Nieuwe opnames van ruimtetelescoop James Webb overtreffen alle verwachtingen

Onderzoekers verwachten mede op basis van deze opnames dat de telescoop zijn ambitieuze missiedoelen gaat halen of zelfs zal overtreffen.

Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie – die de telescoop samen met de Europese en Canadese ruimtevaartorganisaties bouwde en onderhoudt – zojuist bekend gemaakt. “Meer dan twintig jaar geleden nam het James Webb-team zich voor om de krachtigste ruimtetelescoop ooit te bouwen en bedacht vervolgens een gewaagd optisch ontwerp om de veeleisende missiedoelen te kunnen behalen,” stelt Thomas Zurbuchen, namens NASA. “Vandaag kunnen we stellen dat dat ontwerp zijn vruchten afwerpt.”

Werk in uitvoering
Die veelbelovende woorden klinken op een moment waarop de telescoop nog niet eens operationeel is; het Webb-team is nog altijd bezig om de 18 spiegels waaruit de hoofdspiegel is opgebouwd zo uit te lijnen dat ze samen als één grote spiegel gaan functioneren. Het is een tijdrovend proces dat uit verschillende stadia bestaat. En een heel belangrijk stadium is nu bereikt, zo stelt NASA. Want elk van de 18 segmenten zijn zo afgesteld dat ze nu – met behulp van het belangrijkste instrument aan boord van James Webb: de Near-Infrared Camera – samen één beeld van een ruimte-object – bijvoorbeeld een ster – kunnen afleveren.

Opname
En dat heeft de telescoop ook letterlijk gedaan. “We hebben de telescoop helemaal uitgelijnd en vervolgens op een ster gericht,” vertelt Ritva Keski-Kuha, lid van het Webb-team. Het resultaat zie je hieronder en overtreft alle verwachtingen. “Dit zijn de hoogste resolutie infraroodbeelden die ooit vanuit de ruimte zijn gemaakt,” stelt collega Scott Acton.

Op deze foto schittert de ster 2MASS JJ17554042+6551277. En hoewel de James Webb-telescoop zich voor het maken van deze opname focuste op de ster, zijn – doordat de telescoop zo gevoelig is – ook de sterrenstelsels en sterren op de achtergrond zichtbaar. Afbeelding: NASA / STScl.

“We zijn heel opgewonden over wat dit betekent voor de wetenschap,” stelt Keski-Kuha. Want nogmaals: deze beelden zijn slechts voorproefjes, gemaakt om na te gaan of de spiegels goed zijn uitgelijnd. En als de telescoop in dit stadium al de verwachtingen overtreft, hoeveel meer mogen we dan van James Webb verwachten als deze volledig operationeel is? “We weten nu dat we een goede telescoop hebben gebouwd.”

Toekomstig werk
De eerste echte, met het oog op de missiedoelen gemaakte, opnames van die telescoop laten echter nog even op zich wachten. Want er is eerst nog meer werk aan de winkel. Naast de Near-Infrared Camera zijn er namelijk ook nog andere wetenschappelijke instrumenten aan boord van James Webb te vinden, zoals de Near-Infrared Spectrograph en het Mid-Infrared Instrument. Ook met het oog op die instrumenten moet de telescoop de komende weken nog uitgelijnd worden. De verwachting is dat het Webb-team daar uiterlijk begin mei mee klaar is. Vervolgens zijn er nog twee maanden nodig om de instrumenten van James Webb voor te bereiden op hun operationele fase. De eerste ‘echte’ opnames worden dan ook pas in de zomer verwacht.

In afwachting daarvan kan het Webb-team voor nu opgelucht ademhalen. Nadat het eerder lukte om de zeer fragiele en complexe James Webb-telescoop heelhuids in de ruimte te krijgen en uit te vouwen, is nu ook aangetoond dat de telescoop in staat is om het licht van (verre) objecten in de ruimte te vergaren en zonder verder oponthoud af te leveren bij de instrumenten die daar vervolgens chocola van moeten maken. En daarmee doet de telescoop precies wat ervan verwacht werd. En dat was – zo heeft NASA ons voorafgaand en ook na de lancering herhaaldelijk voorgehouden – nooit een vanzelfsprekendheid.

De James Webb-telescoop is zo groot als een tennisveld en moet onze kijk op het universum (en onszelf) radicaal gaan veranderen. Benieuwd wat de telescoop allemaal gaat bekijken en onderzoeken? Lees er hier alles over!

Bronmateriaal

"NASA’s Webb Reaches Alignment Milestone, Optics Working Successfully" - NASA
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / STScl

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd