Astronomen hebben een exoplaneet ter grootte van de aarde gevonden, waar mogelijk veel vulkanen actief zijn. Op de exoplaneet LP 791-18 d komen vulkanische uitbarstingen net zo vaak voor als op pizzamaan Io van Jupiter.
De wetenschappers gebruikten gegevens van de Spitzer-ruimtetelescoop en TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) om de exoplaneet te vinden en te onderzoeken. Ook werden er verschillende observatoria op aarde ingezet. Het paper is te lezen in het wetenschappelijke vakblad Nature.
Synchrone rotatie
LP 791-18 d draait om een kleine rode dwergster op zo’n 90 lichtjaar afstand van de moederster. De exoplaneet heeft een synchrone rotatie. Dit betekent dat de rotatieperiode gelijk is aan de omlooptijd en dat zorgt er weer voor dat steeds dezelfde zijde van de exoplaneet gericht is naar de rode dwergster. Het betekent ook dat het op één kant altijd dag is en op de andere zijde altijd nacht. In ons zonnestelsel hebben veel objecten een synchrone rotatie, zoals de maan om de aarde. Vandaar dat de maan er altijd hetzelfde uitziet van het aardoppervlak. Dwergplaneet Pluto en zijn maan Charon doen er nog een schepje bovenop: zij hebben allebei een synchrone rotatie, waardoor beide hemellichamen altijd dezelfde zijde naar elkaar hebben gericht.
“De dagzijde van LP 791-18 d is waarschijnlijk te heet en daarom komt er geen vloeibaar water voor op het oppervlak”, concludeert co-auteur en professor Björn Benneke. “Maar aangezien er mogelijk veel vulkanische activiteit is, verwachten we dat de exoplaneet een atmosfeer kan hebben en dat betekent dat water kan condenseren op de nachtzijde.”
Zo ontstaat er mogelijk vulkanische activiteit
LP 791-18 d is niet de enige planeet bij de ster LP 791-18. Eerder zijn LP 791-18 b en LP 791-18 c gevonden. LP 791-18 c is een forse planeet: ongeveer 2,5 keer groter dan de aarde en meer dan zeven keer zwaarder. De elliptische banen van de planeten c en d liggen op bepaalde punten dicht bij elkaar, waardoor deze buitenaardse werelden soms rakelings langs elkaar schieten. Iedere keer dat het grotere broertje – LP 791-18 c – langs LP 791-18 d scheert, trekt deze planeet aan zijn kleine broertje. Het binnenste van planeet d wordt hierdoor gekneed, de temperatuur neemt toe en er ontstaat vulkanische activiteit op het oppervlak. Ditzelfde zien we ook gebeuren bij de maan Io van Jupiter, alleen is Jupiter dan degene die Io opwarmt.
James Webb is nu aan zet
Zo lijkt LP 791-18 d een interessante exoplaneet om verder te bestuderen. Er is waarschijnlijk vulkanische activiteit, de exoplaneet bevindt zich in de leefbare zone rondom de ster én er is een kans op vloeibaar water op het oppervlak. Planeet c wordt binnenkort al nader onderzocht door de James Webb-telescoop, maar de onderzoekers hopen dat de ruimtetelescoop ook een blik werpt op planeet d. Als James Webb aan de atmosfeer ‘ruikt’, ontdekt de telescoop wellicht elementen die hinten naar vulkanische activiteit. Dit wordt ongetwijfeld vervolgd.