Chinese onderzoekers hebben een verbazingwekkende methode ontwikkeld om het immuunsysteem aan te sporen in de strijd tegen kanker. Daarbij maken ze gebruik van de afweerreactie die optreedt bij de afstoting van donororganen. De kankercellen van 23 patiënten werden in de klinische trial keihard aangevallen door het lichaam, met een succespercentage van maar liefst 90 procent.
Patiënten die een orgaantransplantatie ondergaan, slikken medicijnen om het immuunsysteem te onderdrukken. Toch komen in 10 tot 20 procent van de gevallen nog afstotingsreacties voor, stellen onderzoekers van de Columbia University in New York. Dit komt doordat het immuunsysteem het nieuwe orgaan als vreemd en ongewenst bestempelt en vervolgens de aanval inzet op het weefsel. Chinese onderzoekers maken gebruik van dit mechanisme en hebben het omgebogen om de strijd aan te gaan tegen kwaadaardige gezwellen.
Tumor krijgt ‘varkensgeur’
Ze ontwikkelden een behandelmethode, waarbij een virus het lichaam om de tuin leidt. Het immuunsysteem gaat kankercellen als varkensweefsel zien. Het virale verkleedpak veroorzaakt een sterke ontstekingsreactie die de tumor aanvalt. Deze methode sloeg aan bij 21 van de 23 proefpersonen en genas zelfs een patiënt met vergevorderde baarmoederhalskanker.
De aanpak is veelbelovend, maar de wetenschappers maken duidelijk dat het onderzoek nog in volle gang is en dat er nog veel werk te verzetten is in het lab. Kanker is een complexe ziekte die in staat is om zich telkens weer aan te passen. Het is volgens het team dan ook essentieel om het onderzoek op te schalen naar fase 2 en 3 van de klinische trials.
Heftige immuunrespons
Professor Zhao Yongxiang, directeur van de oncologie-afdeling van de Guangxi Medical University, leidde het baanbrekende onderzoek. Hij onderzocht de immuunrespons bij orgaanafstoting en modificeerde een virus met het doel om het lichaam aan te zetten om kankercellen keihard aan te vallen. Zijn team maakte gebruik van de zeer besmettelijke ziekte van Newcastle, ook wel pseudovogelgriep of NDV genoemd. Vogels kunnen doodgaan aan dit virus, maar mensen hebben er niet veel last van. De Chinese wetenschappers voegden een varkensgen toe aan het virus-DNA en creëerden zo het gemuteerde NDV-GT-virus. Wanneer dit virus kankercellen infecteert, herkent het immuunsysteem deze cellen als vreemd en zet het zijn volledige cavalerie in om de kwaadaardige cellen kapot te maken. Deze strategie zorgt er dus voor dat het afweersysteem een stuk agressiever reageert op kankercellen.
Van dierproeven naar klinische studies
Er is een heel onderzoekstraject aan het recente succes voorafgegaan. Na een reeks succesvolle dierproeven, waaronder een studie bij apen met leverkanker, durfden de wetenschappers het aan om te beginnen met klinische trials bij mensen. Ze behandelden in fase 1 van de menselijke trials 23 kankerpatiënten die leden aan verschillende onbehandelbare kankers, waaronder lever-, eierstok-, baarmoederhals- en longkanker. De patiënten kregen acht tot twaalf weken lang elke week een injectie met een NDV-GT-virus-bevattende vloeistof in hun bloed of buikvlies.
De resultaten waren indrukwekkend: bij sommigen stopte de tumorgroei, andere patiënten gingen gedeeltelijk in remissie en er waren zelfs deelnemers die volledig genazen. Het klinische onderzoek liet een succespercentage zien van 90 procent met weinig bijwerkingen. Professor Zhao legt uit dat de klinische studies nu fase 2 en 3 ingaan. Hierbij wordt de revolutionaire werkwijze getest op een grotere groep patiënten en ligt de focus op het evalueren van de effectiviteit en veiligheid van de behandeling.
