Meer schermtijd is slecht voor je kind. Dat is tenminste wat je in eerste instantie zou denken. Maar volgens recent onderzoek is het niet zo zwart-wit. Als kinderen samen met hun ouders kijken, kunnen ze er zelfs voordeel van hebben.
Onderzoekers van verschillende Australische universiteiten hebben een analyse uitgevoerd van 100 bestaande studies over de impact van schermgebruik op de ontwikkeling van kinderen. In deze studies werd de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen tussen 0 en 5 jaar onderzocht. Er werd niet alleen gekeken naar het gebruik van smartphones, maar ook naar televisie, computers, tablets en videogames.
Samen kijken is beter
De conclusie van het onderzoek is verrassend, vertelt onderzoeker Sumudu Mallawaarachchi, hoofdauteur van de studie, aan Scientias.nl. “We ontdekten dat wanneer kinderen samen met hun ouders schermen gebruiken, dit gunstig was voor hun denk- en redeneervaardigheden, vooral op het gebied van taalontwikkeling.” Volgens Mallawaarachchi kennen kinderen die samen met hun ouders schermen gebruiken doorgaans meer woorden, begrijpen ze de taal beter en kunnen ze beter communiceren.
“Als gezin tv of films kijken, met apps of games spelen en gesprekken voeren over wat kinderen zien of doen, kan hen helpen de content te begrijpen (bijvoorbeeld: ‘Waarom heeft Bluey dat voor mama Chilli verstopt?’) en verbanden te leggen met de echte wereld (bijvoorbeeld: ‘Hoe denk je dat Bingo zich nu voelt?’). Dit kan hun taalontwikkeling en leren bevorderen”, zegt Mallawaarachchi.
Leeftijdsgeschikte content
Toch zijn er kanttekeningen te maken bij de studie. De voordelen zijn alleen merkbaar wanneer kinderen content bekijken die geschikt is voor hun leeftijd. “We ontdekten dat kinderen die naar niet-leeftijdsadequate content keken, slechtere sociale vaardigheden en gedrag vertoonden”, zegt Mallawaarachchi.
Om te bepalen of iets geschikt is voor de leeftijd van een kind, geeft Mallawaarachchi enkele tips. “Ouders kunnen zich afvragen voor welke leeftijd of ontwikkelingsfase de content is gemaakt en of deze waardevol is voor het bevorderen van leren en ontwikkeling. Stimuleert het fantasierijk spel en creativiteit die kinderen van de virtuele naar de echte wereld kunnen brengen? Heeft de content positieve sociale boodschappen? Zet het aan om te bewegen, zoals dansen op muziek? Dan is de content waarschijnlijk geschikt voor kinderen.” Gewelddadige content of content voor een volwassen publiek moet echter vermeden worden.
Schermgedrag ouders heel belangrijk
Maar niet enkel het schermgedrag van kinderen is van belang bij hun ontwikkeling. Ook het schermgedrag van de ouders speelt een zeer belangrijke rol. “Als ouders worden afgeleid door schermen tijdens hun interacties met hun kind of tijdens routines zoals gezinsmaaltijden, kan dit de kwaliteit en kwantiteit van de interacties met hun kind beïnvloeden. Dit kan weer van invloed zijn op de sociale vaardigheden, het gedrag en het vermogen van het kind om emoties te reguleren”, aldus Mallawaarachchi.
Bovendien blijkt uit eerdere studies dat kinderen het digitaal gedrag van hun ouders nabootsen. Als ouders veel tijd op hun scherm doorbrengen, is de kans groot dat kinderen dit gedrag overnemen. Dit kan ertoe leiden dat kinderen minder tijd besteden aan andere belangrijke activiteiten, zoals spelen, lezen of sociale interacties, wat hun algehele ontwikkeling kan beïnvloeden.
Televisie op de achtergrond
Een laatste belangrijke bevinding uit de studie is dat het aanlaten van de televisie op de achtergrond een negatief effect kan hebben op de ontwikkeling van kinderen. “Kinderen leren van hun omgeving, en een tv op de achtergrond kan hun aandacht afleiden van spelen en leren. Uit ons onderzoek bleek dat kinderen beter konden denken, redeneren en taalvaardiger waren wanneer er thuis minder tv op de achtergrond aanstond”, zegt Mallawaarachchi.
Schermen niet meer weg te denken
De conclusie van het onderzoek is dat schermtijd niet noodzakelijk slecht is en zelfs positieve effecten kan hebben. “Aangezien technologie en schermen nu een vast onderdeel van ons leven zijn, is het belangrijk om na te denken over hoe we het schermgebruik van kinderen kunnen optimaliseren voor een gezonde ontwikkeling. We moeten verder kijken dan alleen de totale tijd die kinderen aan schermen besteden”, besluit Mallawaarachchi.
