NASA heeft een bijzondere foto uitgebracht van een lensvormig sterrenstelsel dat omringd wordt door een halo van donkere materie.
Het lensvormige sterrenstelsel NGC 4753 is zestig miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd en is lid van de Virgo II-wolk: een groep van minimaal honderd sterrenstelsels en sterrenstelselclusters. Vanaf de aarde zien we NGC 4753 vanaf de zijkant. Het sterrenstelsel heeft wel een centrale balk – zoals onze Melkweg – maar mist spiraalarmen. Astronomen denken dat lensvormige sterrenstelsels heel oude spiraalstelsels zijn, waarvan de spiraalarmen zijn uitgedoofd, of dat ze zijn ontstaan bij botsingen van spiraalstelsels.
Donkere materie
Hoewel aangenomen wordt dat NGC 4753 voor het grootste deel uit donkere materie bestaat, kunnen we deze donkere materie niet zien op de nieuwste Hubble-foto. Donkere materia weerkaatst namelijk geen licht. Wetenschappers weten dat donkere materie bestaat door de indirecte effecten ervan op sterren en sterrenstelsels waar te nemen. De bewegingen van deze hemellichamen kunnen alleen consistent zijn met de relativiteitstheorie en de zwaartekracht als er donkere materie aanwezig is. Wat donkere materie precies is, blijft echter een groot mysterie.
Complexe stofstructuren
Op de foto zijn complexe stofstructuren zichtbaar in het sterrenstelsel. Deze stofbanen zijn beïnvloed door een botsing met een dwergstelsel. Wetenschappers vermoeden dat deze botsing zo’n 1,3 miljard jaar geleden plaatsvond. Van het dwergstelsel is weinig meer over: dit sterrenstelsel is volledig opgegaan in NGC 4753.
Wetenschappers vinden NGC 4753 een interessant doelwit. Het lensvormige sterrenstelsel heeft een complexe structuur en een lage dichtheid. Daarnaast zijn er al twee Type Ia-supernova’s gespot in dit sterrenstelsel. Een supernova type Ia ontstaat in een dubbelstersysteem, waarin minstens één ster een witte dwerg is. De witte dwerg trekt materie van de andere ster naar zich toe. Is de witte dwergster zwaarder dan 1,44 zonnemassa – de zogenoemde Chandrasekhar-massa – dan begint kernfusie weer en explodeert het object in een supernova-explosie. Zo’n supernova-explosie is vijf miljard keer helderder dan de zon. Omdat de helderheid altijd gelijk is, gebruiken astronomen deze supernova’s om afstanden in het universum te meten.
