Op 26 juni hoopt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de IRIS-zonnesatelliet te lanceren. Wat gaat deze satelliet doen? En wat is de toegevoegd waarde ten opzichte van het Solar Dynamics observatorium?
IRIS staat voor ‘Interface Region Imaging Spectograph’. Wetenschappers gebruiken de satelliet om te observeren hoe materie op de zon energie verzamelt en opwarmt, terwijl het door de zonneatmosfeer reist. Tijdens deze reis wordt er veel ultraviolette straling opgewekt, die weer een (negatieve) uitwerking kan hebben op satellieten, ruimtesondes, maar ook op het klimaat. Gelukkig voor ons houdt ozon in de aardse atmosfeer de meeste ultraviolette straling tegen.
Ultraviolette krachtpatser
De IRIS-satelliet heeft een zeer krachtige telescoop die ultraviolette straling kan waarnemen. Ook het Solar Dynamics observatorium heeft een eigen ultraviolettelescoop – het Extreme Ultraviolet Variability Experiment – maar deze kan niet zulke scherpe foto’s maken als de IRIS-satelliet. Met de telescoop van de IRIS-satelliet hopen wetenschappers gebieden op de zon te bestuderen die slechts 240 kilometer breed zijn. Dit is echt heel klein, aangezien de zon zelf een straal van bijna 700.000 kilometer heeft. Daarnaast is de telescoop in staat om iedere paar seconden een foto van de zon te maken.
Fonteinen
“Eerder onderzoeken toonden aan dat er structuren in de zonneatmosfeer zijn, die slechts 160 tot 240 kilometer breed zijn, maar ruim 150.000 kilometer lang”, vertelt hoofdonderzoeker Alan Title van Lockheed Martin. “Stel, we projecteren dit op de aarde, dan zou het gaan om een fontein ter grootte van Los Angeles die in twintig seconden rond de aarde cirkelt. De IRIS-satelliet maakt hoge resolutie opnamen van deze fonteinen en analyseert deze structuren. Zo hopen we meer te weten te komen over hun temperatuur, dichtheid en snelheid.”
Polaire baan
De IRIS-satelliet krijgt een polaire baan. Dit betekent dat de satelliet iedere dag bijna direct over de polen zweeft. De afstand van de satelliet tot het aardoppervlak bedraagt een ruwe 600 kilometer.
Live volgen
De lancering van de IRIS is op 26 juni live te volgen via NASA TV. Als de lancering wordt verzet, dan wordt dit medegedeeld op één van de sociale kanalen van Scientias.nl. Houd ons dus in de gaten! Hieronder alvast een voorproefje van de lancering.
Update 26/06/2013
De lancering is minstens één dag verzet wegens slecht weer.
