Astronomen hebben in het sterrenstelsel Centaurus twee om elkaar draaiende sterren ontdekt, binnen in een planetaire nevel. De ontdekking betekent dat een langstaande theorie wordt bewezen.
Rondom de kosmische nevel Fleming 1 hangen een aantal kosmische gasstralen. Astronomen konden er nooit achterkomen hoe zulke zogenaamde ‘jets’ konden ontstaan, en hoe ze zo symmetrisch konden worden. Maar nu zijn de wetenschappers erachter: er cirkelen twee witte dwergen rondom het centrum van het stelsel.
‘Schil’ van gas
De witte dwergen zorgen voor een bijzonder symmetrische planetaire nevel (een gloeiende ‘schil’ van gas rondom een ster in zijn laatste levensfase). Een planetaire nevel heeft dus niets te maken met een planeet. De ster stoot dan zijn buitenste schil af, zodat de kern bloot komt te liggen. Ondanks het feit dat sterren meestal rond zijn, zijn planetaire nevels vaak heel complex van structuur.
Snelle circulatie
De twee witte dwergen draaien in slechts 1,2 dagen om elkaar heen. Ook dat is uniek, zegt astronoom Henri Boffin. “Er is al vaker voorspeld dat deze kosmische jets ontstonden door een dubbelster, maar in alle modellen zouden de sterren er dan tientallen jaren over doen om om elkaar heen te cirkelen. En dan was het niet plausibel dat er een dergelijke nevel ontstond.
Het feit dat er nu twee sterren zijn ontdekt, verklaart hoe dergelijke nevels kunnen ontstaan. De aantrekkingskracht die de beide sterren op elkaar uitoefenen zorgt ervoor dat de ene ster de andere ‘opzuigt’. Daardoor ontstaat de symmetrische nevel.
Hele Grote Telescoop
De astronomen ontdekten de sterren met behulp van de Very Large Telescope. Daarmee maten ze het licht van de ster rondom Fleming 1, waardoor ze ook een beeld kregen van de bewegingen, de temperaturen en de chemische samenstelling van de sterren.
Fleming 1 is niet de enige nevel met een dubbelster, maar voor zover bekend is dit wel één van de weinige nevels die vergezeld wordt door twee witte dwergen.
