Muizen leven véél langer als je ze minder zuurstof geeft: ook oplossing voor mensen?

We willen allemaal zo lang mogelijk in goede gezondheid leven en dus zijn wetenschappers op zoek naar manieren om dat te bereiken. Nieuwste ideetje: zuurstofrestrictie. Bij muizen is het in ieder geval effectief. 

Onderzoekers van Harvard stelden muizen bloot aan lucht die niet 21 procent maar slechts 11 procent zuurstof bevatte. Dat is vergelijkbaar met de ijle lucht in het Mount Everest Base Camp op 5364 meter hoogte. De muizen bleken daardoor veel langer in leven te blijven. Dit effect is nu voor het eerst aangetoond bij zoogdieren. Het roept natuurlijk de vraag op of zuurstofrestrictie ook bij mensen veroudering kan tegengaan.

Enorm benieuwd
Maar eerst vertelt Harvard-onderzoeker Robert Rogers aan Scientias.nl wat de insteek was van het huidige onderzoek. “We hadden van tevoren geen idee wat het effect zou zijn van zuurstofrestrictie bij muizen, maar we hoopten aan te kunnen tonen dat het levensverlengend zou werken.” Geen gekke gedachte: uit eerder onderzoek bleek al dat onvoldoende zuurstoftoevoer, ook wel hypoxie genoemd, ervoor kan zorgen dat de levensverwachting van cellen omhoog gaat. “Dit is onder andere aangetoond bij gistcellen en bij ongewervelde dieren. We waren dan ook enorm benieuwd naar de resultaten van ons hypoxieonderzoek bij gewervelde dieren”, legt de Amerikaan uit.

Wonen op grote hoogte
En die resultaten waren veelbelovend. Muizen bleken maar liefst 50 procent langer te leven als er bijna de helft minder zuurstof in de lucht zat. Of dat ook voor mensen geldt, is echter nog maar de vraag. “Er is bij mijn weten nooit echt wetenschappelijk aangetoond dat mensen die op grote hoogte wonen, zoals inwoners van de Boliviaanse stad La Paz (3650-4150 meter), een hogere maximale leeftijd bereiken vanwege de ijle lucht”, zegt Rogers. “Maar er zijn wel een aantal andere interessante conclusies uit epidemiologische onderzoeken gekomen. Zo lijkt het er sterk op dat een lager zuurstofniveau de gemiddelde leeftijd van mensen verhoogt en het aantal ouderdomsziekten onder de bevolking vermindert.”

De Himalaya
De onderzoeker vertelt over een experiment in de Himalaya. “Het interessantste voorbeeld is een ‘natuurlijk experiment’ uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, waarbij soldaten uit het Indische leger drie jaar gestationeerd waren op zeer grote hoogte, boven de 5000 meter. Naderhand bleek dat er in dit regiment veel minder leeftijdsgerelateerde aandoeningen, zoals diabetes, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten, voorkwamen dan bij hun collega’s die hun diensttijd op zeeniveau hadden doorgebracht. Ook is er wat bewijs dat de mensen die in Bolivia op grote hoogte wonen, een grotere kans hebben om ouder dan 90 of 100 te worden”, aldus de onderzoeker, die ook voorzichtig is. “Helaas is het nog te vroeg om te speculeren over de implicaties van onze onderzoeksresultaten voor veroudering bij mensen. We hebben ons onderzoek gebaseerd op labmuizen. Het kan goed zijn dat muizen in het wild al anders reageren op zuurstofrestrictie, laat staan de mens. Het is een fascinerend onderwerp, maar er is nog veel meer onderzoek nodig”, vertelt Rogers.

Langer en gezonder leven
Toch komt zijn studie al met spannende resultaten. Hij verdeelde de muizen in twee groepen. De ene helft kreeg normale lucht met een zuurstofpercentage van 21 procent, terwijl de andere helft het vanaf een leeftijd van 4 weken moest doen met slechts 11 procent zuurstof. De muizen op zuurstofrantsoen bleken liefst 50 procent langer te leven vergeleken met de controlegroep, namelijk gemiddeld 23,6 weken versus 15,7 weken. Bovendien hadden de langlevende muizen ook nog eens een stuk minder last van neurologische ouderdomsziekten.

De spectaculaire verschillen kunnen niet worden verklaard door het dieet van de dieren, want ze aten hetzelfde en evenveel. “Chronische, continue hypoxie verlengt de levensverwachting met 50 procent en vertraagt de neurologische aftakeling bij muizen. Calorierestrictie is weliswaar de meest bestudeerde en effectiefste manier om de levensverwachting te verhogen, maar wij hebben een primeur: dit is de eerste keer dat levensverlenging is aangetoond na zuurstofrestrictie bij zoogdieren”, zegt de onderzoeker trots.

Minder zuurstof én minder calorieën
Rogers en zijn collega’s zijn al druk bezig met ideeën voor vervolgonderzoek. “We willen graag weten hoe het verouderingsproces verloopt als zuurstofrestrictie en calorierestrictie samen worden ingezet. Hebben de methodes effect op elkaar of niet? En als dit zo is, versterken ze elkaar dan of juist niet? Er is al vrij veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van calorierestrictie bij allerlei soorten dieren. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen wat het effect is van het combineren van deze anti-verouderingsmethodes”, besluit Rogers.

Bronmateriaal

"Hypoxia extends lifespan and neurological function in a mouse model of aging" - PLOS Biology
Interview met Robert Rogers van Harvard University
Afbeelding bovenaan dit artikel: Rottonara van Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd