Als je de woorden ‘huis’ en ‘schimmel’ in één zin gebruikt, betekent dat meestal weinig goeds. Maar bij NASA zien ze dat toch echt anders. Sterker nog; de de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft zojuist nog eens 2 miljoen dollar uitgetrokken om onderzoek te doen naar huizen die voor een groot deel uit schimmel bestaan.
Die huizen moeten in eerste instantie niet op Amerikaans grondgebied verrijzen, maar op buitenaardse werelden, zoals de maan of Mars. Het klinkt misschien een beetje als een sciencefiction- of twijfelachtige horrorfilm, maar niets is minder waar. Want voor bouwvakkers op de maan of Mars kunnen schimmels écht een uitkomst zijn.
Traditionele bouwmaterialen zijn te zwaar
Wanneer mensen straks op de maan of Mars gaan wonen en werken, hebben ze leef- en werkruimtes nodig. Het lanceren van bakstenen, cement, staal en andere hier op aarde doodgewone bouwmaterialen is eigenlijk geen optie. Want die bouwmaterialen zijn zwaar en dat betekent dat het lanceren ervan veel brandstof en dus ook geld kost. Wetenschappers hebben daar echter iets op bedacht: bouwmaterialen gemaakt van schimmels of hun ondergrondse dradennetwerk (ook wel mycelium genoemd).
Hoe werkt het?
Men neme een lichtgewicht, inklapbaar frame in de vorm van een baksteen – of zelfs reeds in de vorm van een (deel van een) leefruimte en vult het met inactieve schimmels. Dat vervoer je naar de maan. En daar hoeven astronauten het frame alleen maar uit te vouwen en van wat water te voorzien. Het water zorgt ervoor dat de schimmels actief worden en rond het frame gaan groeien. Het resultaat? Een grotendeels uit schimmels opgebouwd bouwmateriaal en huis!
Schimmels in plaats van schildpadden
“Op dit moment zijn traditionele ontwerpen voor leefruimtes op Mars geïnspireerd op de schildpad; we brengen onze huizen mee,” vertelt onderzoeker Lynnn Rothschild. “Een betrouwbaar plan, dat wel met hoge energiekosten komt. In plaats daarvan kunnen we ook mycelia inzetten om deze leefruimtes – wanneer we op Mars aankomen – te laten groeien.”
Stokje
Wellicht zie je al voor je hoe schimmels de boel vervolgens helemaal overnemen. Maar daar steken de onderzoekers een stokje voor. Zodra het frame gevuld is met schimmel en het bouwmateriaal of de habitat ‘af’ is, wordt het sterk verhit. Hierdoor gaan de levensvormen dood, terwijl het materiaal dat ze vervaardigd hebben, niet alleen standhoudt, maar zelfs steviger wordt.
Eerder onderzoek
Bouwen met schimmels: het is een intrigerend idee dat in de praktijk ook prima werkt, zo toonden onderzoekers eerder al aan. Zo maakten ze – gefinancierd door NASA – eerder bijvoorbeeld al meubels, maar ook bouwstenen die grotendeels uit schimmels bestonden (zie de afbeelding hieronder). Ook testten ze hoe de materialen zich op andere werelden zouden houden en of deze astronauten – met wat toevoegingen – tevens zouden kunnen beschermen tegen de gevaarlijke straling die ze op de maan of Mars parten kan spelen.
Extra geld
En al dat verzette werk heeft NASA nu zodanig enthousiast gemaakt over de schimmelige habitats dat de ruimtevaartorganisatie nog eens 2 miljoen dollar voor het onderzoeksproject heeft vrijgemaakt. Met dat geld kunnen de onderzoekers hun werk voortzetten en komen schimmelige, buitenaardse onderkomens voor toekomstige astronauten mogelijk nóg wat dichterbij. “NASA bereidt zich voor om dieper dan ooit de kosmos in te gaan en dat vereist nieuwe wetenschap en technologie die nog niet bestaat,” merkt NASA-baas Bill Nelson op. “Dit nieuwe onderzoek is een stapsteen binnen ons Artemis-programma, waarin we ons voorbereiden op een terugkeer naar de maan, om daar te gaan leven, leren, uitvinden en creëren en vervolgens ook naar Mars en nog verder gelegen werelden te trekken.”
Maar wie denkt dat wonen in een huis gemaakt van schimmels alleen toekomstige astronauten kan overkomen, heeft het mis. Want Rothschild en collega’s hopen dat hun werk uiteindelijk ook toepassingen hier op aarde vindt. Ze wijzen er daarbij op dat de huidige manier van bouwen op aarde gepaard gaat met een enorme uitstoot van broeikasgassen. En nu het klimaat rap verandert en de roep om betaalbare huizen alleen maar verder toeneemt, moeten we alternatieve manieren gaan vinden om te bouwen. “Wanneer we ontwerpen voor de ruimte, zijn we veel vrijer om te experimenteren met nieuwe ideeën en materialen dan wanneer we ontwerpen voor de aarde,” merkt Rothschild op. “Maar nadat deze prototypes voor andere werelden ontworpen zijn, kunnen we ze terugbrengen naar de aarde.” En wie weet is een woning vol schimmel in de toekomst dan ook wel een zegen in plaats van een vloek.