Maar liefst 30 procent van zijn massa bestaat vermoedelijk uit water, wat de exoplaneet doet lijken op sommige manen uit ons zonnestelsel, zoals Ganymedes en Titan.
Regelmatig worden er nieuwe exoplaneten ontdekt, sommige nog vreemder dan de ander. In een nieuwe studie onthullen astronomen wederom op een interessante wereld te zijn gestuit. Ditmaal gaat het om een waterrijke exoplaneet op ongeveer 100 lichtjaar afstand van de aarde die baantjes trekt rond de dubbelster TOI-1452. “Ik ben enorm trots op deze ontdekking,” aldus onderzoeker René Doyon.
TOI-1452 b
De nieuw ontdekte exoplaneet heeft de naam TOI-1452 b gekregen. TOI-1452 b is waarschijnlijk rotsachtig en net iets groter in omvang en massa dan de aarde. Bovendien bevindt de planeet zich in de zogenoemde leefbare zone, wat betekent dat vloeibaar water tot de mogelijkheden behoort. Sterker nog, de ontdekkers geloven dat TOI-1452 b een heuse waterwereld zou kunnen zijn, wat betekent dat het oppervlak geheel met water is bedekt.
Onze aarde is in wezen een zeer droge planeet – ook al noemen we haar soms de ‘blauwe planeet’ omdat ongeveer 70 procent van het aardoppervlak uit water bestaat. Toch vormt water eigenlijk maar een verwaarloosbare fractie van haar massa: minder dan 1 procent.
Oceaanplaneet
Astronomen vermoeden echter dat er op sommige exoplaneten veel meer water voorkomt. In de afgelopen jaren hebben astronomen namelijk planeten ontdekt met een merkwaardige dichtheid die alleen kan worden verklaard als een groot deel van de massa bestaat uit lichtere materialen dan die waaruit de interne structuur van de aarde bestaat. Dergelijke hypothetische, waterrijke werelden worden ook wel ‘oceaanplaneten’ genoemd.
30 procent
“TOI-1452 b is een van de beste kandidaten voor een oceaanplaneet die we tot nu toe hebben gevonden,” zegt onderzoeker Charles Cadieux. “De straal en massa suggereren een veel lagere dichtheid dan wat je zou verwachten van een planeet die bestaat uit metaal en gesteente, zoals de aarde.” De onderzoekers vermoeden dat maar liefst 30 procent van de massa van TOI-1452 b bestaat uit water. Hierdoor lijkt de exoplaneet op sommige manen uit ons zonnestelsel, zoals de manen Ganymedes en Callisto van Jupiter en Titan en Enceladus van Saturnus.
TESS
Het team kwam de vermoedelijk waterrijke exoplaneet op het spoor met behulp van planetenjager TESS die de hemel afspeurt naar planetenstelsels die relatief dicht bij de onze liggen. Onderzoekers vonden in de gegevens van TESS een opvallend signaal, namelijk om de elf dagen een lichte afname van de helderheid van de ster TOI-1452.
Bevestiging
Om te bevestigen dat het hier daadwerkelijk om een nog onbekende planeet ging, voerden de onderzoekers vervolganalyses uit met instrument PESTO, een camera waar de OMM-telescoop (Observatoire du Mont-Mégantic) mee uitgerust is. “De OMM-telescoop speelde een cruciale rol bij de bevestiging van het signaal en het schatten van de straal van de planeet,” legt Cadieux uit. “We moesten er zeker van zijn dat het door TESS gedetecteerde signaal echt werd veroorzaakt door een exoplaneet die rond TOI-1452 cirkelt.”
TOI-1452 is een binair systeem, wat betekent dat het hier om een dubbelster gaat. De twee sterren draaien om elkaar heen en bevinden zich op een kleine afstand van elkaar. Zo staan ze slechts 97 astronomische eenheden van elkaar vandaan (of ongeveer twee en een half keer de afstand tussen onze zon en Pluto). Omdat de twee zonnen zich zo dicht bij elkaar in de buurt bevinden, ziet TESS ze als één enkel lichtpunt. De resolutie van PESTO is echter hoog genoeg om de twee objecten van elkaar te kunnen onderscheiden.
De onderzoekers staan te popelen om de nieuw ontdekte waterwereld met de krachtige James Webb-telescoop te bestuderen. TOI-1452 b is namelijk één van de weinige bekende planeten die als oceaanplaneet aangemerkt wordt. Bovendien bevindt de planeet zich relatief dicht bij de aarde, waardoor onderzoekers tevens hopen een betere blik op de atmosfeer te kunnen werpen. “Onze waarnemingen met de Webb-telescoop zullen essentieel zijn om TOI-1452 b beter te begrijpen,” aldus Doyon. “Zodra we kunnen, boeken we tijd met Webb om deze vreemde en wonderlijke wereld te observeren.”
