Mogelijk voor het eerst een bestuivende kikker ontdekt!

Dat bijen, hommels en vlinders zaadplanten bestuiven, is algemeen bekend. Maar in Brazilië hebben onderzoekers nu een kikker ontdekt die aan bestuiving lijkt te doen. En dat is een primeur!

Veel planten doen voor hun bestuiving een beroep op andere soorten. Zo lokken ze met nectar bijvoorbeeld bijen en hommels naar zich toe die bij het verzamelen daarvan en passant wat stuifmeel meevoeren en overdragen naar de stempel van dezelfde of andere bloemen. Maar ook grotere dieren – zoals vogels en vleermuizen – kunnen dienst doen als bestuivers.

Kikkers
Ondertussen hoeven planten in ieder geval als het om bestuiving gaat weinig te verwachten van kikkers, zo was de gedachte. Simpelweg omdat de meeste volwassen kikkers vleeseters zijn en dus helemaal niet geïnteresseerd zijn in planten. Maar dat was buiten Xenohyla truncata gerekend, zo suggereert nieuw onderzoek. In het blad Food Webs schrijven wetenschappers dat deze kikker mogelijk wel aan bestuiving doet.

Planteneter
Van Xenohyla truncata was reeds bekend dat deze wél interesse had in planten. “Het is één van de weinige amfibiesoorten waarbij volwassen individuen delen van planten nuttigen,” vertelt onderzoeker Carlos Henrique de-Oliveira-Nogueira aan Scientias.nl. Maar recente observaties van de-Oliveira-Nogueira en collega’s wijzen er nu op dat het nuttigen van dat plantaardig materiaal niet alleen voordelen heeft voor het kikkertje; ook de planten lijken er – met het oog op hun voortplanting – wel bij te varen.

X. truncata op zijn kop in een bloem. Afbeelding: Carlos Henrique de-Oliveira-Nogueira.

Observaties
De onderzoekers trekken die voorzichtige conclusie nadat ze X. truncata in zijn eigen habitat, oftewel in de kuststrook van het Braziliaanse Atlantische Woud, observeerden. Ze zagen hoe het kikkertje actief op zoek ging naar fruit en bloemen. “Een unieke ervaring,” stelt De-Oliveira-Nogueira. Nog opzienbarender werd het echter toen de onderzoekers de kikker – tot hun stomme verbazing – uit op de grond groeiende bloemen zagen komen kruipen, maar op jacht naar vruchten en bloemen ook in wel meer dan drie meter hoge struiken en bomen zagen klimmen. “Het geweldigste was nog wel dat we ons realiseerden dat Xenohyla de grote bloemen binnenging, daar een tijdje in bleef zitten – waarbij het leek alsof de kikkers iets (waarschijnlijk nectar) naar binnen zogen – en vervolgens met een rug vol pollen weer naar buiten kwamen. Dat trok onze aandacht en even konden we onze ogen niet geloven.”

Uniek en uitzonderlijk
De waarnemingen hinten er voorzichtig op dat X. truncata mogelijk een echte bestuiver is. “Dit is een uniek en uitzonderlijk voorbeeld van een onvoorziene interactie tussen amfibieën en planten,” zo schrijven de onderzoekers in hun studie.

X. truncata eet zijn buik rond. Afbeelding: Carlos Henrique de-Oliveira-Nogueira.

Meer bestuivende kikkers?
Het roept natuurlijk de vraag op of er misschien nog meer kikkers zijn die deze rol op zich nemen. Dat valt zeker niet uit te sluiten, stelt De-Oliveira-Nogueira. “Er zijn nog andere amfibiesoorten die planten eten en van sommige weten we dat ze ook bloemen bezoeken, al is het alleen maar omdat ze op zoek zijn naar insecten die zich bij deze bloemen ophouden. Maar er is veel meer onderzoek nodig om dit uit te zoeken. Voor dit moment is X. truncata in ieder geval een heel bijzondere soort. Het is een amfibie die insecten en planten eet, zaden verspreidt (door vruchten te eten en de zaden die ze herbergen elders weer uit te poepen, red.) en wellicht ook aan bestuiving doet! Dat is geweldig.”

Tegelijkertijd zou het echter ook betekenen dat X. truncata een grotere rol in zijn ecosysteem speelt dan gedacht. En dat is natuurlijk fascinerend, maar – met het oog op de status van de soort – ook wel een beetje zorgwekkend. “De restinga (het tropische loofbos waarin de kikkertjes leven, red.) raakt met de dag meer versnipperd en populaties X. truncata raken daardoor ook steeds meer geïsoleerd. Dat is zorgelijk. Als Xenohyla uitsterft, verliezen we niet alleen weer een amfibiesoort, maar mogelijk ook een unieke ecologische interactie. We moeten meer onderzoek doen naar die interactie, maar ook haast maken met het behouden van het leefgebied van Xenohyla.”

Bronmateriaal

"Between fruits, flowers and nectar: The extraordinary diet of the frog Xenohyla truncata" - Food Webs
Interview met Carlos Henrique de-Oliveira-Nogueira
Afbeelding bovenaan dit artikel: Carlos Henrique de-Oliveira-Nogueira

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd