De tien kenmerken van leven: ademhalen #1
Elk organisme vertoont dezelfde tien levensverschijnselen. Om de week neem ik je mee naar de wondere wereld van één levensverschijnsel. Deze week het levensverschijnsel 'ademhalen'.
Column
Tien dingen die alle levende wezens met elkaar gemeen hebben
Naar schatting telt onze planeet rond de negen miljoen soorten levende wezens. En hoewel de verschillen tussen veel van die soorten enorm zijn, hebben al die levende wezens in ieder geval tien dingen met elkaar gemeen.
Waarom zijn mensenbaby’s zo hulpeloos?
Wij mensen mogen onszelf dan wel heel intelligent vinden, vergeleken met andere diersoorten zijn onze baby’s behoorlijk hulpeloos. Zo duurt het bijvoorbeeld wel een jaar voordat een mensenkind kan lopen, terwijl een baby-olifant direct na zijn geboorte al de eerste stapjes zet. Waarom zijn wij zo hulpeloos en onderontwikkeld bij onze geboorte? Worden wij soms te vroeg geboren?
Overbevolking: het grootste morele dilemma ter wereld
In 2011 zag de zeven miljardste aardbewoner het levenslicht. De verwachting is dat we in 2024 al rond de acht miljard zitten. Indrukwekkend, zeker als we ons bedenken dat er dagelijks gemiddeld 200.000 extra bewoners bij komen. Bij zulke cijfers slaat mij de schrik om het hart.
Creationistische komedie: wat creationisten doen om de evolutietheorie te ontkrachten
Creationisten doen er alles aan om de evolutietheorie te ontkrachten. Dit leidt vaak tot bizarre theorieën en heel wat misverstanden. Sommige fouten die creationisten maken, kunnen zelfs gebruikt worden om evolutie beter te begrijpen.
Lovedrugs: over wat er allemaal in het verliefde lijf gebeurt
Op middelbare scholen lopen er zat rond: stapelverliefde mensen. Biologiedocent Noor Fiers staat regelmatig voor een klas vol zwijmelende, vergeetachtige, mentaal afwezige, flirtende pubers en weet er dus alles van. Speciaal voor Scientias.nl ontleedt ze de verliefde mens in deze column tot op het bot: wat is er toch allemaal gaande in dat verliefde lijf?
De terugkeer van de hoopvolle monsters
Geneticus Richard Goldschmidt dacht dat evolutie in sprongen verloopt door macromutaties die hoopvolle monsters produceren. Deze theorie werd snel afgedaan als onwaarschijnlijk. Nu keert het concept 'Hoopvolle Monsters' terug met hybridisatie als drijvende kracht.
Hoe origami levens redt
Waar denkt u aan als u aan origami denkt? Aan kleine vierkante gekleurde papiertjes gevouwen in allerlei leuke figuurtjes zoals een kraanvogel of een bloem? U denkt vast niet aan extreem ingewikkelde structuren bestaande uit honderden vouwen, laat staan aan enorme ruimtetelescopen, hartstents of airbags. Toch heeft dit allemaal verband met elkaar; de sleutel daartoe is wiskunde.
Hybride soortvorming: 1 + 1 = 3
In de achttiende eeuw ontdekte Carolus Linnaeus dat nieuwe soorten kunnen ontstaan door hybridisatie. Deze manier van soortvorming, nu bekend als hybride speciatie, komt regelmatig voor bij planten. Maar ook in het dierenrijk vindt men af en toe een hybride soort.
De krekster op het schoolplein: over romances tussen verschillende soorten
Op het plein bij de school van biologiedocente Noor Fiers huppelt een bijzondere vogel rond: een kraai met witte vleugels. Hij zou het resultaat zijn van een romance tussen een ekster en een kraai en wordt daarom door docenten bestempeld als een krekster. Klinkt heel aannemelijk, maar dat is het niet. Want als het om kruisingen gaat, houdt de natuur er strenge regelgeving op na, die slechts door enkele soorten gebroken wordt.
De rol van enhancers in de evolutie van dieren
Deze maand bracht het wetenschappelijke tijdschrift Philosophical Transactions of the Royal Society B een speciaal nummer uit over de rol van bijzondere stukjes DNA, enhancers, in de evolutie van dieren. Tijd om deze enhancers eens aan het brede publiek voor te stellen.
De rol van tijdelijke soortvorming in evolutie
De oorsprong der soorten. Iedereen heeft er wellicht van gehoord. Of erin gelezen. In 1859 publiceerde Charles Darwin één van de belangrijkste boeken in de geschiedenis van de evolutiebiologie. Het meest innoverende idee uit De oorsprong is dat van de natuurlijke selectie. Hoewel erg simpel en overtuigend, heeft het evenwel bijna een eeuw geduurd vooraleer het algemeen werd aanvaard.