Nederland als voorvechter in de strijd tegen klimaatverandering? Dat kan. Dat moet!

Klimaatverandering wordt nu al jaren veelvuldig besproken en zo mogelijk nog vaker onderzocht. Inmiddels warmt onze aardbol gewoon verder op. Kan Nederland daar wel genoeg aan doen?

De Nederlandse mentaliteit als het gaat om maatregelen tegen klimaatverandering, is veel te voorzichtig, volgens klimaat-econoom professor dr. Reyer Gerlagh van Tilburg Universiteit. “Dat Calimero-complex, daar ben ik wel een beetje klaar mee. Er is zo’n houding dat wij een te klein landje zouden zijn om effectief te kunnen handelen. We zouden niet belangrijk genoeg zijn, het zou te weinig uitmaken, we zouden het niet voor elkaar krijgen. Dat vind ik totaal ongeloofwaardig. We denken dat we heel vooruitstrevend zijn als het gaat om onze klimaatwensen. Dat valt reuze tegen. Nederland kan veel meer. We vormen een belangrijk onderdeel van de Europese Unie en kunnen daar dus veel actiever in lobbyen voor maatregelen die minder CO2-uitstoot tot gevolg hebben. Europa is op haar beurt globaal weer een belangrijk economisch en politiek blok. Europa zou dus weer een voorbeeldfunctie voor de rest van de wereld kunnen zijn.”

Begint voor gij bezint
Klimaatverandering een halt toe roepen, daar moeten we nu echt aan beginnen, meent Gerlagh: “Gewoon door het te doen en het beleid nu te maken. Op het moment dat je echt iets gaat doen aan klimaatverandering, komen de uitvindingen vanzelf. Het bedrijfsleven probeert nu de hele tijd uit te vissen of er vraag is naar milieuvriendelijker oplossingen. En zo ja, tegen welke prijs enzovoort. We wachten alsmaar op nieuwe kennis. En de kennis wacht weer op nieuw beleid. Dat schiet niet op. Op het moment dat wij zeggen dat we klimaatverandering gaan bevechten, gaan er opeens honderden bedrijven zoeken naar producten en oplossingen waarmee ze aan onze vraag kunnen voldoen. Zo werkt dat nu eenmaal. We moeten een begin maken en vinden gaandeweg de oplossingen wel.”

Consensus duurt te lang
“Vóór de crisis had niemand de anderhalve meter maatschappij kunnen bedenken. Omdat het niet hoefde. Nu blijkt zo’n maatschappij gewoon mogelijk. Het gaat misschien soms niet vanzelf en met moeite, maar we zijn bereid het te doen en kunnen het ook doen: we vinden dat het de moeite waard is. Hetzelfde geldt voor het klimaat. We beginnen gewoon aan wat we willen en dan krijgen we het wel voor elkaar. Dat doen we met alles wat we willen. We kunnen niet wachten tot iedereen het met elkaar eens is. De ervaring leert dat zeker internationaal, landen te zeer verschillende belangen hebben om tot overeenstemming te komen. En in het bedrijfsleven, zit het niet anders. Er zijn bedrijven die zullen verliezen in een groenere wereld en bedrijven die winst zullen maken. Als je kijkt waarnaar de politieke besluitvorming nu leunt, kun je wel zien welke bedrijven het meest in de melk te brokkelen hebben.”

Raketten met stofdeeltjes
Om de wereld nog te kunnen koelen, zullen we in de toekomst paardenmiddelen moeten gaan inzetten, zo vreest de Tilburgse professor. “Tuurlijk, de mogelijkheid is er om met raketten stofdeeltjes hoog in de stratosfeer te brengen om het zonlicht tegen te houden voordat het de atmosfeer bereikt, oftewel solar radiation management. Die techniek ligt nu al klaar en kost een paar miljard euro. Dat is peanuts, want Nederland alleen al vorkt rustig 20 miljard uit om het bedrijfsleven te helpen in de coronacrisis. Dat zouden we dus makkelijk kunnen betalen. En als we doorgaan met het opwarmen van onze aarde, zullen we dat soort acties moeten gaan ondernemen. We zullen op een gegeven moment weinig keus meer hebben. Maar bedenk eens wat daar weer van kan komen. We zullen heus wel kunnen berekenen hoeveel deeltjes voor hoeveel verkoeling zorgen, dat is het probleem niet. Wat we niet exact kunnen berekenen is welke neveneffecten dit zou hebben op de natuur. Denk bijvoorbeeld aan de groei van fauna en daar weer de gevolgen van. Solar radiation management kun je zien als een longamputatie in geval van longkanker. Noodzakelijk, maar ideaal zal het niet zijn. Beter is het om nu te stoppen met roken en onze longen op die manier te redden.”

“Wanneer houden we op onze planeet te zien als een mechaniekje waaraan wij maar eindeloos kunnen sleutelen?”

Niet alleen solar radiation management zal op het to-do lijstje komen te staan als we onze carbon foot print niet kunnen beperken. We zullen ook CO2 uit de lucht moeten halen om onze planeet leefbaar te houden. Op grotere schaal dan, want in Canada en Noorwegen doet men dit in het klein. De Canadezen filteren CO2 uit de lucht en de Noren slaan CO2 op in oude gas- en olievelden. “Maar zijn we dan niet ontzettend dom bezig, om nu gewoon door te gaan met CO2 de lucht in te blijven stoten om over 50 jaar dat er weer uit te moeten halen?”, vraagt Gerlagh zich af. “Waar houdt het ook op? Wanneer houden we op onze planeet te zien als een mechaniekje waaraan wij maar eindeloos kunnen sleutelen?”

Net als het opwarmen van de aarde, lijkt aan het sleutelen aan de aarde nog niet snel een einde te komen. Nederland heeft belangrijk werk aan de winkel.

Bronmateriaal

Interview prof. dr. R.Gerlagh, hoogleraar economie, Tilburg School of Economics and Management
Afbeelding bovenaan dit artikel: yvonnevanelferen from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd