De Tyrannosaurus rex is zoals de naam al suggereert, de koning van de dinosaurussen. Maar zijn familie bestaat uit veel meer soorten. In China is nu een nieuwe ontdekt, die Asiatyrannus xui is gedoopt.
Van de tyrannosaurussen zijn zeker dertig soorten bekend, die allemaal een paar dingen gemeen hebben: ze zijn groot en gevaarlijk. Ook hebben ze allemaal een enorme kop met scherpe tanden en sterke kaken. Het waren zogenoemde apex-predators, lopend op twee poten. Ongeveer 165 miljoen jaar geleden verschenen ze voor het eerst op het wereldtoneel.
Een kleine dino
Hoewel er geen soort zo uitgebreid is bestudeerd als de tyrannosaurussen is er toch nog een nieuw exemplaar gevonden. De onderzoekers bogen zich over fossielen die in 2017 op een bouwplaats in Ganzhou zijn opgedoken. Onder meer een schedel, stukken van wervels, achterpoten en het staartskelet zijn bewaard gebleven. Het bleek te gaan om een relatief kleine tyrannosaurus. Hij was maar half zo groot als een andere Chinese soort, de Qianzhousaurus. De schedel was 47,5 centimeter groot en vermoedelijk was het dier in totaal niet langer dan 3,5 tot 4 meter.
Kleine, snelle prooien
Het is een tot nu toe onbekende soort, die zoals gezegd, door de onderzoekers Asiatyrannus xui is genoemd. Dit is een verwijzing naar enerzijds het werelddeel waar de fossielen zijn aangetroffen, namelijk Azië, en anderzijds naar een bekende Chinese wetenschapper, Xu Xing. Het fossiel is ongeveer 66 tot 72 miljoen jaar oud. Het dier leefde dus aan het eind van het dinotijdperk. Zijn kop en lichaam hebben andere verhoudingen dan zijn veel grotere neven. Vermoedelijk vulde het dier dan ook een andere ecologische niche dan zijn grote broeders. Hij jaagde mogelijk op kleinere, snellere prooien, die hij door zijn beperktere omvang beter te pakken kon krijgen.
Theorie bevestigd
Het is een bijzondere vondst. Nooit eerder is er een tyrannosaurus met een dergelijke bouw gevonden in het zuiden van China. De locatie waar de resten zijn aangetroffen, ondersteunt bovendien de theorie dat tyrannosaurussen later migreerden uit Laramidia dan gedacht. Laramidia is het Noord-Amerikaanse subcontinent waarvan wordt vermoed dat de tyrannosaurussen er zijn ontstaan.
Tussen de 100 en 66 miljoen jaar geleden bestond Noord-Amerika uit twee subcontinenten: het westelijke deel heette Laramidia, in het oosten lag Appalachia. Laramidia was een enorm eiland dat zich uitstrekte van het huidige Alaska tot wat nu het noorden van Mexico is. Toen de tussenliggende zeestraat droog kwam te liggen werd Noord-Amerika weer één groot continent. Laramidia is vooral bekend als het leefgebied van beroemde dinosauriërs zoals de T. rex, maar ook de triceratops, de styracosaurus en de ankylosaurus komen er vandaan.
De tyrannosaurus leefde in het late Krijt, ongeveer 70 tot 66 miljoen jaar geleden, in het westen van Noord-Amerika, op Laramidia dus. Het eerste fossiel is in 1874 gevonden, waarna in 1905 de belangrijkste soort zijn naam kreeg: de Tyrannosaurus rex, oftewel de koning onder de tirannen. Er zijn tientallen skeletten gevonden van het reusachtige dier, waardoor een goed beeld is ontstaan van hoe hij eruitzag. De tyrannosaurus was een echte vleeseter. Hij kon tot wel 14 meter lang worden en 8000 kilo wegen. De T. rex liep op zijn grote, sterke achterpoten terwijl de korte, maar zware staart zijn lichaam in evenwicht hield. Zijn voorpootjes waren maar klein. De tyrannosaurus jaagde op andere dino’s, die hij met zijn enorme bek met lange tanden en extreem sterke kaken met enkele krachtige beten uitschakelde.
De tyrannosaurus is verreweg de bekendste dino, onder andere doordat hij altijd werd gezien als het grootste landroofdier dat ooit heeft bestaan. Maar dat is niet correct. In 1915 is in Egypte een Spinosaurus opgegraven die groter is en ook de Giganotosaurus die in 1993 in Argentinië werd ontdekt was waarschijnlijk iets langer.
