De methaanuitstoot in het gebied is bijna drie keer zo hoog als gedacht.
Wetenschappers hebben met behulp van het Nederlands ruimte-instrument Tropomi grote methaanlekken onthuld in het Permian Basin. Dit is het grootste olieproducerende gebied van de Verenigde Staten. Het is een verontrustende ontdekking. Het betekent namelijk dat er slordig wordt omgesprongen met dit schadelijke broeikasgas dat verantwoordelijk is voor zeker een kwart van de opwarming van de aarde.
Permian Basin
“Het Permian Basin is een groot uitgestrekt gebied van zo’n 400 km bij 400 km,” vertelt onderzoeker Ilse Aben aan Scientias.nl. “In deze regio bevinden zich heel veel olie- en gasvelden. Tijdens de winning en productie gaat er echter veel methaan – wat het grootste bestanddeel is van aardgas – verloren. Olieproducenten zijn hier echter veelal niet in geïnteresseerd. Daarom laten ze het maar lopen (bijvoorbeeld de lucht in) of wordt het in brand gestoken.”
Methaanlek
Dat er methaan uit het gebied lekt, is op zich niet heel verrassend. “De hoeveelheid is dat echter wel,” zegt Aben. “Dit is ruim tweemaal hoger dan gedacht (2,7 keer meer om precies te zijn).” Gedurende elf maanden nam Tropomi zo’n 200.000 individuele metingen af in het 160.000 vierkante kilometer grote bassin. Op basis van deze gegevens schatten de onderzoekers een lekpercentage van 3,7 procent. “Dat is best veel, omdat het betekent dat van al het gas dat je naar boven haalt, bijna 4 procent in de atmosfeer verdwijnt,” licht Aben toe. “Het gemiddelde lekpercentage in de Verenigde Staten voor de olie- en gasvelden ligt rond de 2 procent. In het Permian Basin gaat dus veel meer gas verloren.”
Tropomi (TROPOspheric Monitoring Instrument) is een satellietinstrument van Nederlandse makelij dat nauwkeuriger dan ooit de samenstelling van de atmosfeer monitort. Het instrument werd op 13 oktober 2017 gelanceerd en cirkelt sindsdien op een hoogte van 824 kilometer boven het aardoppervlak rond onze planeet. Tropomi voltooit elke 100 minuten een rondje rond de aarde en brengt op één volledige dag de hele aardse atmosfeer in kaart. Tropomi is uitgerust met vier detectoren die samen golflengtes in het infrarood, zichtbaar licht en ultraviolet kunnen waarnemen. Zo ziet het instrument de belangrijkste bestanddelen van de dampkring, waaronder ozon, stikstofdioxide, zwaveldioxide, koolmonoxide, methaan, formaldehyde en aërosolen.
Dat er zoveel methaan ontsnapt is erg zonde. Het gelekte methaan had namelijk ruim twee miljoen Amerikaanse huishoudens van energie kunnen voorzien. Daarnaast is de lekkage niet alleen verspilling. Methaan is namelijk een krachtig broeikasgas en 34 keer sterker dan CO2. Methaan is dan ook verantwoordelijk voor twintig tot dertig procent van de stijgende temperaturen. De vraag is dus waarom er niet meer aan wordt gedaan om grootschalige lekken te voorkomen. “Soms realiseren partijen zich niet dat er zoveel methaan weglekt,” vertelt Aben. “Dat komt omdat je het niet met het blote oog kunt zien of kunt ruiken. De bedoeling is dat onze studie daar meer inzicht in geeft. Daarnaast kost het geld voor olieproducenten om het gas dat omhoog komt op te vangen. Ze kiezen er daarom niet altijd voor om de juiste infrastructuur te realiseren. En zolang er geen harde maatregelen worden getroffen, is er niet altijd voldoende motivatie om het probleem aan te pakken.”
Tropomi
De bevindingen laten duidelijk de meerwaarde zien van het Nederlands ruimte-instrument Tropomi dat in staat is om wereldwijd grote methaanlekken doeltreffend op te sporen. Tot nu toe gebeurde dit voornamelijk per vliegtuig of vanaf de grond. Hoewel we op die manier ook goede informatie verkrijgen over emissies in een bepaald gebied op een bepaald moment, is het echter lastig om frequente, routinematige metingen te bewerkstelligen over grotere gebieden. Bovendien zijn veel productiegebieden op de wereld moeilijk toegankelijk. Maar de huidige bevindingen laten zien dat Tropomi in staat is om succesvol de methaanuitstoot van grote olie- en gasvelden vanuit de ruimte te monitoren. En daarmee vervult het ruimte-instrument een erg belangrijke taak. “We kunnen nu voor het eerst wereldwijd grote methaanlekken opsporen en in kaart brengen,” zegt Aben. Dit is essentieel om bedrijven te informeren over grote lekkages en om milieuagentschappen te voorzien van correcte data over emissies. Dit draagt vervolgens een steentje bij om lekkages terug te dringen. “Dat kan bijvoorbeeld door het methaan dat vrijkomt op te vangen en voor gebruik geschikt te maken, of door de vervuilende productie terug te schroeven.”
Toekomstig werk
Ondertussen hebben onderzoekers met behulp van Tropomi al meerdere lekken opgespoord, waaronder in een gasinstallatie in Centraal-Azië. Bovendien zijn onderzoekers er dankzij Tropomi in geslaagd om de methaanuitstoot te bepalen in een gasbron in Ohio, waar een explosie verantwoordelijk was voor de ontsnapping van methaan. Maar er ligt nog een hoop werk in het verschiet. “Ik verwacht dat we met Tropomi nog wel wat gebieden gaan vinden waar veel methaan de atmosfeer in verdwijnt,” zegt Aben. “Deze kunnen gerelateerd zijn aan de olie- en gasindustrie, maar bijvoorbeeld ook aan andere methaanbronnen. Denk aan kolenmijnen, maar bijvoorbeeld ook aan niet-antropogene bronnen zoals moerasgebieden.”
Wetenschappers krijgen op deze manier een steeds beter beeld van de hoeveelheid methaan dat linksom of rechtsom een weg naar de atmosfeer vindt. En dat is erg belangrijk om de uitstoot van het broeikasgas steeds verder in kaart te brengen. Onderzoekers proberen daarbij ook de bron van methaan te herleiden. Nog niet zo lang geleden kwam een onderzoeksteam bijvoorbeeld met een interessante studie op de proppen waarin ze de belangrijkste bijdragers aan de torenhoge atmosferische methaan aanwezen. En als we weten waar het precies vandaan komt, kunnen we ook doelgerichter methaanemissies verminderen waar dat mogelijk is.
