Volgens de Copernicus Climate Change Service bereikte de wereldgemiddelde temperatuur op die warme dag maar liefst 17,15 graden Celsius.
De aarde heeft afgelopen maandag een nieuw warmterecord gevestigd. Volgens voorlopige gegevens, onlangs vrijgegeven door de Copernicus Climate Change Service (C3S), was 22 juli de heetste dag sinds ten minste 1940.
Zondag
Het nieuws komt kort nadat C3S had gemeld dat zondag de warmste dag ooit was. Op 21 juli 2024 werd een nieuw record van 17,09 graden Celsius gemeten. Maar dat record is inmiddels dus alweer verbroken. Maandag 22 juli is nu de warmste dag die ooit is geregistreerd, met een temperatuur van 17,15 graden Celsius.
Temperatuur
De temperatuur van 17,15 graden Celsius is net iets hoger dan het record van vorig jaar, waarbij de gemiddelde temperatuur op 6 juli 2023 17,08 graden Celsius was. Hoewel het verschil met het vorige record klein is, valt vooral op hoe de temperaturen sinds juli 2023 zich sterk onderscheiden van die in eerdere jaren.
Verschillen
Analyse van de jaren met de hoogste jaarlijkse maximale wereldtemperaturen laat zien dat zowel 2023 als 2024 veel hogere pieken hebben gehad dan in eerdere jaren. Vóór juli 2023 was het vorige record voor de dagelijkse wereldgemiddelde temperatuur 16,8 graden Celsius, vastgesteld op 13 augustus 2016. Sinds 3 juli 2023 zijn er 57 dagen geweest die warmer waren dan dit record, verspreid over juli en augustus 2023 en juni en juli 2024. Het verschil in de hoogste dagelijkse gemiddelde temperatuur tussen 2015 en het vorige record van 2016 was 0,2 graden Celsius. De stijging naar de records van 2023/2024 is ongeveer 0,3 graden Celsius, wat aantoont hoe veel warmer het in 2023 en 2024 is (zie de grafiek hieronder).
De cijfers laten volgens deskundigen zien dat klimaatverandering aan de orde van de dag is. Een ander teken van de opwarming van de aarde is dat de tien warmste jaren allemaal uit de afgelopen tien jaar komen, van 2015 tot 2024.
Onbekend terrein
Ook het nieuwe record zal waarschijnlijk niet lang standhouden. Onderzoekers denken dat het binnenkort alweer zal worden verbroken. “Wat echt opvallend is, is hoe groot het verschil is tussen de temperatuur van de afgelopen 13 maanden en de vorige records,” zegt C3S-directeur Carlo Buontempo. “We bevinden ons nu op onbekend terrein. En naarmate het klimaat blijft opwarmen, zullen we waarschijnlijk in de komende maanden en jaren nog meer nieuwe records zien.”
Oorzaak
Een prangende vraag is wat de oorzaak precies is. Dat zit zo. De wereldgemiddelde temperatuur bereikt normaal zijn hoogste punt tussen eind juni en begin augustus, tijdens de zomer op het noordelijk halfrond. Dit gebeurt omdat de seizoenspatronen op het noordelijk halfrond de wereldtemperaturen beïnvloeden. De grote landmassa’s op het noordelijk halfrond warmen sneller op dan de oceanen op het zuidelijk halfrond kunnen afkoelen tijdens de zomermaanden. De analyse van C3S wijst erop dat de nieuw gemeten plotselinge stijging van de dagelijkse wereldgemiddelde temperatuur te maken heeft met veel hogere temperaturen over grote delen van Antarctica. Dergelijke afwijkingen komen vaak voor tijdens de winter in Antarctica en hebben ook bijgedragen aan de recordtemperaturen begin juli 2023. Ook is het zee-ijs rond Antarctica bijna net zo laag als op dit tijdstip vorig jaar, waardoor de temperaturen in delen van de Zuidelijke Oceaan veel hoger zijn.
Te verwachten
Was het te verwachten dat dit nieuwe record zou worden gevestigd? Onderzoekers staan er niet echt van te kijken. In de eerste helft van juli was de wereldgemiddelde temperatuur al dicht bij recordniveaus, vergelijkbaar met de temperaturen van dit tijdstip in 2023. Daarnaast bereikt de temperatuur meestal rond deze tijd van het jaar zijn hoogste punt. Daarom is het volgens C3S niet verrassend dat we nu een vergelijkbare, zij het iets hogere, temperatuur zien.
Komende dagen en weken
Onderzoekers hadden overigens de verdere stijging van de dagelijkse wereldgemiddelde temperatuur in de afgelopen dagen wel zien aankomen. Zo hadden ze al voorspeld dat de temperatuur rond 22 of 23 juli 2024 zijn hoogste punt zal bereiken. Daarna verwacht CS3 dat de temperatuur weer zal dalen, maar er kunnen nog steeds schommelingen optreden in de weken die volgen. De hoogste jaarlijkse wereldgemiddelde temperatuur valt meestal tussen eind juni en begin augustus. C3S benadrukt dan ook dat hun bevindingen vooralsnog voorlopig zijn. In 2023 was er bijvoorbeeld een tweede piek op 4 augustus met 17,05 graden Celsius, dicht bij het record van 6 juli 2023. C3S blijft de situatie dan ook nauwgezet volgen.
2024
Onderzoekers hebben al eerder gewaarschuwd dat 2024 zomaar eens het warmste jaar ooit gemeten kan worden. Of dat daadwerkelijk het geval zal zijn, kan C3S op dit moment nog niet bevestigen of uitsluiten. “Hoe 2024 uiteindelijk zal scoren, hangt vooral af van hoe de volgende fase van de El Niño zich ontwikkelt, met name wanneer en hoe sterk La Niña wordt,” zo schrijven ze in een verklaring. “Tot nu toe is 2024 warm genoeg om waarschijnlijk warmer te worden dan 2023. Maar de uitzonderlijke warmte in de laatste vier maanden van 2023 maakt het nog te vroeg om met zekerheid te zeggen welk jaar warmer zal zijn.”
Samenvattend tonen de bevindingen een duidelijke opwarmingstrend aan, met 2023 en 2024 die bijzonder hoge temperaturen hebben laten zien. Onderzoekers zullen de ontwikkelingen op de voet blijven volgen. En dan zullen we zien of, en hoe snel, het nieuw gevestigde record nu weer van de troon zal worden gestoten.
