We hebben ergens wel het gevoel dat het niet goed is om kinderen al te lang achter een scherm te zetten, maar het is zo verleidelijk als je net nog even eten wilt koken of de was ophangen of gewoon behoefte hebt aan een beetje me-time. Laat deze nieuwe studie dan net dat steuntje in de rug zijn om je kroost niet urenlang tv te laten kijken.
Want wat blijkt: peuters die veel televisie kijken, kunnen minder goed tegen prikkels óf zijn er juist meer naar op zoek. Hoe dan ook, gaan ze niet op een normale manier met zintuiglijke ervaringen om. Ze willen meer stimulatie uit de omgeving of ze worden overweldigd door bijvoorbeeld harde geluiden of felle lichten. Met andere woorden: het zijn sensatiezoekers of sensatiemijders.
Schokkende resultaten
Al met weinig schermtijd reageren peuters minder goed op zintuiglijke ervaringen, dus wat ze horen, zien, voelen en proeven. Tot die conclusie kwamen de onderzoekers door data te bestuderen van bijna 1500 Amerikaanse kinderen, wier tv-kijkgedrag werd bestudeerd tussen 2011 en 2014 toen ze 12, 18, 24 en 33 maanden oud waren. Bij 33 maanden moesten de ouders een vragenlijst invullen om te achterhalen hoe hun kinderen verwerken wat ze zien, voelen of horen. Waren ze overdreven veel dingen aan het aanraken of geluid aan het maken, irriteerden licht en geluid hen overmatig of vermeden ze juist zintuiglijke prikkels, zoals tandenpoetsen?
De resultaten waren best schokkend: kinderen die op 1-jarige leeftijd naar een scherm keken (hoe lang dan ook) hadden een twee keer zo grote kans op afwijkend zintuiglijk gedrag, wat als ze 33 maanden oud waren leidde tot een verminderde registratie van zintuiglijke ervaringen. Als ze anderhalf jaar oud waren, leidde elk uur extra schermtijd tot een 23 procent grotere kans op afwijkend sensorisch gedrag, wat op 33 maanden oude leeftijd zorgde voor sensatiemijdend gedrag. Ook op 2-jarige leeftijd vergrootte elk uur extra schermtijd de kans met 20 procent dat de peuters echte sensatiezoekers werden, juist gevoelig werden voor prikkels of ze gingen vermijden als ze 33 maanden waren.
Zoveelste bewijs
De bevindingen zijn het zoveelste bewijs dat al te veel schermtijd niet goed is voor kleine kinderen. Eerder werd al bekend dat dit het risico vergroot op taalachterstanden, autisme, gedragsproblemen, slaapklachten en concentratiestoornissen.
Nu wordt ook expliciet de link gelegd met adhd en autisme. “De nieuwe conclusies kunnen belangrijke gevolgen hebben voor kinderen met adhd en autisme, aangezien de atypische verwerking van zintuiglijke ervaringen veel vaker voorkomt bij deze groepen”, zegt hoofdonderzoeker Karen Heffler van Drexel’s College. “Repetitief gedrag, zoals vaak wordt gezien bij kinderen met autisme, correleert sterk met een atypische sensorische verwerking. Toekomstig onderzoek moet dan ook vaststellen of schermtijd op jonge leeftijd de verhoogde reactie van de hersenen op zintuiglijke ervaringen, die vaak bij autisme wordt gezien, versterkt.”
Tal van gedragsproblemen
De verkeerde omgang met prikkels, waar schermtijd dus invloed op heeft, zorgt bij kinderen met adhd of autisme voor tal van gedragsproblemen, zoals hyperactiviteit, angststoornissen, sociale problemen en slaap- en eetstoornissen. “Gezien het verband tussen veel schermtijd en een groeiende lijst van gedragsproblemen, kan het goed zijn voor peuters met deze symptomen om een periode minder op een scherm te kijken, in combinatie met oefeningen om de verwerking van zintuiglijke ervaringen te verbeteren”, aldus Heffler.
Zet je kinderen als ze nog klein zijn dus liever niet of zo min mogelijk achter een schermpje en leer ze weer zelf spelen met al dat leuke speelgoed dat ze ongetwijfeld ook hebben.
Kinderen zitten in Nederland steeds langer voor de tv, tablet of smartphone, blijkt uit het jaarlijkse Iene Miene Media-onderzoek. Voor kinderen tot 6 jaar oud ging het vorig jaar gemiddeld zelfs om honderd minuten per dag, zeven minuten meer dan een jaar eerder. En ze beginnen er ook steeds jonger mee. Een kwart van de ouders gaf aan dat hun 9 tot 12 maanden oude baby al twee uur voor een scherm zit. Volgens de officiële richtlijnen van de WHO zouden kinderen tot 2 jaar helemaal geen scherm moeten zien en kinderen tot 5 jaar oud maximaal een uur per dag.
