En die ontdekking kan implicaties hebben voor de zoektocht naar buitenaards leven.
“Antarctica is één van de meest extreme gebieden op aarde,” vertelt onderzoeker Belinda Ferrari. “En toch zijn de koude, donkere en droge woestijnachtige gebieden een thuis voor verrassend diverse microbiële gemeenschappen. De grote vraag was hoe deze microben kunnen overleven op een plek met weinig water, waar de grond weinig organisch koolstof herbergt en er in de winterse duisternis weinig mogelijkheid is om – middels fotosynthese – via de zon energie op te wekken.”
Atmosfeer
Maar Ferrari en collega’s hebben nu ontdekt hoe deze microben in deze extreme omstandigheden in leven weten te blijven. “Wij ontdekten dat de Antarctische microben mechanismen hebben ontwikkeld die ze in staat stellen om van de lucht te leven.” Wat moet je je daar heel concreet bij voorstellen? Nou, ze vissen spoorgassen – zoals waterstof en koolstofmonoxide, zie kader – uit de atmosfeer. En die gassen gebruiken ze om in hun energiebehoefte te voorzien.
Genen
De onderzoekers trekken die conclusies nadat ze in het oosten van Antarctica, op twee ijsvrije plekken, enkele grondmonsters verzamelden. “Beide gebieden zijn ongerepte polaire woestijnen waar geen vasculaire planten groeien,” vertelt Ferrari. In de grond troffen de onderzoekers verschillende microben aan. En de meest dominante soorten bezaten genen die ze in staat stelden om voldoende van de eerdergenoemde spoorgassen uit de atmosfeer te halen om in hun energiebehoefte te kunnen voorzien.
Het is opmerkelijk. De meeste organismen op aarde gebruiken namelijk energie van de zon of de aarde om te groeien. Vervolgonderzoek zal uit moeten wijzen of er op en buiten Antarctica meer organismen zijn die op deze voor ons nieuwe manier aan energie komen. Het onderzoek heeft echter niet alleen implicaties voor het leven op aarde. Het biedt ook perspectief voor andere hemellichamen met extreme omstandigheden: wellicht kunnen microben zich aldaar op dezelfde manier in leven houden.
