Nachtgloed op Mars voor het eerst op de gevoelige plaat vastgelegd

Onderzoekers vermoeden al langer dat ook Mars een nachtgloed kent, maar nu kunnen we zeggen dat we deze ook echt gezien hebben: MAVEN heeft de nachtgloed vereeuwigd!

Nachtgloed is een fenomeen dat we ook op aarde kennen en waarbij de lucht zelfs in complete afwezigheid van extern licht, gloeit. De Martiaanse atmosfeer gloeit aan de nachtzijde ook en wel door chemische reacties die beginnen aan de dagzijde. Ultraviolet licht van de zon breekt aan de dagzijde moleculen van koolstofdioxide en stikstof op en de resulterende atomen worden door winden die rond de planeet cirkelen, meegevoerd. Aan de nachtzijde brengen deze winden de atomen dichter naar het oppervlak waar stikstof- en zuurstofatomen botsen en stikstofmonoxidemoleculen vormen. Daarbij komt extra energie in de vorm van ultraviolet licht vrij.

De beelden
Wetenschappers voorspelden deze nachtgloed op Mars enige tijd geleden al en eerdere ruimtemissies bevestigden het bestaan ervan. Maar het is voor het eerst dat de Martiaanse nachtgloed op de gevoelige plaat vereeuwigd is. De beelden van de Martiaanse nachtgloed zijn heel waardevol, omdat ze ons ook meer kunnen vertellen over de windpatronen op Mars.

Je ziet hier (in valse kleuren) de ultraviolette emmissie van stikstofmonoxidemoleculen. Zwart staat voor lage emissie, groen voor matige emissie en wit voor hoge emissie. Afbeelding: NASA / MAVEN / University of Colorado.
Je ziet hier (in valse kleuren) de ultraviolette emmissie van stikstofmonoxidemoleculen. Zwart staat voor lage emissie, groen voor matige emissie en wit voor hoge emissie. Afbeelding: NASA / MAVEN / University of Colorado.

Raadselachtig
Hoewel we meerdere rovers op de rode planeet hebben rondrijden en een handvol orbiters de rode planeet continu in de gaten houden, blijft de Martiaanse atmosfeer raadselachtig. Ruimtesonde MAVEN draait sinds september 2014 om de rode planeet heen en moet meer inzicht geven in de atmosfeer van Mars. Dat doet de ruimtesonde door de planeet in ultraviolet licht te bestuderen. Het levert fantastische beelden op. “MAVEN heeft in de afgelopen maanden honderden van zulke beelden verkregen,” vertelt onderzoeker Nick Schneider.

Wolken
Naast de nachtgloed op Mars heeft MAVEN bijvoorbeeld ook in beeld gebracht hoe wolken aan het eind van de middag in korte tijd boven de vier gigantische vulkanen op Mars ontstaan. Het is een beetje vergelijkbaar met hoe wolken boven de bergketens op aarde het levenslicht zien.

Ozon op de zuidpool
Ook kunnen we de zuidpool in ultraviolet licht bewonderen. Onderstaande foto werd gemaakt toen de lente op het zuidelijk halfrond inviel. Ook deze foto vertelt een heel verhaal. Ozon wordt vernietigd wanneer waterdamp aanwezig is. Gedurende de winter is er in dit poolgebied veel ozon te vinden, omdat er weinig waterdamp in de atmosfeer zit. Op deze foto zien we dat ozon tot diep in de lente standhoudt. Het wijst erop dat de windpatronen op Mars voorkomen dat waterdamp vanuit andere streken op de rode planeet naar de poolgebieden wordt gevoerd.

Je ziet hier de atmosfeer en het oppervlak van Mars zoals je deze zou zien als je ultraviolet kon waarnemen. Donkere gebieden laten het rotsachtige oppervlak van de planeet zien. Heldere gebieden laten wolken, stof en nevels zien. Het witte gebied op de pool is bevroren koolstofdioxide op het oppervlak. Hoge concentraties ozon in de atmosfeer hebben hier de kleur magenta. Afbeelding: NASA / MAVEN / University of Colorado.
Je ziet hier de atmosfeer en het oppervlak van Mars zoals je deze zou zien als je ultraviolet kon waarnemen. Donkere gebieden laten het rotsachtige oppervlak van de planeet zien. Heldere gebieden laten wolken, stof en nevels zien. Het witte gebied op de pool is bevroren koolstofdioxide op het oppervlak. Hoge concentraties ozon in de atmosfeer hebben hier de kleur magenta. Afbeelding: NASA / MAVEN / University of Colorado.

Al met al kan MAVEN ons zo een hoop vertellen over de processen in de Martiaanse atmosfeer. Als het aan NASA ligt, blijft de ruimtesonde dan ook nog enkele jaren actief.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd