Microscopisch leven gevonden onder Antarctisch ijs

antarctica-2

Wetenschappers hebben een kilometer onder het oppervlak van Antarctica een divers ecosysteem ontdekt. Micro-organismen krioelen in het ondergrondse meer Lake Whillans. Dit is opvallend, want dit meer heeft al miljoenen jaren geen zonlicht meer gezien of wind gevoeld.

“Antarctica is geen dood continent”, vertelt professor John Priscu van de Montana staatsuniversiteit. Zijn paper is vandaag te lezen in Nature. Het is de eerste keer dat er direct bewijs is gevonden dat er leven is onder het Antarctisch ijs. “En er is niet alleen leven, maar er zijn actieve ecosystemen onder het Antarctisch ijs”, vult hoofdonderzoeker Brent Christner aan. “We denken al decennia dat zulke ecosystemen bestaan, maar nu kunnen we eindelijk met de vuist op tafel slaan en zeggen: ja, we hebben gelijk!”

Eén van de gevonden microben.
Eén van de gevonden microben.
Eencellige organismen
In januari 2013 boorde het onderzoeksteam van Priscu en Christner een gat van ongeveer één kilometer diep om het subglaciale meer te bereiken. Er werden watermonsters genomen en deze monsters zijn onderzocht. Veel van de microben zijn eencellige organismen, zogenoemde Archaea. Archaea komen we tegen in extreme omstandigheden, zoals in warmwaterbronnen, maar ook in – zo nu blijkt – subglaciale meren. Archaea kunnen ze zich snel aanpassen aan andere en ongebruikelijke energie- en voedselbronnen. De microben onder het Antarctisch ijs zetten ammonium en methaan om in energie, waardoor ze kunnen groeien. Methaan en ammonium zijn mogelijk overgebleven na de afbraak van organisch materiaal, uit de tijd dat het meer nog verbonden was met de zee. Daarnaast warmt de aarde op, waardoor het Antarctisch ijs smelt en er methaan vrijkomt.

Meer dan 200 subglaciale meren

Lake Whillans is één van de meer dan 200 meren onder het Antarctisch ijsoppervlak. Het bekendste meer is het Vostokmeer, dat 3,5 kilometer onder het ijsoppervlak ligt. Ook het Vostokmeer wemelt van leven. Vorig jaar vonden onderzoekers duizenden bacteriën dankzij DNA en RNA-sequencing.

Geen besmetting?
Het onderzoeksteam beweert stellig dat het subglaciale meer tijdens het onderzoek niet besmet is door de onderzoeksapparatuur. De gevonden microben zijn daadwerkelijk afkomstig uit het meer, en zijn er dus niet gebracht door de wetenschappers. “We hebben veel voorzorgsmaatregelen genomen om het meer niet te besmetten”, vertelt Priscu. “Daarnaast behandelden we de watermonsters met veel zorg.” Om er zeker van te zijn dat er geen besmetting was opgetreden, wilde Priscu drie zaken bewijzen. Ten eerste moesten de micro-organismen onder de microscoop onderzocht worden om te zien of ze uit het meer kwamen. Daarnaast werd gekeken of de micro-organismen in leven waren en konden groeien. Tenslotte werd het DNA-materiaal geanalyseerd. Al deze punten zijn bevestigd.

Vervolgonderzoek
Dit onderzoek is slechts het begin. Christner: “De waterkolom die we hebben onderzocht bevat ongeveer 4.000 dingen die wij soorten noemen. Het is ongelofelijk divers.” Binnenkort gaan de onderzoekers opnieuw gaten boren op een andere locatie.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd