Neurotransmitter blijkt jouw brein wel 100 keer per nacht wakker te schudden (maar daar merk jijzelf niets van)

Het is eigenlijk juist goed nieuws: het verbetert je geheugen en zorgt ervoor dat je de volgende ochtend uitgerust uit je slaap ontwaakt.

Je denkt misschien dat een goede nachtrust ononderbroken moet zijn. Maar niets is minder waar. Onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat de neurotransmitter noradrenaline jouw brein tot wel honderd keer per nacht wakker schudt. Maar geen zorgen, het hoort allemaal bij een normale, goede nachtrust en kan zelfs betekenen dat je goed hebt geslapen, zo stellen onderzoekers.

Meer over noradrenaline
Noradrenaline is een stresshormoon en neurotransmitter, die onder andere wordt geassocieerd met de vecht- of vluchtreactie van het lichaam. Het lichaam produceert noradrenaline net als adrenaline in acute stresssituaties. De bloeddruk gaat omhoog en de bloedtoevoer naar het spijsverteringsstelsel neemt af, waardoor het bloed beschikbaar komt voor de hersenen en de spieren. Noradrenaline heeft tevens invloed op de stemming. Wie te weinig noradrenaline aanmaakt, voelt zich over het algemeen down of depressief. Te veel van het hormoon leidt tot een euforisch, gespannen of angstig gevoel. Tegelijkertijd helpt noradrenaline ook om gefocust te blijven.

Ondanks dat honderd keer per nacht ‘wakker’ worden erg vermoeiend klinkt, merk je er er eigenlijk niet zoveel van. ”Neurologisch word je wel wakker, omdat je hersenactiviteit tijdens zeer korte momenten hetzelfde is als wanneer je echt wakker bent,” legt onderzoeker Mie Andersen uit. “Maar het moment is zo kort, dat de slaper het niet merkt.”

Golvend patroon
De ontdekking dat noradrenaline invloed heeft op onze slaap, komt als een grote verrassing. Eerder onderzoek suggereerde namelijk dat de neurotransmitter inactief is tijdens de slaap. Maar dat blijkt niet helemaal juist. Wanneer we slapen, stijgt en daalt het niveau van noradrenaline in het lichaam voortdurend. Hoge niveaus van noradrenaline betekenen dat de hersenen kort wakker zijn, terwijl lage niveaus duiden op slaap. En zo ontstaat er een golvend patroon. Kortom, het noradrenaline-niveau en de mate van ‘wakkerheid’ zijn dus met elkaar verbonden en veranderen gedurende de nachtrust constant. En hoe dieper de ‘vallei’, hoe beter de kwaliteit van slaap is.

Geheugen
Deze noradrenaline-dynamiek heeft ook weer invloed op ons geheugen. Zo zorgt het ervoor dat we kunnen onthouden wat we de dag ervoor hebben geleerd. “We hebben ontdekt dat een deel van onze slaap wordt aangedreven door golven van noradrenaline,” vertelt onderzoeker Maiken Nedergaard. “Die golven zorgen ervoor dat we zeer kort wakker worden en dat is heel belangrijk voor het geheugen. Kortom, je zou kunnen zeggen dat het korte ontwaken de hersenen ‘reset’, zodat het herinneringen kan opslaan wanneer je weer in slaap valt.”

Muizen
De onderzoekers baseren deze conclusies op experimenten met muizen. Zo blijkt dat de muizen met de hoogste aantal diepe noradrenaline-dalen ook degene waren met het beste geheugen. “De muizen ontwikkelden een ‘supergeheugen’,” vertelt onderzoeker Celia Kjærby. “Ze hadden minder moeite om dingen te onthouden die ze de vorige dag hadden geleerd. Dit suggereert dat de noradrenaline-dynamiek de slaapprocessen versterkt die ons geheugen beïnvloeden.” Hoewel de onderzoekers muizen hebben bestudeerd, kunnen hun bevindingen naar alle waarschijnlijkheid worden vertaald naar mensen, zo stellen ze, omdat ze zich hebben gericht op fundamentele biologische mechanismen; mechanismen die door alle zoogdieren worden gedeeld.

Geen zorgen
De ontdekking voegt een belangrijk stukje toe aan de puzzel over wat er in de hersenen gebeurt als we slapen. “Bovendien laat het zien dat je je geen zorgen hoeft te maken als je ’s nachts wakker wordt,” vertelt Kjærby. “Het is natuurlijk niet goed om voor langere tijd wakker te liggen, maar onze studie suggereert dat kortdurend ontwaken een natuurlijk onderdeel is van slaapfasen die verband houden met het geheugen. Het kan zelfs betekenen dat je een hele goede nachtrust hebt gehad.”

Naast dat de studie onze kennis over slaap uitbreidt, geven de bevindingen ook stof tot nadenken. “Sommige vormen van antidepressiva verhogen het noradrenalinegehalte in het lichaam,” zegt Kjærby. “En dat kan zorgen voor minder diepe ‘slaapvalleien’. Dit kan vervolgens weer je geheugen aantasten.” Volgens de onderzoeker is het daarom belangrijk dat we meer aandacht besteden aan hoe verschillende soorten medicijnen het niveau van noradrenaline in het lichaam reguleren en onze slaap beïnvloeden. “We zouden in de toekomst moeten proberen medicijnen te ontwikkelen die geen invloed hebben op de golvende beweging van noradrenaline,” besluit Kjærby.

Bronmateriaal

"Stress transmitter wakes your brain more than 100 times a night – and it is perfectly normal" - University of Copenhagen

Afbeelding bovenaan dit artikel: Mladen Zivkovic van Getty Images Signature

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd