Een internationaal onderzoek onthult een duidelijke link tussen democratie, het ontbreken van corruptie en het aantal beschikbare artsen.
Onderzoekers analyseerden gegevens van 134 landen tussen 2020 en 2022. Ze gebruikten hiervoor drie kernindicatoren: de Democratie Index (DI), de Corruption Perception Index (CPI), en het aantal artsen per 10.000 inwoners. Hun analyse toont aan dat landen met hogere democratische scores gemiddeld een grotere artsendichtheid hebben. Ook een lage corruptie correleert sterk met meer beschikbare medische professionals. Zelfs na correctie voor gezondheidsuitgaven als percentage van het bruto binnenlands product (bbp), bleven deze verbanden overeind. Dit wijst erop dat goed bestuur een onafhankelijke en significante rol speelt in de opbouw van een robuuste gezondheidszorg.
De auteurs van de studie, gepubliceerd in vakblad PLOS Global Public Health, benadrukken echter dat deze bevindingen met voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. Het is best mogelijk dat landen met een goed bestuur meer dokters produceren, maar het kan net zo goed mogelijk zijn dat een goed functionerend zorgsysteem kan bijdragen aan een gezonde democratie. Bovendien spelen andere factoren, zoals economische ontwikkeling, historische context en regionale stabiliteit, een rol in de beschikbaarheid van zorg.
Hoe democratie zorg bevordert
De conclusie van het onderzoek klinkt op zich best logisch. Democratische systemen kenmerken zich vaak door transparantie, publieke participatie en verantwoordelijkheidszin. Deze eigenschappen dragen bij aan betere investeringen in zorginfrastructuur, medische opleidingen en preventieve zorg. In een democratie worden beleidsbeslissingen doorgaans genomen op basis van publieke behoeften, wat leidt tot een eerlijkere verdeling van middelen.
Corruptie, gedefinieerd als het misbruiken van macht voor persoonlijk gewin, kan daarentegen zelfs de best ontworpen systemen ondermijnen. In landen met hoge corruptieniveaus worden publieke middelen vaak verkeerd toegewezen, wat resulteert in tekorten aan medische benodigdheden, slechte werkomstandigheden en uiteindelijk minder beschikbare artsen.
Wat betekent dit voor beleid?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft al lange tijd gewezen op de rol van bestuur in het versterken van gezondheidszorgsystemen. Deze studie biedt empirisch bewijs ter ondersteuning van die visie. Transparantie, verantwoording en publieke participatie moeten volgens de onderzoekers centraal staan in beleidsvorming. Tegelijkertijd pleiten ze voor het aanpakken van corruptie door middel van strengere regelgeving, betere handhaving en meer betrokkenheid van de samenleving. Door te laten zien hoe democratie en corruptie direct samenhangen met de beschikbaarheid van medische professionals, stellen de onderzoekers dat politiek en gezondheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
De onderzoekers roepen op tot verdere studies naar de interacties tussen beleid en gezondheidszorg. Langetermijnstudies kunnen bijvoorbeeld helpen om causale verbanden te vinden en inzicht bieden in hoe politieke stabiliteit en corruptieniveaus de zorgsector beïnvloeden. Daarnaast zou ook kwalitatief onderzoek, gericht op de ervaringen van zorgprofessionals in verschillende politieke contexten, nieuwe inzichten kunnen opleveren.
