Vergelijking van historische en recente beelden van het Sombrero-stelsel, vastgelegd door Hubble, Spitzer, Chandra en nu eindelijk ook in hoog detail door Webb’s mid infrarood instrument.
Het Sombrero sterrenstelsel, ook bekend als Messier 104 (M104), is al decennia een fascinerend object voor astronomen en sterrenliefhebbers. Dankzij nieuwe beelden van de James Webb-ruimtetelescoop (JWST) is ons begrip van dit iconische sterrenstelsel opnieuw verrijkt. In dit beeld-artikel vergelijken we de nieuwste opname met Webb’s MIRI instrument van M104 met eerdere observaties door Hubble, Spitzer, en Chandra.
Een reis naar het Sombrero sterrenstelsel
Deze reis begint met een adembenemende zoom naar het Sombrero sterrenstelsel. Op 30 miljoen lichtjaar van de aarde, in het sterrenbeeld Maagd, lijkt dit stelsel met zijn opvallende ringstructuur op een Mexicaanse sombrero-hoed. De recente opname van Webb’s MIRI-instrument onthult de klonterige verdeling van stof in de buitenste schijf, een detail dat nooit eerder zo scherp is waargenomen:
Webb’s infraroodblik
De MIRI-camera van Webb onthult een fascinerend web van gas en stof, met moleculaire structuren zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen, die wijzen op stervormingsactiviteit in de buitenste schijf van het stelsel. Hoewel het Sombrero sterrenstelsel minder actief is in stervorming dan onze Melkweg (met minder dan één zonsmassa aan nieuwe sterren per jaar), onthult Webb intrigerende details over de moleculen in de stof, zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Deze stoffen wijzen op jonge stervormingsgebieden in de schijf.
Historische Vergelijkingen
Deze iconische opname van Hubble met beelden gemaakt in 2003, toont het sterrenstelsel in zichtbaar licht. Het heldere centrum en de donkere stofband blijven indrukwekkend, maar missen de gedetailleerde structuur die Webb’s infraroodblik laatst wist te onthullen:
Spitzer’s opname biedt een meer ‘samengevoegd’ zicht op de stofstructuur, met minder scherpte dan Webb. Dit beeld benadrukt hoe Webb’s verbeterde resolutie ons begrip van deze kosmische structuren verdiept.
In röntgenlicht onthult de Chandra X-Ray ruimtetelescoop diffuse emissies rond het centrum, waar een superzwaar zwart gat van 9 miljard zonsmassa’s schuilgaat. Dit actieve galactische centrum blijft relatief rustig in vergelijking met die van andere sterrenstelsels:
Beelden in beweging
De panoramische video toont de majestueuze omvang van het Sombrero-stelsel en biedt een dynamisch overzicht van de details in de nieuwste opname gemaakt door Webb:
Onderstaande overgangsvideo vergelijkt de beelden van Spitzer, Webb, en Hubble. Het laat zien hoe technologische vooruitgang onze kijk op het universum blijft veranderen:
Hier worden de opvallende verschillen tussen Webb’s infraroodbeeld en Hubble’s zichtbare-lichtopname in detail geïllustreerd:
Een samenvattend tweeluik
Het afsluitende tweeluik combineert de kracht van Webb’s infraroodbeelden met Hubble’s klassieke zichtbare-lichtopname. Samen bieden deze beelden een uniek, multidimensionaal perspectief op het Sombrero sterrenstelsel:
Het Sombrero sterrenstelsel blijft een bron van inspiratie en onderzoek, van de iconische beelden van Hubble tot de revolutionaire details van Webb. Deze nieuwste opnames benadrukken niet alleen de vooruitgang in astronomische technologie, maar ook de oneindige complexiteit en schoonheid van ons universum.
Wil je de getoonde foto’s van het Sombrero sterrenstelsel beter bekijken, klik er op. Wil je de foto’s op nog veel hogere resolutie bekijken of uitprinten, klik dan hier voor de nieuwste opname van Webb’s MIRI instrument, hier voor de foto van Hubble uit 2003 of hier voor de foto uit 2005 van de Spitzer ruimtelescoop.
De afgelopen decennia zijn er prachtige foto’s gemaakt van interstellaire nevels, sterrenstelsels, planeten, andere hemellichamen en in de ruimtevaart. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina. Heb je zelf bijzondere (astro)foto’s die je wil delen met ons? Stuur ze in via ons mailadres o.v.v. ‘Ruimtefoto’!