Onder directeuren van grote bedrijven bevinden zich bovenmatig veel narcisten. Er wordt nog weleens gezegd dat hun karaktertrekken best geschikt zijn om de grote baas te spelen, maar niets blijkt minder waar. Ze helpen hun bedrijf van de regen in de drup, blijkt uit nieuw onderzoek.
Meer precies: leiderschap waarbij extreem de risico’s worden opgezocht, zoals narcisten vaak doen, is slecht voor de aandelenkoers van een bedrijf. Alleen bedrijven die te weinig openstaan voor verandering en die niet innovatief genoeg zijn, kunnen baat hebben bij een narcistische CEO.
Invloed van beleggingsanalisten
Tot die conclusie komen Britse en Amerikaanse onderzoekers, die de narcismescore van CEO’s vergeleken met de aanbevelingen van beleggingsanalisten. Beleggingsanalisten bestuderen de verdienmodellen van bedrijven, doen koersvoorspellingen en geven beleggers advies over de verschillende beursaandelen. Uit eerder onderzoek is gebleken dat deze aanbevelingen invloed kunnen hebben op de vraag naar aandelen door potentiële investeerders en zo dus ook op de beurskoers van een bedrijf.
Daarom zijn de beurskoersen van S&P 100-bedrijven van de afgelopen tien jaar vergeleken met de narcistische neigingen van 75 CEO’s, die in die periode leiding gaven aan 66 bedrijven uit de S&P 100. Dit zijn de honderd Amerikaanse bedrijven met de grootste marktwaarde. De lijst wordt samengesteld door kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.
Me, myself and I
Narcistische mensen hebben vaak een groot ego, tonen weinig empathie, willen macht hebben en zijn verslaafd aan aandacht. De onderzoekers maten dit door bijvoorbeeld te kijken of CEO’s veel foto’s van zichzelf gebruikten in jaarverslagen, vaker in de eerste persoon spraken in brieven aan aandeelhouders en ze keken naar hoe hoog het salaris en de bonussen van de CEO waren vergeleken met de op een na best betaalde leidinggevende in het bedrijf.
Verder is de levensduur, de grootte en de reputatie van een bedrijf meegenomen, net als andere factoren, die invloed kunnen hebben op de adviezen van beleggingsanalisten, zoals de leeftijd en ambtstermijn van de CEO, het rendement voor aandelenhouders en de mate van institutioneel aandelenbezit.
Narcisme botst met bureaucratie
Wat bleek: bedrijven met een narcistische CEO werden veel slechter aangeschreven door de analisten, met lagere verwachte beurskoersen. Dit gold vooral voor grotere bedrijven, waar het risico groot was dat narcistisch leiderschap zou kunnen botsen met de bureaucratie binnen het bedrijf.
Opmerkelijk is echter dat beleggingsanalisten een stuk minder pessimistisch zijn over narcistische CEO’s en hun bedrijven, als het bedrijf de reputatie heeft te weinig open te staan voor verandering in hun industrie en te weinig innovatief is. Het idee is dat een onbezonnen leiderschapsstijl en de neiging om risico’s te nemen een katalysator zijn voor verandering en innovatie, en dat de bedrijfsprestaties daardoor kunnen verbeteren.
Gebrek aan zelfbewustzijn
“Eerder onderzoek heeft zich gericht op de gevolgen van narcistische leiders op bedrijfsniveau. Onze studie focust juist op de impact bij externe partijen, in dit geval beleggingsanalisten. Hun verwachtingen en voorspellingen kunnen een negatief of positief effect hebben op de handel en wandel van een bedrijf en zijn waarde op de financiële markten”, vertelt hoogleraar Feray Adıgüzel van de Nottingham Business School.
“Hoewel er enkele verzachtende omstandigheden zijn, zijn beleggingsanalisten over het algemeen van mening dat het narcisme van CEO’s niet van waarde is voor een bedrijf en verwachten ze dat dit een negatieve impact gaat hebben op de strategie en prestaties. Ons onderzoek levert aanvullend bewijs dat de narcistische persoonlijkheid van een directeur nadelig is voor het bedrijf en zijn aandeelhouders. Ook onderstreept dit het belang om oplettend te zijn bij het benoemen en belonen van een CEO. Er is een grote kans dat narcistische leiders zich niet bewust zijn van hun tekortkomingen en zo het bedrijf niet kunnen beschermen tegen de schadelijke gevolgen van hun karakter.” Met andere woorden: denk goed na voor je een CEO aanstelt en zorg dat het geen narcist is, onder meer omdat narcisten niet doorhebben wat voor schade ze aanrichten.
