Onderzoek wijst erop dat narcisten – mensen die veel van zichzelf houden – eigenlijk helemaal niet zo blij zijn met zichzelf.
Narcisten benadrukken graag hoe geweldig ze zelf zijn. Maar geloven ze dat eigenlijk zelf wel? Dat vroeg psycholoog Erin Myers zich af. Er zijn al heel wat onderzoeken gedaan naar narcisme en de vraag of narcisten oprecht zijn over hun gevoelens. Maar dat leverde geen eenduidige resultaten op. Om toch antwoord te krijgen op die prangende vraag, zette Myers een experiment op waarin narcisten voor de gek werden gehouden.
Experiment
Ze verzamelde 71 vrouwelijke studenten en liet deze een vragenlijst invullen. Uit deze vragenlijst bleek hoe de vrouwen over zichzelf dachten en of ze narcistisch waren. Vervolgens werden de studenten meegenomen naar het laboratorium van Myers. Ze kregen te horen dat een leugendetectortest zou volgen om te achterhalen of ze wel eerlijk waren geweest. In werkelijkheid werd er helemaal geen test afgenomen, maar Myers deed er alles aan om het zo echt mogelijk te maken.
Stelling
Sommige proefpersonen kregen te horen dat de leugendetector zou worden uitgezet voor het vraaggesprek echt zou starten. Anderen werden in de waan gelaten dat de leugendetector alles vastlegde. Vervolgens kregen de proefpersonen stellingen voorgelegd en moesten ze aangeven in hoeverre ze het daarmee eens waren. Een voorbeeld van zo’n stelling: ‘Ik heb een positieve houding jegens mijzelf’.
Resultaten
De resultaten zijn zeker opvallend te noemen. De proefpersonen die geen narcist waren en dachten dat de leugendetector aanstond, hielden aan de antwoorden die ze eerder tijdens de enquête gegeven hadden vast, zo meldt het blad Journal of Research in Personality. De narcisten die wisten dat de leugendetector niet aanstond, gaven aan nog blijer met zichzelf te zijn dan ze al in de enquête hadden laten blijken. De narcisten die dachten dat de leugendetector het wel deed, waren opeens veel minder blij met zichzelf dan tijdens de enquête.
Volgens Myers laat het onderzoek zien dat narcisten eigenlijk best onzeker zijn en dat mogelijk verbergen door narcistisch gedrag te vertonen. “Narcisten proberen wellicht om hun gevoelens van eigenwaarde een boost te geven door te stellen dat ze zichzelf graag mogen,” vertelt Myers. “Een andere mogelijkheid is dat narcisten de manier waarop anderen ze zien, proberen te beïnvloeden. Het kan ook een combinatie van beiden zijn.”
