Astronomen hebben een nieuwe soort supernova ontdekt. De supernova is het resultaat van een exploderende witte dwerg, maar een stuk minder energetisch en helder dan reeds bekende supernova’s. Onderzoekers noemen het ook wel het ‘onderdeurtje’ van de familie der supernova’s.
Tot op heden dachten onderzoekers altijd dat er twee soorten supernova’s waren. Type Ia: een supernova die ontstaat uit een kleine witte dwerg. En Type II: een supernova die het resultaat is van een exploderende ster die tien tot honderd keer massiever is dan onze zon.
Onderdeurtje
Nieuw onderzoek wijst er nu op dat we een derde type supernova aan het rijtje kunnen toevoegen: Type Iax. Net als type Ia ontstaat de supernova doordat een witte dwerg explodeert. Alleen is de supernova een stuk minder energetisch en helder dan type Ia. Ook hoeven supernova’s van het type Iax de witte dwerg niet compleet te vernielen. “Een supernova van het type Iax is eigenlijk een mini-supernova,” stelt onderzoeker Ryan Foley. “Het is het onderdeurtje van de supernova-familie.”
Verborgen
Foley en zijn collega’s hebben inmiddels 25 supernova’s van het type Iax opgespoord. Opvallend genoeg troffen ze geen enkele supernova in elliptische sterrenstelsels – die gevuld zijn met oude sterren – aan. Dat wijst erop dat supernova’s van het type Iax vooral in jonge stersystemen ontstaan. Dat wetenschappers er in korte tijd 25 op hebben kunnen sporen, suggereert dat supernova’s van het nieuwe type allesbehalve zeldzaam zijn. “Supernova’s van het type Iax zijn niet zeldzaam,” stelt Foley. Dat we ze zolang over het hoofd hebben gezien, komt doordat ze zulk zwak licht afgeven. “Al meer dan duizend jaar observeren mensen supernova’s. En al die tijd verborg deze nieuwe klasse zich in de schaduw.”
Hoe een supernova van het type Iax ontstaat, weten de onderzoekers niet goed. Mogelijk ontbrandt de buitenste laag helium eerst, waardoor een schokgolf door de witte dwerg heen gaat. Een andere optie is dat de witte dwerg door de druk van de laag helium eerst ontploft. Eén ding staat wel vast: in veel gevallen overleeft de witte dwerg het geweld – in tegenstelling tot witte dwergen van het type Ia – wel. “De ster is gehavend, maar blijft bestaan.”