Natuur bezit ingrediënten voor Spaanse griep-achtige pandemie

spaansegriep

De kans dat een pandemie à la de Spaanse Griep van 1918 de kop opsteekt, lijkt groter dan gedacht. Dat stellen onderzoekers nadat ze ontdekten dat de ingrediënten voor zo’n pandemie anno 2014 gewoon in de natuur aanwezig zijn.

Onderzoekers van de universiteit van Wisconsin bestudeerden virussen die in de lichamen van wilde eenden huisden. In die virussen stuitten ze op acht genen die opmerkelijke overeenkomsten vertoonden met de genen van de Spaanse griep die in 1918 tientallen miljoenen mensen fataal werd. “Het toont aan dat in de natuur genen te vinden zijn die de potentie hebben om in de toekomst een ernstige pandemie te veroorzaken,” stelt onderzoeker Yoshihiro Kawaoka.

Ziek maken
Welke risico’s brengt een virus dat erin slaagt om al deze acht Spaanse griep-achtige genen te verzamelen met zich mee? Om daar een beeld van te krijgen, genereerden de onderzoekers een virus dat vrijwel identiek was aan het Spaanse griep-virus uit 1918. Slechts drie procent van de aminozuren waaruit de eiwitten van het virus bestaan, was anders. Het virus bleek meer proefdieren – muizen en fretten – ziek te maken dan een ‘gewoon’ vogelgriepvirus, maar maakte niet zoveel muizen en fretten ziek als het virus uit 1918.

Overspringen
Een virus wordt natuurlijk pas echt gevaarlijk wanneer het van dier op dier of van mens op mens kan worden overgedragen. De onderzoekers voerden aanvullende experimenten uit om te kijken hoeveel genetische veranderingen er nodig waren om het Spaanse griep-achtige virus zover te krijgen dat het van fret op fret oversprong. Ze ontdekten dat er zeven mutaties in drie genen nodig waren om ervoor te zorgen dat het virus net zo efficiënt van het ene organisme op het andere oversprong als het daadwerkelijke Spaanse griepvirus. Het bijzonder besmettelijke virus dat door al deze experimenten gaandeweg ontstaan was, bestond nog altijd gewoon uit genen die reeds in (wilde) vogels te vinden zijn. De experimenten tonen aan dat de genetische ingrediënten voor een mogelijk dodelijk en zeer besmettelijk virus gewoon in de natuur voorkomen en hun krachten in theorie kunnen bundelen.

Behandeling
De onderzoekers keken ook hoe dieren die dit virus onder de leden hadden, reageerden op het griepvaccin tegen 2009 H1N1. Het virus bleek daarop te reageren. Het suggereert dat vaccins die reeds voorhanden zijn ons tegen een mogelijke pandemie kunnen beschermen. Ook wijst alles erop dat het nieuwe virus terug te dringen is met oseltamivir, een antiviraal middel.

Hoewel het onderzoek flink wat nieuwe informatie oplevert, kan het tevens rekenen op veel kritiek. Critici nemen het de onderzoekers kwalijk dat zij een gevaarlijk en besmettelijk griepvirus hebben gegenereerd en zijn bang dat dit virus per ongeluk of expres zijn weg vindt naar de buitenwereld. De onderzoekers benadrukken dat alle experimenten zorgvuldig en in speciaal daarvoor ontwikkelde ruimtes zijn uitgevoerd. Ook benadrukken ze het belang van hun studie. “We wilden de risico’s van vogelvirussen die momenteel in de natuur circuleren, vaststellen,” benadrukt Kawaoka. “Wij ontdekten genen in de griepvirussen die leken op het virus uit 1918 en identificeerden de veranderingen die nodig waren om het virus van fret op fret over te laten springen om te achterhalen wat er zou gebeuren als dit Spaanse griep-achtige virus de kop opstak.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd