Er zijn verschillende mensachtigen geweest voor de Homo sapiens dominant werd. We dachten ze allemaal wel in beeld te hebben, maar nu blijkt er nóg een aftakking te zijn binnen de mensenfamilie. In China is namelijk een fossiele menselijke schedel gevonden die op geen enkele andere mensachtige lijkt die tot nu toe bekend is.
De schedel lijkt noch op die van de Neanderthalers noch op die van de Denisovans en hij behoort ook niet tot de Homo sapiens. Het betreft dus waarschijnlijk een nieuwe tak aan de menselijke stamboom. Voorlopig is de mensachtige HLD 6 gedoopt. Zijn schedel, kaak en beenbotten zijn in 2019 gevonden in Hualangdong in Oost-Azië. Sindsdien is er volop onderzoek gedaan naar de 300.000 jaar oude botten, maar de wetenschappers van de Chinese Academy of Sciences (CAS) konden geen enkele match vinden met bestaande mensachtigen.
Geen kin
Het gezicht van HLD 6 heeft dezelfde structuur als dat van het geslacht van moderne mensen, dat zich zo’n 750.000 jaar geleden al afsplitste van de Homo erectus. Maar het ontbreken van een duidelijke kin doet hem weer meer op een Denisovans lijken, een uitgestorven menssoort uit Azië die zich ruim 400.000 jaar geleden afsplitste van de Neanderthalers.
De Chinese onderzoekers, die ook nog samenwerkten met wetenschappers in New York en Spanje kunnen niet anders dan concluderen dat ze waarschijnlijk een compleet nieuwe menssoort hebben ontdekt. En wel een hybride vorm van de tak, waar de moderne mensen uit voortgekomen zijn en een tak met oude mensachtigen uit de regio, zoals de Denisovans.
Vreemde eend
Het is ook weer niet zo gek dat er plots een nieuwe menssoort opduikt. Veel mensachtige fossielen, die in China zijn gevonden in het midden- en late pleistoceen, passen niet zo makkelijk in een bepaalde aftakking. Meestal luidt de verklaring dan dat het gaat om een variatie, die een kleine onderbreking vormt, op het pad naar de moderne mens. Denk aan een archaïsch voorbeeld van een Homo sapiens of juist een moderne vorm van de Homo erectus. Maar deze ietwat simplistische interpretatie is controversieel en zeker niet breed geaccepteerd.
Met de recente vondsten wordt dan ook bevestigd dat er wel degelijk meerdere mensachtigen rondliepen in die tijd. Want hoewel de Homo erectus in Azië bleef bestaan tot ongeveer 100.000 jaar geleden, lijken de onlangs gevonden overblijfselen in Oost-China meer op andere modernere mensachtigen.
De vierde lijn
Eerdere genoomstudies van Neanderthalers van wie de resten zijn gevonden in Europa en West-Azië vonden ook al bewijs van een vierde geslacht van mensachtigen die in het midden- en late Pleistoceen leefden. Maar deze tak is nooit officieel geïdentificeerd in fossielen. Tot nu dus. Daarmee hebben de Chinezen mogelijk een belangrijk ontbrekend puzzelstukje gevonden.
Een jong puzzelstukje, dat wel: de schedel behoorde toe aan een persoon van 12 of 13 jaar oud. Het gezicht heeft veel kenmerken van de moderne mens, maar de ledematen, de achterkant van de schedel en de kaak hebben meer primitieve kenmerken, schrijven de onderzoekers. Hun resultaten maken van de redelijk lineaire lijn naar homo sapiens een meer slingerend pad. De combinatie van verschillende fysieke kenmerken van deze oude mensachtige ondersteunt dan ook de theorie dat er tegelijkertijd drie mensachtigen rondliepen in Azië: de homo erectus, de Denisovans en deze andere aftakking, die wat meer op ons lijkt.
Eerder dan gedacht
Homo sapiens verscheen in China pas zo’n 120.000 jaar geleden op het toneel, maar het lijkt erop dat diverse moderne kenmerken al veel langer bestonden, tot wel 300.000 jaar geleden. Het zou kunnen dat de laatste gemeenschappelijke voorouder van de Homo sapiens en de Neanderthalers in Zuidwest-Azië is ontstaan en zich vandaaruit verspreidde over alle continenten.
Dat is een interessante theorie die nog moet worden bevestigd door verder onderzoek, maar wat wel vrijwel zeker is: we waren met meer verschillende soorten dan we dachten.
