Een nieuwe behandeling voor mannen met een terugkerende vorm van prostaatkanker lijkt veelbelovend: het overlijdensrisico kan mogelijk met ruim 40% verlaagd worden.
Het gaat om het toevoegen van het middel enzalutamide aan de al bestaande hormoontherapie. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in The New England Journal of Medicine en gelijktijdig gepresenteerd tijdens het congres van de European Society for Medical Oncology (ESMO) in Berlijn.
Combinatie
Aan het onderzoek deden meer dan 1.000 patiënten mee uit 17 landen. Alle deelnemers hadden een agressieve en terugkerende vorm van prostaatkanker. Typerend voor deze specifieke vorm is dat na de eerste bestraling of operatie er dramatisch meer prostate specific antigen (PSA) in het bloed komt. PSA is een eiwit dat artsen gebruiken om prostaatkanker op te sporen en te volgen. Als er snel veel PSA in het bloed komt is dat vaak een alarmsignaal voor artsen dat de ziekte na een behandeling waarschijnlijk terug zal keren en uit zal zaaien.
Voor het onderzoek werden patiënten willekeurig ingedeeld in drie verschillende groepen: alleen hormoontherapie, alleen enzalutamide of een combinatie van beide. Na acht jaar bleek het overlijdensrisico voor de groep die beide behandelingen kreeg aangeboden 40,3% lager dan dat van de andere twee groepen. Volgens onderzoeker Stephen Freedland kunnen de resultaten hoop bieden aan een groep patiënten waar helaas maar weinig effectieve behandelopties voor bestaan. “Na de eerste behandeling kan de prostaatkanker bij sommige patiënten agressief terugkomen en snel uitzaaien,” zegt Freedland. “We bieden hormoontherapie al 30 jaar aan. Helaas blijkt dit voor deze groep niet erg effectief, net als veel andere behandelopties. Dat maakt deze bevindingen voor deze groep een echte gamechanger: mogelijk bestaat er dus tóch een effectieve behandelmethode.”
Enzalutamide
Het onderzoek komt voort uit een langlopend onderzoeksproject van het Cedars-Sinai Medical Center waar patiënten met prostaatkanker aan deel kunnen nemen. Volgens het team kan de nieuwe behandelmethode betekenen dat een snelle stijging van het PSA-gehalte niet automatisch het begin is van een ontmoedigend ziekteproces: bij de nieuwe behandeling is er sprake van een aantoonbaar hogere overlevingskans. Uroloog Hyung Kim vat het samen: “Deze belangrijke bevindingen wijzen op een behandeling die de overlevingskans verhoogt voor mannen met deze vorm van agressieve prostaatkanker. De resultaten sluiten aan bij eerdere studies waarin enzalutamide ook al de overlevingskans voor andere kankervormen aanzienlijk verbeterde. Het is waarschijnlijk dat dit middel in de toekomst zal veranderen hoe we voor onze patiënten zorgen.”
Enzalutamide werkt doordat het bepaalde receptoren blokkeert die een (prostaat)tumor nodig heeft om te groeien. Dit kan de groei van een tumor vertragen. In Nederland valt Enzalutamide te vinden in verschillende richtlijnen, alhoewel het gebruik ervan (net zoals veel andere kankerbehandelingen) niet zonder nadelen is: de lijst van mogelijke bijwerkingen is lang. Eerder dit jaar heeft Zorginstituut Nederland het advies gegeven om enzalutamide in combinatie met een andere stof (talazoparib) te laten vergoeden uit het basispakket van de zorgverzekering. Wel onder voorwaarde: verdere prijsonderhandelingen met de fabrikant zouden nodig zijn omdat het middel momenteel nog best duur is.
Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week?
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!
Luister ook naar de Scientias Podcast:
