Wetenschappers hebben mogelijk opnieuw een ringsysteem ontdekt rond een centaur: een planetoïde die kenmerken vertoont van zowel planetoïden als kometen. Dit keer lijkt Chiron ringen te bezitten.
De onderzoekers deden hun ontdekking toen de centaur – Chiron genaamd – voor een heldere ster langs bewoog. De centaur hield daarbij een deel van het licht van de ster tegen. Door dat licht en de schaduw die Chiron wierp te bestuderen, kunnen onderzoekers nu meer zeggen over hoe de centaur en omgeving eruit ziet.
Helderheid
En de waarnemingen suggereren dat de planetoïde beschikt over een ringsysteem of symmetrische straalstromen die materialen van het oppervlak van de centaur wegvoeren. Vlak voor de centaur voor de ster langs bewoog, werd een dipje in de helderheid van het licht van de ster waargenomen. En nadat de centaur voor de ster langs bewoog opnieuw. “Het is interessant, want Chiron is een centaur – onderdeel van het middelste deel van ons zonnestelsel, tussen Jupiter en Pluto, waarvan we dachten dat dingen er niet zo actief waren – en blijkt vrij actief te zijn,” vertelt onderzoeker Amanda Bosh.
Oorsprong
De grote vraag is natuurlijk: als Chiron een ringsysteem heeft, hoe heeft deze dat dan verkregen? Er zijn meerdere mogelijkheden. Zo kan een hemellichaam in de buurt van Chiron uiteen zijn gebroken, waarop Chiron met zijn zwaartekracht het puin van dat hemellichaam naar zich toe heeft getrokken. Het puin kan ook restmateriaal zijn van het ontstaan van Chiron zelf. “Een andere mogelijkheid heeft te maken met de afstand tot de zon,” vertelt onderzoeker Jessica Ruprecht. “Centaurs zijn mogelijk op grotere afstand van de zon ontstaan en door interactie met de zwaartekracht van grote planeten dichter bij de zon komen te staan. Het bevroren materiaal dat voorbij Pluto stabiel zou zijn geweest, wordt dan minder stabiel en kan veranderen in gassen die stof en materiaal van het oppervlak van het hemellichaam sprayen.”
Meer waarnemingen
Zoals gezegd houden de onderzoekers een slag om de arm: Chiron kan een ringsysteem hebben. Maar het is ook mogelijk dat straalstromen (jets) van het oppervlak schieten. Om vast te stellen wat er precies op Chiron gaande is, zijn meer waarnemingen nodig. Als blijkt dat Chiron ringen heeft, zal tevens moeten worden vastgesteld of die ringen een tijdelijk of permanent verschijnsel zijn.
Chariklo
Als Chiron ringen bezit, is het niet de eerste centaur met een ringsysteem. Eerder ontdekten wetenschappers al dat de centaur Chariklo ringen bezit. “Tot de ringen van Chariklo werden ontdekt, dachten we dat deze kleinere hemellichamen geen ringsystemen bezitten,” legt Bosh uit. “Als Chiron een ringsysteem heeft, laat dat zien dat het vaker voorkomt dan gedacht.”
Momenteel telt ons zonnestelsel vijf hemellichamen met ringen: Saturnus is misschien wel de bekendste, maar ook Neptunus, Jupiter en Uranus hebben ringen. Net als de eerder genoemde Chariklo.