticisme. Zo probeerden ze de afwijkingen die bij observationele studies vaak ontstaan te verminderen.
Genetisch onderzoek
Hun conclusie: tussen de 30 en 60 procent van de bloeddruk is afhankelijk van genetische factoren. Er worden meer dan duizend vormen van genetische enkel-nucleotide polymorfie (afgekort SNP’s) mee in verband gebracht. SNP’s helpen te voorspellen wat de reactie is van mensen op bepaalde medicijnen, wat hun ontvankelijkheid is voor omgevingsfactoren en hun risico op het ontwikkelen van ziektes.
De onderzoekers gebruikten acht grote sets met data van het gehele genoom, dat uit bloedmonsters is genomen van voornamelijk Europese mensen. Ze hebben de Mendeliaanse randomisatie toegepast op de vier kenmerken van hoge bloeddruk: systolische en diastolische bloeddruk, polsdruk (systolische minus diastolische bloeddruk) en hoge bloeddruk. Deze gegevens vergeleken ze met vier psychologische condities: angst, depressie, neuroticisme en subjectief welzijn.
Neurotisch door hoge bloeddruk
Het resultaat was verrassend: hoge bloeddruk en hoge diastolische bloeddruk bleken de kans op neurotisch gedrag te vergroten, maar hebben geen effect op angst, depressie of subjectief welzijn. Uiteindelijk bleef na meerdere tests alleen de causale relatie met diastolische bloeddruk overeind. Maar toch: dat is opvallend te noemen. Wie een hoge onderdruk heeft, zou zich dus ook psychisch beter kunnen voelen door die druk te verlagen.
De onderzoekers onderkennen de beperkingen van hun studie. Het was bijvoorbeeld niet mogelijk om pleiotropie uit te sluiten, waarbij één gen effect kan hebben op meerdere eigenschappen. Ook zijn de bevindingen wellicht niet toepasbaar bij mensen van niet-Europese afkomst.
Maar daarentegen verbindt de bloeddruk het hart en de hersenen met elkaar. Zo kan die dus invloed hebben op de ontwikkeling van bepaalde persoonlijkheidskenmerken, verklaren de onderzoekers.
Neurotische mensen
“Mensen met neuroticisme kunnen gevoelig zijn voor kritiek van anderen en zijn vaak zelfkritisch. Ze ontwikkelen gemakkelijk angsten, woede, zorgen, vijandigheid en depressie”, schrijven de onderzoekers. “Neuroticisme wordt beschouwd als de belangrijkste oorzaak voor angst- en stemmingsstoornissen. Mensen die neurotisch zijn ervaren vaker veel stress, wat kan leiden tot een verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten”, schrijven ze verder.
De onderzoekers adviseren dan ook om de bloeddruk goed in de gaten te houden als je last hebt van neurotische trekken. “Dit kan neuroticisme verminderen en de kans op hart- en vaatziekten verkleinen.”
Diastolische versus systolische druk
De bloeddruk is de druk in je bloedvaten die nodig is om het bloed rond te pompen naar al je spieren en organen. Voor dit rondpompen moet je hart steeds aanspannen en ontspannen. Dit wordt systole en diastole genoemd. De systolische druk, of bovendruk, is de maximale druk die ontstaat bij het samentrekken van het hart, wanneer het bloed in de slagaders wordt gepompt. De diastolische druk, of onderdruk, ontstaat tussen twee samentrekkingen van het hart in, als het zich vult met bloed, en is het gevolg van een daling van de druk op de bloedvaten.
Voor je gezondheid is de bovendruk het belangrijkst. Die is idealiter onder de 120, maar tussen de 120 en 140 is je bloeddruk nog normaal volgens de Hartstichting. Tussen de 140 en 180 is je bloeddruk verhoogd en boven de 180 is hij ernstig verhoogd. Dan moet je direct contact opnemen met je huisarts.
