Wetenschappers hebben een checklist ontwikkeld waarmee mensen die de vijftig gepasseerd zijn, kunnen achterhalen hoe groot de kans is dat ze binnen tien jaar komen te overlijden.
De checklist is vrij simpel. Mensen wordt onder meer gevraagd naar hun leeftijd, gewicht en lengte. Ook staan er vragen op als: ‘Heeft een arts u ooit verteld dat u diabetes heeft?’ en ‘Heb je de afgelopen week gerookt?’. Elk antwoord hangt samen met een aantal punten. Zo krijgen mensen die de afgelopen week nog gerookt hebben, twee punten. Een leeftijd van tussen de 80 en 84 jaar levert zelfs vijf punten op. Op basis van het totale aantal punten kunnen artsen iets zeggen over de kans dat een persoon in de komende tien jaar komt te overlijden.
Onderzoek
De checklist is het resultaat van een grootschalig onderzoek, gebaseerd op de gegevens van 20.000 vijftigplussers. De vijftigplussers werden gedurende tien jaar gevolgd. Het onderzoek leverde een aantal risicofactoren op die de sterftekans van mensen aanzienlijk vergrootten. En daar is de checklist en het puntensysteem op gebaseerd, zo meldt het blad Journal of the American Medical Association.
Goede inschatting
De onderzoekers benadrukken dat het niet meevalt om de risico’s die vijftigplussers lopen, vast te stellen. Er zijn nu eenmaal heel veel uiteenlopende factoren die invloed hebben op de sterftekans van mensen. Toch denken ze dat hun checklist een redelijk goede inschatting kan maken van die sterftekans. Eerder ontwikkelden de onderzoekers namelijk al een checklist die voorspelde hoe groot de kans was dat mensen binnen vier jaar zouden overlijden. En nu blijkt dat een checklist die de sterftekans in een periode van tien jaar berekent, vergelijkbaar is met die eerste checklist. “Het belangrijkste wat we ontdekt hebben, is dat de risicofactoren die betrokken zijn bij het inschatten van de overlevingskansen op korte termijn vergelijkbaar zijn met de risicofactoren die betrokken zijn bij het inschatten van de sterftekans op lange termijn.”
De checklist is niet bedoeld voor vijftigplussers zelf, maar meer voor hun artsen. Zij kunnen met behulp van de checklist vaststellen of bepaalde (preventieve) behandelingen voor een specifieke patiënt echt zin hebben. De onderzoekers wijzen er namelijk op dat sommige onderzoeken op korte termijn risico’s met zich meebrengen en pas op lange termijn voordelen hebben. Een arts kan dan mede op basis van de checklist bepalen of het zin heeft om het onderzoek toch uit te voeren.