Als astronauten om Mars zouden cirkelen, zouden ze dit zien.
Astronauten zijn vaak onder de indruk als ze vanuit het internationale ruimtestation naar de kromming van de aarde kijken. Nu krijgen we dankzij NASA’s 2001 Mars Odyssey-orbiter een idee van hoe een vergelijkbaar uitzicht er rond Mars uitziet. “Dit is wat astronauten zouden zien als ze zich in een omloopbaan rond Mars zouden bevinden,” zegt Jonathan Hill van NASA. “Tot nu toe heeft geen enkel Mars-ruimtevaartuig ooit zo’n uitzicht gehad.”
Foto
Hieronder is de verbluffende nieuwe foto van de Martiaanse horizon te bewonderen. De foto is gemaakt met behulp van de infraroodcamera THEMIS waar de Mars Odyssey-orbiter mee uitgerust is. Het ruimtevaartuig vervaardigde de beelden in mei vanaf een hoogte van ongeveer 400 kilometer. Dit is dezelfde hoogte als waarop het internationale ruimtestation boven de aarde zweeft.
Het ruimtevaartuig maakte een reeks panoramische foto’s die het golvende landschap van Mars onder de dunne lagen wolken en stof laten zien. Als je deze tien beelden aan elkaar plakt, krijg je niet alleen een nieuwe en indrukwekkende kijk op Mars, maar ook een die wetenschappers zal helpen om meer te begrijpen over de atmosfeer van de rode planeet.
Martiaanse atmosfeer
Met deze missie wilden de onderzoekers een helderder beeld krijgen van de atmosfeer van Mars. Ze hoopten hiermee belangrijke informatie te verzamelen over hoe de lagen waterijs-wolken en stof in de Marsatmosfeer zich onderling gedragen. Deze inzichten zijn nuttig voor wetenschappers om hun modellen van de Marsatmosfeer te verbeteren. “Ik vergelijk het met het kijken naar een dwarsdoorsnede van de atmosfeer,” legt Jeffrey Plaut, projectwetenschapper van Odyssey, uit. “Er zijn veel details die je niet kunt zien van bovenaf, wat normaal gesproken de gebruikelijke manier is waarop THEMIS deze metingen uitvoert.”
Drie maanden puzzelen
Het nemen van de foto was overigens een behoorlijke uitdaging. Ingenieurs van NASA (die de missie beheert) en Lockheed Martin Space (die de Mars Odyssey heeft gebouwd en dagelijkse operaties mede leidt) hebben drie maanden gepuzzeld om de foto voor elkaar te krijgen. Omdat THEMIS niet kan draaien, moest het team de positie van het hele ruimtevaartuig aanpassen om de hoek van de camera te veranderen. In dit geval draaiden ze de orbiter bijna 90 graden, terwijl ze ervoor zorgden dat de zon nog steeds op de zonnepanelen scheen, maar niet op gevoelige apparatuur die zou kunnen oververhitten. De makkelijkste manier om dit te doen was door de antenne van de orbiter van de aarde weg te richten. Hierdoor was het team enkele uren niet in staat om met Odyssey te communiceren totdat de operatie was voltooid.
Phobos
Het harde werk is in ieder geval beloond. Want het heeft een werkelijk adembenemende foto van de horizon van Mars opgeleverd. En dat niet alleen. Om de inspanningen van het team optimaal te benutten, nam Mars Odyssey ook gelijk foto’s van de kleine maan Phobos van Mars. Dit is de zevende keer in 22 jaar tijd dat de orbiter THEMIS op de maan gericht heeft om temperatuurverschillen over het oppervlak te meten. “We kregen een ander perspectief en andere lichtomstandigheden van Phobos dan normaal,” zegt Hill. “Dat maakt het een uniek onderdeel van onze verzameling gegevens over Phobos.”
De nieuwe beelden bieden cruciale informatie over de aard en het uiterlijk van Phobos. Wetenschappers blijven het maantje onderzoeken, in de hoop dat dit kan helpen bij het oplossen van een langlopend debat. Sommige denken dat Phobos, met een breedte van ongeveer 25 kilometer, een gevangen planetoïde is, terwijl anderen betogen dat het een oud stuk Mars is dat door een impact van het oppervlak is weggeslingerd. Meer onderzoek is nodig om hierover duidelijkheid te verschaffen.
Al met al toont de prachtige foto van de horizon van Mars de planeet vanuit een heel nieuw perspectief. En dat levert cruciale nieuwe informatie op. De onderzoekers zijn overigens van plan om in de toekomst met behulp van Mars Odyssey vergelijkbare foto’s van Mars te maken, waarbij ze de atmosfeer van de rode planeet gedurende verschillende seizoenen willen vastleggen. En wie weet wat dat nog meer over deze nog altijd mysterieuze planeet zou kunnen onthullen.
De 2001 Mars Odyssey is een ruimtesonde die is gelanceerd door NASA om de planeet Mars te bestuderen. De belangrijkste doelen van de Mars Odyssey-missie zijn het bestuderen van het klimaat en de geologie van Mars, evenals het zoeken naar tekenen van water en ijs op de planeet. De orbiter werd op 7 april 2001 gelanceerd en nestelde zich op 24 oktober 2001 in een baan om Mars. Een van de belangrijkste instrumenten aan boord is het Thermal Emission Imaging System (THEMIS), een camera die infraroodbeelden van het Marsoppervlak vastlegt. Het is hiermee mogelijk om de thermische eigenschappen van het oppervlak te bestuderen. De Mars Odyssey-missie heeft een buitengewoon lange levensduur en heeft in 2023 zijn 22ste jaar rondom Mars voltooid. Al met al heeft de Mars Odyssey tot nu toe al veel waardevolle gegevens en beelden opgeleverd die hebben bijgedragen aan een beter begrip van de rode planeet.
