De pacemaker is uitermate geschikt voor pasgeboren baby’s die tijdelijk een pacemaker nodig hebben.
“Wij hebben, voor zover wij weten, ’s werelds kleinste pacemaker ontwikkeld,” vertelt onderzoeker John Rogers. En daar lijkt niets aan gelogen; de pacemaker in kwestie is kleiner dan een rijstkorrel en past in een injectienaald, waardoor deze vrij eenvoudig in het lichaam geïnjecteerd kan worden.
Hoe werkt het?
De kleine pacemaker wordt op het hart aangebracht. Vervolgens wordt er op de borst van de patiënt een klein, zacht en draadloos apparaatje geplaatst. Wanneer dit apparaatje een onregelmatig hartritme detecteert, begint het regelmatige lichtpulsen af te geven. Die reizen dwars door de huid, het borstbeen en de spieren naar het pacemakertje toe en activeren het apparaatje, dat vervolgens dus met dezelfde regelmaat als de lichtpulsen het hart gaat stimuleren.
Voldoende stimulatie
Hoewel het pacemakertje piepklein is, kan het het hart net zo sterk stimuleren als een traditionele, ‘grote’ pacemaker. “Het hart vereist een kleine hoeveelheid elektrische stimulatie,” vertelt Rogers. “Door de omvang (van de pacemaker, red.) terug te brengen, vereenvoudigen we de procedure van implementatie en verkleinen we het risico voor de patiënt.”
Opgelost
Niet alleen de geringe omvang maakt de nieuwe pacemaker bijzonder. De pacemaker bestaat namelijk ook nog eens uit oplosbare materialen. Als de pacemaker niet meer nodig is, lost deze dus gewoon op! Hoelang de kleine pacemaker dienst doet alvorens op te lossen, kunnen de onderzoekers heel nauwkeurig bepalen; de samenstelling en dikte van de materialen die in de pacemaker gebruikt worden, dicteren hoeveel dagen deze meegaat.
Getest
Het klinkt misschien bijna te mooi om waar te zijn. Maar de pacemaker werkt echt, zo schrijven de onderzoekers in het blad Nature. Ze baseren zich op experimenten met dieren. Ook is de pacemaker getest op harten van overleden orgaandonoren.
De patiënt
De pacemaker kan in principe het ritme van elk hart – ongeacht de grootte ervan – herstellen, maar is eigenlijk ontwikkeld met het oog op pasgeboren baby’s. “Ongeveer 1 procent van de kinderen – ongeacht of ze nu in lageinkomens- of hogeinkomenslanden ter wereld komen – heeft een aangeboren hartafwijking,” vertelt onderzoeker Igor Efimov. “Het goede nieuws is dat deze kinderen na hun operatie slechts tijdelijk een pacemaker nodig hebben. In ongeveer zeven dagen herstellen hun harten zich meestal vanzelf (…) Nu kunnen we deze kleine pacemaker op het hart van een kind plaatsen (…) en is er geen extra operatie nodig om deze weer te verwijderen.”
Maar ook volwassenen kunnen in de toekomst dus baat hebben bij deze kleine, oplosbare pacemaker. Ook voor volwassenen geldt namelijk dat ze soms na een hartoperatie tijdelijk een pacemaker nodig hebben om het hartritme stabiel te houden. Nu is het nog zo dat daartoe tijdens een operatie elektroden op de hartspier worden bevestigd, die vervolgens verbonden worden met een externe pacemaker. “Draden komen letterlijk uit het lichaam en zitten vast aan een pacemaker buiten het lichaam,” stelt Efimov. Als de pacemaker niet meer nodig is, moeten ook de elektroden worden losgemaakt en daarbij kunnen complicaties ontstaan. “Zo overleed bijvoorbeeld Neil Armstrong. Hij had een tijdelijke pacemaker na een bypassoperatie. Toen de draden werden verwijderd, kreeg hij een interne bloeding,” weet Efimov. De hoop is dat de kleine pacemaker in de toekomst dit soort tragische uitkomsten kan voorkomen.
