Beelden van de Lunar Reconnaissance Orbiter onthullen dat het raketonderdeel een dubbele krater heeft geslagen. En dat is verrassend.
Eind januari kwamen data-analisten tot de conclusie dat een ietwat mysterieus raketonderdeel (zie kader) dat doelloos door de ruimte tuimelde binnenkort op onze maan zou inslaan. En op 4 maart was het zover; het raketonderdeel crashte op onze natuurlijke satelliet.
Het raketonderdeel dat in maart op de maan crashte, is ietwat mysterieus, omdat niemand met zekerheid weet waar het object zijn oorsprong vindt. In eerste instantie werd vermoed dat het om een afgedankte raketbooster van een Falcon 9-raket ging. Maar die theorie werd al snel onderuit geschoffeld. Daarna ontstond het vermoeden dat het om een raketbooster van de Chang’e 5-T1 ging, een Chinese maanorbiter die al in 2014 gelanceerd werd. De Chinezen ontkenden echter.
Afgaand op de koers en snelheid van het mysterieuze raketonderdeel hadden onderzoekers al snel een aardig beeld van waar het raketonderdeel ongeveer zou zijn neergekomen. En nu is het wetenschappers dankzij beelden van de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) ook gelukt om de plaats van de crash exact te lokaliseren.
Gelokaliseerd
De orbiter heeft in het gebied waar het raketonderdeel naar verwachting zou crashen namelijk een gloednieuwe krater aangetroffen. “We kunnen – zonder de plek daadwerkelijk een bezoekje te brengen – niet zeker zijn dat het raketonderdeel hier is neergekomen,” erkent professor Mark Robinson, onderdeel van het LRO-team en gespecialiseerd in onderzoek naar het maanoppervlak. “Maar de kans dat er op precies de juiste plek een natuurlijk object met precies dezelfde omvang in zou slaan, is uitzonderlijk klein.”
En dus houden de onderzoekers het erop dat de krater het resultaat is van het raketonderdeel dat in maart hardhandig op de maan landde. Maar met die krater is wel iets geks aan de hand. Want tot grote verbazing van onderzoekers heeft het mysterieuze raketonderdeel een dubbele krater geslagen op de maan.
Vreemde krater(s)
Het is verrassend, omdat ons tot op heden geen enkel op de maan gecrasht raketonderdeel bekend is dat een dubbele krater achter heeft gelaten. Tijdens eerdere crashes – van de Apollo-boosters – ontstonden weliswaar ietwat grillige, maar enkele kraters. Maar voor het mysterieuze raketonderdeel ligt dat wat anders. LRO heeft twee kraters vastgelegd; een 16 meter breed exemplaar, dat half overlapt met een 18 meter brede krater. En beide kraters zijn nieuw en dus zeer waarschijnlijk door het raketonderdeel veroorzaakt.
Massa
De dubbele krater kan erop wijzen dat het raketonderdeel aan beide uiteinden nog een grote massa had. Dat is ongebruikelijk, omdat je meestal ziet dat de massa van gebruikte raketten zich aan één zijde concentreert. Het grootste gewicht bevindt zich daarbij aan de zijde van de motor. De rest van de rakettrap bestaat namelijk voor het grootste deel uit een lege (en dus relatief lichte) brandstoftank.
De vreemde krater kan wellicht helpen om uiteindelijk toch nog vast te stellen aan wie deze onfortuinlijke rakettrap nu eigenlijk toebehoorde. Robinson is er zelf al wel een eind uit; hij vermoedt sterk dat het raketonderdeel toch door de Chinezen vervaardigd is. Hij verwijst hierbij ook naar recent onderzoek van de universiteit van Arizona. Wetenschappers van de universiteit bestudeerden het raketonderdeel kort voor het op de maan crashte en konden afgaand op het spectrum (van het door het raketonderdeel gereflecteerde licht) meer zeggen over de materialen waaruit het raketonderdeel bestond. En het materiaalgebruik hintte op een Chinese oorsprong. “Ik denk dat het werk van de Universiteit van Arizona klopt en dat het zeer, zeer waarschijnlijk is dat het de derde rakettrap van Chang’e 5-T1 was,” stelt Robinson. “We kunnen dat echter niet met 100 procent zekerheid zeggen, maar ik ben tevreden met 99 procent zekerheid.”
Wellicht dat toekomstige maankolonisten dat percentage nog wat op kunnen krikken als ze de dubbele krater bezoeken. We weten nu tenslotte waar we die kunnen vinden. Dat het even duurde voor de krater gelokaliseerd was, is volgens Robinson logisch. “Het is een kwestie van het vergelijken van beelden die voor de inslag gemaakt zijn, met beelden die na de inslag verkregen zijn. Maar aangezien het zoekgebied vrij groot was, duurde het lang voor we al die pixels bekeken hadden.” Maar de zoektocht heeft dus zijn vruchten afgeworpen. En daarmee lijkt – in ieder geval voorlopig – het laatste woord over de veelbesproken crash wel gezegd te zijn.
Waar voorlopig nog niet het laatste woord over gezegd is, is het feit dat we steeds vaker opgeschrikt worden door nieuws over ongecontroleerd rondzwevende raketonderdelen en (kleiner) ruimtepuin. De inslag van het raketonderdeel heeft weliswaar geen verstrekkende gevolgen voor de maan. Maar toch is het ergens wel zorgelijk dat stukken ruimtepuin – waarvan we niet eens zo 1,2,3 weten waar ze vandaan komen – op de maan inslaan. Want het illustreert dat er heel veel ruimtepuin rondzwerft. Het leeuwendeel zweeft rond de aarde, maar ook rond de maan is al wel wat ruimtepuin te vinden. “Het idee dat er zoveel objecten in de ruimte te vinden zijn waarvan we de baan en identiteit niet kennen, is zorgwekkend,” stelde onderzoeker Grace Halferty eerder. “We moeten het ruimteverkeer beter gaan managen.” Collega Vishnu Reddy onderschrijft dat. “Er zijn slechts een handvol objecten in een baan om de maan, maar ik hoop dat dit wel een nieuw licht schijnt op het groeiende probleem dat ruimteafval heet. De wetenschappelijke gemeenschap maakt zich zorgen over de toenemende vervuiling.”
