Ongelooflijk veel Nederlanders hebben last van brandend maagzuur. Ze beginnen misschien met een paar Rennies, maar als dat niet werkt worden er meestal op doktersvoorschrift zwaardere middelen ingezet. Het zou echter veel fijner zijn als er een natuurlijk medicijn is tegen dit vervelende kwaaltje. En dat lijkt het geval. Volgens nieuw onderzoek werkt kurkuma net zo goed.
Kurkuma lijkt zijn naam als superfood dus nog waar te maken ook. De plant, ook wel bekend als geelwortel, bevat een natuurlijk actief bestanddeel, genaamd curcumine. Dit is de gele kleurstof van de kurkumaplant. Die zou ontstekingsremmend werken en antimicrobiële eigenschappen hebben. De plant wordt in Zuidoost-Azië ook al langer gebruikt als medicijn tegen spijsverteringsklachten. Maar het was tot nu toe onduidelijk hoe goed het specerij werkt en of het even effectief is als gewone medicijnen.
Kurkuma versus omeprazol
Daarom besloten onderzoekers van de Chulalongkorn University in Thailand dat te gaan uitzoeken. Ze zochten 206 patiënten tussen de 18 en 70 jaar met maagklachten en verdeelden die in drie groepen voor een periode van 28 dagen. De eerste groep kreeg vier keer per dag een pil met 250 milligram curcumine, de tweede groep kreeg de bekende maagzuurremmer omeprazol (20mg per dag in één capsule), de derde groep kreeg het allebei. Overigens is 250 milligram curcumine (uiteraard) niet hetzelfde als 250 milligram kurkuma.
Omeprazol is een zogenoemde protonpompremmer of PPR. Het blokkeert grotendeels de maagzuurproductie en wordt ook gebruikt voor andere maag- en darmklachten, zoals een extreem vol gevoel of maagpijn. Maar langdurig gebruik van het middel is niet wenselijk, omdat het de kans op botbreuken, voedingsstoftekorten en infecties verhoogt, aldus de onderzoekers.
Minder pijn
Van de 206 patiënten die meededen, zijn er 151 die het hebben volgehouden. In elke groep waren ongeveer evenveel uitvallers. Aan het begin van de studie hadden alle deelnemers min of meer dezelfde klachten, wat terug te zien is in een vergelijkbare score op een test, genaamd Severity of Dyspepsia Assessment-score of SODA. Na 28 dagen en nog eens na 56 dagen deden ze de tests opnieuw.
De middelen bleken bijzonder succesvol: de SODA-scores waren na 28 dagen in alle drie de groepen fors verbeterd voor maagpijn: de gecombineerde groep scoorde 4,83 punten lager voor pijn, de groep die alleen curcumine kreeg had een pijnreductie van 5,46 en de groep die omeprazol nam, ervoer zelfs een pijnafname van 6,22 punten. Voor de andere symptomen gold een afname van respectievelijk 2,22, 2,32 en 2,31 punten. Curcumine was dus vrijwel even effectief als omeprazol.
Meer onderzoek nodig
Dat gold ook na 56 dagen nog. Het effect was zelfs nog sterker. De curcuminegroep ervoer een pijnreductie van 8,07, bij de omeprazolgroep nam de pijn met 8,85 punten af. Bij andere symptomen was de score 4,12 punten lager bij de curcumineslikkers en 3,71 punten lager bij de omeprazolgroep. Wel nam de tevredenheid over de kurkumapillen ietsje af, mogelijk vanwege de smaak of geur, denken de onderzoekers. Ook verslechterden de leverwaarden een klein beetje van degenen die kurkumapillen slikten en overgewicht hadden.
De onderzoekers erkennen overigens dat de studie behoorlijk klein is en ook nog andere beperkingen heeft, zoals de korte interventieperiode en een gebrek aan langetermijndata. Groter, langduriger onderzoek is dan ook nodig, zeggen ze. Toch luidt hun conclusie: “Dit onderzoek levert uiterst betrouwbaar bewijs voor de behandeling van bepaalde maagklachten met kurkuma. De nieuwe bevindingen van onze studie rechtvaardigen de overweging om kurkuma als medicijn voor te schrijven.”
Zo’n 2,8 miljoen Nederlanders slikken maagzuurremmers, aldus Zorginstituut Nederland. Ze staan op de derde plaats van meest voorgeschreven medicijnen. De meeste mensen blijven ze jarenlang nemen, terwijl dat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Bovendien is het onnodig: 90 procent van de mensen die ze slikken, heeft daar geen indicatie meer voor. Ook krijgen de meesten meteen de zwaarste variant, de protonpompremmers voorgeschreven, hoewel daarvan bekend is dat ze lastig zijn om af te bouwen. Gebeurt dat te snel, dan keren de maagklachten weer vlug terug. Maagzuurremmers verhullen vaak de echte oorzaken van de klachten: een ongezond dieet of overmatig alcoholgebruik. Rennies, die vrij verkrijgbaar zijn bij de drogist, zijn onschuldiger. Waar omeprazol voorkomt dat maagzuur wordt aangemaakt, zetten Rennies maagzuur enkel om in water.
