Vier tot zes eeuwen lang lag het mos onder een diepe laag ijs begraven. Maar nu de gletsjers zich terugtrekken, pakt het mos de draad gewoon weer op. Nieuw onderzoek suggereert namelijk dat het mos na een eeuwenlange winterslaap weer wakker wordt en verder groeit.
Onderzoekers van de universiteit van Alberta deden hun opmerkelijke ontdekking op Ellesmere-eiland, gelegen in de Noordelijke IJszee. Ze bestudeerden er gebieden die tot voor kort nog door gletsjers bedekt waren. In het gebied gedijen planten prima. En lang werd gedacht dat het ‘nieuwe’ planten waren: nakomelingen van planten die dicht bij de rand van de gletsjers groeiden en het door het ijs verlaten gebied rap koloniseerden.
Kleine IJstijd
Maar met behulp van koolstofdatering stellen de Canadese onderzoekers nu vast dat dat niet klopt. De planten blijken tussen de 400 en 600 jaar oud te zijn. En daarmee stammen ze dus nog uit de Kleine IJstijd (1550-1850).
Groei
En ondanks hun hoge leeftijd en het feit dat ze eeuwenlang geen daglicht gezien hebben, zijn de mossen er prima aan toe, zo stellen de onderzoekers. Sterker nog: de planten lijken zelfs nog in staat om te groeien. De onderzoekers verzamelden een aantal monsters en lieten ze in het laboratorium uitgroeien tot nieuwe planten. “We weten dat bryofieten (onder meer mossen, red.) jarenlang kunnen slapen (bijvoorbeeld in woestijnen) en dan weer actief kunnen worden,” vertelt onderzoeker Catherine La Farge. “Maar niemand verwachtte dat ze na bijna 400 jaar onder een gletsjer te hebben gelegen weer zouden verjongen.”
Cellen
Maar hoe doen de mossen het? “Deze simpele, efficiënte planten die al meer dan 400 miljoen jaar op de aarde voorkomen, zijn zeer volhardend. Elke cel kan zichzelf opnieuw programmeren en leiden tot de ontwikkeling van een hele nieuwe plant. Het is vergelijkbaar met stamcellen (die uit kunnen groeien tot verschillende soorten cellen, red.) bij zoogdieren.”
Volgens La Farge laat het onderzoek nog maar eens zien hoe weinig we eigenlijk van poolgebieden afweten. “Deze ontdekking onderschrijft het belang van onderzoek dat ons helpt om de natuur beter te begrijpen.”
