Mogelijk een planeet ontdekt die zich nog in de ‘baarmoeder’ bevindt

planeet

Astronomen hebben mogelijk een reuzenplaneet in wording ontdekt. De planeet bevindt zich nog in de ‘baarmoeder’: een dikke schijf van gas en stof. Als het inderdaad om een protoplaneet gaat, is dat een doorbraak: de nog in ontwikkeling zijnde planeet kan ons dan veel leren over hoe planeten ontstaan.

Astronomen bestudeerden de ster HD 100546. Deze ster bevindt zich op zo’n 335 lichtjaar van de aarde en is nog vrij jong. In de materieschijf rondom de ster ontdekten de astronomen tot hun verbazing iets wat op een planeet in wording lijkt. Het zou gaan om een gasplaneet die vergelijkbaar is met Jupiter.

Nog een planeet
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers hun pijlen op HD 100546 richten. De ster is al veelvuldig bestudeerd. Eerder onderzoek wees erop dat zich rond de ster een gasplaneet bevindt. De afstand tussen deze gasplaneet en de ster is ongeveer zes keer zo groot als de afstand tussen de zon en onze aarde. De protoplaneet die onderzoekers nu op het spoor denken te zijn, staat nog veel verder weg. Deze zou zich aan de randen van het stelsel bevinden.

De astronomen ontdekten de protoplaneet met behulp van ESO's Very Large Telescope. Op de beelden is de protoplaneet maar een zwak vlekje. Het helderste deel van de zwakke vlek is de mogelijke protoplaneet. De schijf die u daaronder ziet, verbergt de ster. Afbeelding: ESO.
De astronomen ontdekten de protoplaneet met behulp van ESO’s Very Large Telescope. Op de beelden is de protoplaneet maar een zwak vlekje. Het helderste deel van de zwakke vlek is de mogelijke protoplaneet. De schijf die u daaronder ziet, verbergt de ster. Afbeelding: ESO.

Doorbraak
Als bevestigd kan worden dat het inderdaad om een protoplaneet gaat, zou dat een doorbraak kunnen betekenen in het onderzoek naar de totstandkoming van planeten. “Tot nu toe is planeetvorming een vraagstuk dat vooral met computersimulaties wordt aangepakt,” vertelt onderzoeker Sascha Quanz. “Als onze ontdekking inderdaad een planeet-in-wording is, zullen wetenschappers voor het eerst in de gelegenheid zijn om het planeetvormingsproces, en de interactie tussen een planeet-in-wording en zijn kraamkamer in een zeer vroeg stadium te onderzoeken.”

Theorieën
Op dit moment hebben onderzoekers al wel theorieën over hoe gasplaneten ontstaan. Het idee is dat ze gas en stof – dat is overgebleven na de totstandkoming van de ster – tot zich nemen om te groeien. De waarnemingen van deze protoplaneet wijzen er totnogtoe op dat die theorie klopt: nabij de protoplaneet vonden de onderzoekers structuren in de stofrijke circumstellaire schijf. Deze structuren zouden het resultaat zijn van een interactie tussen de schijf en de planeet. Bovendien zijn er observaties gedaan die erop wijzen dat de vorming van de planeet ervoor zorgt dat de omgeving van de protoplaneet opwarmt.

De stofschijf rondom de ster. De oranje stip geeft de locatie van de mogelijke protoplaneet aan. Afbeelding: ESO / NASA / ESA / Ardila et al.
De stofschijf rondom de ster. De oranje stip geeft de locatie van de mogelijke protoplaneet aan. Afbeelding: ESO / NASA / ESA / Ardila et al.

De onderzoekers blijven echter voorzichtig. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of het echt om een protoplaneet gaat. Zo zou het nog kunnen dat het in werkelijkheid om een ontwikkelde planeet gaat die uit zijn baan dichter bij de ster is gegooid. Dergelijke scenario’s zullen eerst moeten worden uitgesloten.

Bronmateriaal

"De geboorte van een reuzenplaneet?" - ESO.org
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / L. Calçada.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd