Amerikaanse wetenschappers hebben een nieuwe behandeling voor borstkanker ontwikkeld die in laboratoriumstudies opmerkelijke resultaten laat zien.
In een onderzoek, gepubliceerd in het vakblad ACS Central Science, slaagde een enkelvoudige dosis van het nieuwe medicijn erin om borstkankertumorweefsel bij proefdieren vrijwel volledig te laten verdwijnen. De therapie richt zich specifiek op de meest voorkomende vorm van borstkanker, waarbij kankercellen gevoelig zijn voor het hormoon oestrogeen. Deze vorm van kanker wordt vandaag de dag behandeld met een langdurige hormoontherapie die, hoewel effectiever dan chemotherapie, nog steeds aanzienlijke bijwerkingen kent.
Zeer effectief bij muizen
De onderzoekers ontwikkelden een nieuwe verbinding, genaamd ErSO-TFPy, die voortbouwt op eerder onderzoek uit 2022. Deze verfijnde versie blijkt niet alleen krachtiger, maar ook selectiever in het aanvallen van kankercellen, terwijl gezonde cellen gespaard blijven. Het onderzoeksteam voerde om dat te testen een uitgebreide reeks experimenten uit. Ze begonnen met tests op menselijke kankercellen in het laboratorium, waar ze ontdekten dat de stof al bij zeer lage concentraties effectief was tegen verschillende types borstkankercellen. Vervolgens testten ze de veiligheid bij muizen, ratten en beagles. Bij geen van deze dieren werden ernstige bijwerkingen waargenomen.
Voor de belangrijkste tests gebruikten de onderzoekers muizen waarbij menselijke borsttumoren waren getransplanteerd. Ze verdeelden de muizen in verschillende groepen die verschillende doseringen van het medicijn kregen. Het meest opzienbarende resultaat werd behaald bij een eenmalige dosis van 50 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Deze behandeling leidde tot volledige verdwijning van kleine tumoren en een krimp van meer dan 80 procent bij grote tumoren van 1000-1500 kubieke millimeter.
Kankercellen sterven na 24 uur
Uit microscopisch onderzoek van het tumorweefsel bleek dat de kankercellen al binnen 24 uur na toediening stierven door een proces dat necrose wordt genoemd. Deze snelle en effectieve werking verklaart waarom één enkele dosis zo effectief kan zijn. “Het is buitengewoon zeldzaam dat een enkele dosis van een medicijn tumoren kan laten krimpen, laat staan volledig kan elimineren”, vertelt hoofdonderzoeker Paul Hergenrother. “We kijken er dan ook naar uit om deze behandeling verder te ontwikkelen voor gebruik bij borstkankerpatiënten.”
Het onderzoeksteam benadrukt dat er nog veel werk verzet moet worden voordat het middel bij mensen kan worden toegepast. Uitgebreide veiligheidsstudies en klinische proeven zijn noodzakelijk om de effectiviteit en veiligheid bij mensen te bevestigen. Als de resultaten zich vertalen naar de menselijke situatie, zou deze behandeling desalniettemin een revolutionaire vooruitgang kunnen betekenen. De eenmalige toediening zou niet alleen de behandelingslast voor patiënten aanzienlijk kunnen verminderen, maar ook de kans op langetermijnbijwerkingen kunnen verkleinen. Deze bijwerkingen, zoals botontkalking, seksuele disfunctie en bloedstolsels, vormen momenteel nog een aanzienlijk probleem bij de bestaande hormoontherapieën.
Hoe ziet de standaardbehandeling eruit?
De standaardbehandeling voor borstkanker bestaat momenteel uit verschillende stappen. Meestal begint de behandeling met een operatie om de tumor te verwijderen. Daarna volgt vaak een jarenlange hormoontherapie om te voorkomen dat de kanker terugkeert. Bij deze hormoontherapie moeten patiënten dagelijks medicijnen innemen die de werking van het hormoon oestrogeen blokkeren of de aanmaak ervan remmen. Deze behandeling duurt doorgaans vijf tot tien jaar. Hoewel deze aanpak effectief is, kampen veel patiënten met bijwerkingen zoals botontkalking, opvliegers, gewrichtsklachten en een verhoogd risico op bloedstolsels. Deze bijwerkingen zijn zeer belastend en ongeveer een kwart van de patiënten stopt vroegtijdig met de behandeling. Een medicijn zoals ErSO-TFPy, dat mogelijk met één enkele behandeling effectief is, zou daarom een enorme stap vooruit betekenen.