Sommige soorten veroveren letterlijk de wereld, terwijl anderen wellicht uitsterven. En dat kan wel eens een probleem worden.
Daarvoor waarschuwen Australische onderzoekers. Volgens hen wordt er te weinig aandacht besteed aan de microbiële wereldreizigers en de impact die hun reislustige gedrag heeft op de wereld.
Uitwerpselen
De onderzoekers beschrijven in het blad Science de enorme schaal waarop microben momenteel – vaak zonder dat we ons daarvan bewust zijn – getransporteerd worden. Zo maken steeds meer mensen verre reizen. En op elke tussenstop laten ze – bijvoorbeeld door een wc-bezoek – microben achter. “Meer dan 95% van de uitwerpselen in de wereld komt van mensen en de dieren die wij houden,” vertelt onderzoeker Michael Gillings. “En onze uitwerpselen reizen met een miljard toeristen de wereld rond en verspreiden zo microben en genen die microben resistent maken voor antibiotica.”
Ballastwater
Maar dat is niet de enige manier waarop microben de wereld rond reizen. Ze liften ook mee in ballastwater in schepen. “We vervoeren biljoenen oceaanmicroben in ballastwater,” stelt Gillings. Volgens hem wordt in Amerikaanse wateren alleen op jaarbasis al 100 miljoen ton van dit ballastwater – bedoeld om de stabiliteit van schepen te vergroten – gedumpt. Van dat ballastwater is al bekend dat het vaak zeesterren, -slakken en -wier bevat. En die organismen komen zo in wateren terecht waar ze eigenlijk niet thuishoren. “Maar we weten niet welke onzichtbare veranderingen zij (de gebruikers van ballastwater, red.) veroorzaken onder microben in de oceaan.”
Winnaars en verliezers
Sommige microben zullen baat hebben bij hun reizen om de wereld en gaan gedijen in gebieden waar wij ze naartoe brengen. Maar het lijkt aannemelijk dat de praktijken ook kunnen leiden tot het uitsterven van microben. Daar zie je verder niets van, maar het is wel reden tot zorg, aangezien we op tal van manieren sterk afhankelijk zijn van de microben die op aarde leven (zo voorzien ze ons bijvoorbeeld van zuurstof). “Onze overlevingskansen kunnen weleens afhankelijk zijn van deze microbiële winnaars en verliezers,” zo schrijven de onderzoekers.
En daarom moeten we de veranderingen die we in microbiële samenlevingen aanbrengen, beter gaan monitoren, zo vinden Gillings en collega’s. “Microben voeren hun essentiële diensten binnen ecosystemen vaak onzichtbaar uit, maar nu negeren we ze op eigen risico,” stelt Gillings.