Aaseters, je hebt er waarschijnlijk geen al te hoge pet van op, een beetje dode dieren eten in plaats van zelf op jacht te gaan. Toch zijn de Zuid-Amerikaanse chimango’s eigenlijk hele lieve dieren: in de opvoeding doen pa en moe namelijk evenveel voor hun kroost.
En dat is best bijzonder, want alle emancipatie ten spijt, nemen in mensenland vrouwen nog steeds het merendeel van de opvoeding voor hun rekening. Dat geldt dus niet voor de chimango’s, een aasetende valkensoort uit het zuiden van Zuid-Amerika. Argentijnse onderzoekers deden – voor het eerst ooit – twee jaar lang onderzoek naar het nestgedrag van de roofvogels. De soort, die heel erg veel voorkomt, is relatief weinig bestudeerd waardoor we nu pas leren over hun geweldige co-ouderschap.
Geëmancipeerd vogeltje
De chimango’s, voluit Chimango Caracara’s geheten, komen enkel voor in Zuid-Amerika, net als de andere acht soorten caracara’s. Normaal gesproken zijn bij roofvogels de vrouwtjes veel groter dan de mannetjes en nemen de vrouwtjes de volledige verantwoordelijkheid voor het grootbrengen van het nageslacht: ze broeden de eieren uit, zorgen voor de kuikens en verdedigen het nest, terwijl de mannetjes op jacht gaan naar voedsel.
De chimango is echter een geëmancipeerd vogeltje. Niet alleen zijn de mannetjes en vrouwtjes ongeveer even groot, ook hebben ze de voeding en verzorging van de jongen eerlijk verdeeld. Onderzoekers denken dat de dieren voor deze aanpak kiezen, omdat ze zowel aaseters als roofdieren zijn. Het is dus relatief onvoorspelbaar waar ze hun voedsel vandaan halen. Maar dat is wat de onderzoekers verder wilden bestuderen.
Samen opvoeden
Ze observeerden zeventig nesten met chimango’s in 2016 en 2017 en zagen inderdaad dat de ouderlijke taken keurig verdeeld waren: zowel mannetjes als vrouwtjes zaten te broeden op het nest en trokken erop uit om voedsel te regelen. Ook wisten ze in alle fases precies wat hun kroost nodig had. Toen de kuikentjes bijvoorbeeld nog piepklein waren, waren de vogels meer aan het broeden in de ochtend, omdat het dan kouder was. Als de kuikens groter werden en meer eten nodig hadden, zorgden pa en ma chimango ervoor dat er ook meer voedsel binnenkwam.
Top van de voedselketen
Door het jonge gezinsleven te bestuderen konden de onderzoekers ook een beter beeld krijgen van het voedselweb in het gebied. Dit zijn meerdere voedselketens in een ecosysteem die schakels gemeenschappelijk hebben. Het belang van het onderzoek gaat dus verder dan het behoud van de soort zelf, aldus onderzoeker Diego Gallego-García van het Centrum voor de Bestudering en Conservatie van roofvogels in Argentinië (CECARA). “Roofvogels bevinden zich aan de top van de voedselketen en hebben zo grote invloed op de omvang van de populaties prooidieren onder hen. We moeten daarom weten wat er gebeurt tijdens de voortplanting, een van de belangrijkste en kwetsbaarste levensfases”, aldus Gallego-García.
In de achtertuin
Daarnaast willen ook veel inwoners van het gebied graag meer weten over de roofvogels in hun achtertuin. “De meesten van hen bellen ons als ze een gewonde chimango vinden, een dode nestvogel tegenkomen of een nieuw actief nest zien. In ruil daarvoor nodigen wij hen uit om bindingsdagen met nestvogels bij te wonen.”
In de toekomst willen de onderzoekers nog veel meer te weten komen over bijvoorbeeld de overlevingskansen van jonge vogels als ze zijn uitgevlogen en hun bijdrage aan de ecosystemen in het gebied, want er is nog veel te weinig bekend over die unieke chimango’s die in perfecte harmonie de kinderen grootbrengen.
De chimango is 32 tot 43 centimeter lang en heeft een spanwijdte van maximaal een meter. Het is zoals gezegd een valk, die enkel in het zuiden van Zuid-Amerika voorkomt, in landen als Argentinië, Chili en Uruguay. Het is zelfs de meest voorkomende roofvogel in Argentijns Patagonië. De vogel is relatief slim met een groot probleemoplossend vermogen vergeleken met andere vogels.
