Niks mis met neus Groenlandse walvis

Diverse walvissen – waaronder de orka – hebben niet de zenuwen die nodig zijn om goed te kunnen ruiken. Dus ging men er voor het gemak maar vanuit dat ook de Groenlandse walvis weinig via de neus meekreeg. Onterecht, zo blijkt nu: er is niks mis met de neus van de Groenlandse walvis.

Onderzoeker Hans Thewissen had van collega’s gehoord dat de Inupiaq (een stam van de Eskimo’s) vuur gebruiken om Groenlandse walvissen te vangen. De Inupiaq maken op de kust een vuurtje en dat trekt de walvissen aan. Zo kwam Thewissen op het idee dat de slechte neus van de walvis wel eens een mythe kan zijn.

Reukkolf
Hij ging mee op walvisjacht met de Inupiaq en verzamelde vier Groenlandse walvissen voor onderzoek. Hij verwijderde het brein van de dieren en toonde aan dat er vanuit de neusgaten zenuwen naar het brein lopen. In het brein bevindt zich vervolgens een gespecialiseerde structuur – de reukkolf – die de geuren vertaalt.

Klein maar fijn
In andere zoogdieren is deze structuur qua grootte helemaal in verhouding met het brein: des te groter de hersenen, des te groter de reukkolf is. Bij de walvis is dat anders. Daar neemt de reukkolf slechts 0.13 procent van het totale gewicht van het brein voor zijn rekening. “Het is vergelijkbaar met de reukkolf van makaken en bavianen,” legt Thewissen uit. “Deze dieren hebben een prima reukzin; in ieder geval beter dan die van apen en mensen.” Uit het onderzoek blijkt ook dat de Groenlandse walvis een stuk beter ruikt dan andere soorten walvissen.

Prooi
Volgens Thewissen helpt de reukzin de Groenlandse walvis om zijn prooi te pakken te krijgen. Zijn lievelingskostje – schelpdiertjes – geeft een sterke geur af. “Men mag verwachten dat een specialist in het eten van kril – zoals de Groenlandse walvis – een beter ontwikkelde reukkolf heeft dan soorten zoals de dwergvinvis die ook andere prooien eet,” meent expert Henry Pihlström.

De reukzin zou de walvis overigens niet alleen helpen om zijn prooi te vinden. Ook het zoeken van een partner en het vermijden van roofdieren wordt dankzij de goede neus een stuk gemakkelijker.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd