En we weten nu ook eindelijk waarom dit zo is.
Ruim veertig jaar geleden ontdekte de Amerikaanse onderzoeker Roger Ulrich iets bijzonders: ziekenhuispatiënten met uitzicht op groen hadden minder pijnstillers nodig en herstelden sneller dan degenen die tegen een bakstenen muur aankeken. Ondertussen hebben veel studies laten zien dat mensen minder pijn voelen wanneer ze worden blootgesteld aan natuur. Maar is dat nou echt het geval, of is het gewoon een placebo-effect?
Hersenscans
Om die vraag te beantwoorden, besloten onderzoekers hersenscans te maken. Ze gebruikten een fMRI-scanner om de hersenactiviteit van 49 Oostenrijkse deelnemers te meten terwijl ze kleine elektrische schokken kregen. En de bevindingen zijn heel interessant. Toen de deelnemers video’s van natuurbeelden bekeken in plaats van stedelijke of kantooromgevingen, meldden ze niet alleen minder pijn, maar de hersenscans toonden ook veranderingen in de hersenreacties die te maken hebben met pijnverwerking.
Zintuigelijke signalen
Het onderzoek gebruikte geavanceerde machine-learning om de hersennetwerken die betrokken zijn bij pijnverwerking, te analyseren. De onderzoekers ontdekten dat de zintuiglijke signalen die de hersenen ontvangen wanneer we pijn ervaren, afnamen wanneer deelnemers een zorgvuldig gemaakte, virtuele natuurvideo bekeken. Deze studie bevestigt eerdere bevindingen dat natuur de manier waarop we pijn voelen kan verminderen. Het biedt bovendien het eerste duidelijke bewijs van hoe natuurlijke omgevingen onze hersenen beïnvloeden en ons kunnen helpen om onaangename ervaringen te verlichten.
Geen placebo-effect
“We wisten eigenlijk al dat mensen minder pijn voelen wanneer ze worden blootgesteld aan natuur, maar tot nu toe was het niet duidelijk waarom dat zo is”, zegt Max Steininger, promovendus aan de Universiteit van Wenen en hoofdauteur van de studie. “Onze studie is de eerste die met hersenscans bewijst dat het effect niet simpelweg een placebo is, veroorzaakt door de overtuiging dat natuur goed voor je is. In plaats daarvan reageren de hersenen daadwerkelijk minder op informatie over waar de pijn vandaan komt en hoe intens deze is.”
Natuurbeelden verzachten de pijn
Kortom, het onderzoek laat zien dat het bekijken van natuurbeelden dus écht kan helpen om pijn te verzachten, omdat de hersenen minder reageren op pijn. Maar of dit ook betekent dat je minder pijnstillers hoeft te slikken… “Onze bevindingen wijzen erop dat het pijnstillende effect van natuur echt is, hoewel het effect dat we hebben gevonden ongeveer de helft is van wat pijnstillers doen”, onderstreept Steininger. “Mensen met pijn moeten dus zeker doorgaan met de medicatie die hen is voorgeschreven. We hopen echter dat in de toekomst alternatieve manieren, zoals het ervaren van natuur, kunnen bijdragen aan betere manieren om pijn te verlichten.”
Helende werking
Het onderzoek werpt bovendien nieuw licht op het al lang bestaande mysterie van de helende werking van natuurlijke omgevingen. De nieuwe bevindingen geven bijvoorbeeld voor het eerst een stevige verklaring voor waarom Ulrichs patiënten mogelijk minder pijn voelden.
Virtuele natuurervaringen
Daarnaast laten de resultaten zien hoe virtuele natuurervaringen deze voordelen voor iedereen beschikbaar kunnen maken, ongeacht waar je bent. Op die manier bieden ze een toegankelijke en niet-invasieve manier van pijnbestrijding. “Deze studie toont aan hoe virtuele natuurervaringen de helende kracht van de natuur kunnen overbrengen naar mensen die niet naar buiten kunnen”, concludeert Alex Smalley, mede-auteur van de studie en verbonden aan de Universiteit van Exeter. “Tegelijkertijd hopen we dat onze bevindingen het belang benadrukken van het beschermen van gezonde, goed functionerende natuurlijke omgevingen. We hopen dat het mensen aanspoort om meer tijd in de natuur door te brengen – voor het welzijn van zowel de aarde als de mens.”
Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, legt een veelbelovende basis voor nieuwe, niet-medicamenteuze pijnbehandelingen. “Het feit dat dit pijnverlichtende effect bereikt kan worden door een simpele virtuele natuurexpositie, heeft belangrijke implicaties voor alternatieve behandelingen”, stelt Smalley. “Bovendien opent het nieuwe mogelijkheden om te onderzoeken hoe natuur onze geest beïnvloedt.”
