Dat lichaamsbeweging goed is voor de gezondheid weten we allemaal. Maar waarom is dat eigenlijk zo? Onderzoek van de Harvard Medical School toont aan dat het immuunsysteem daar een belangrijke schakel in is.
En dan specifiek ‘Tregs’, speciale immuuncellen die ontstekingen in het lichaam kunnen verminderen. Dat doen ze door ontstekingsremmende stoffen af te geven of door andere immuuncellen die ontstekingen veroorzaken, te onderdrukken. Door ontstekingen te verminderen, verbeteren deze immuuncellen je gezondheid op verschillende manieren. En dat gebeurt ook tijdens fysieke inspanning, ontdekten de Amerikaanse onderzoekers. De Treg-cellen helpen spieren om tijdens inspanning hun energie efficiënter te gebruiken en om je uithoudingsvermogen te verbeteren.
Dat concluderen de onderzoekers nadat ze spiercellen van verschillende muizen onderzochten. Een deel van de muizen moest daarvoor regelmatig op een loopband lopen, een andere groep slechts incidenteel en weer een andere werd ‘sedentair’ gehouden; een staat waarin ze minder dan 10% van hun dagelijks energieverbruik aan lichaamsbeweging besteedden. Daaruit bleek dat de spiercellen van de muizen die af en toe of regelmatig op loopbanden liepen, tekenen van ontstekingen hadden. Zoals verhoogde activiteit van genen en van chemicaliën die ontstekingen bevorderen.
Ontstekingen
Dat is op zich niet gek. Wanneer je sport komen er altijd kleine tijdelijke ontstekingsreacties in de spieren op gang. Die ontstekingen stimuleren allerlei andere processen, zoals expressie van genen die de spierstructuur of je metabolisme reguleren. Maar bijvoorbeeld ook genen die te maken hebben met de mitochondriën, kleine krachtcentrales in je cellen die een belangrijke rol spelen bij lichaamsbeweging doordat ze de cellen helpen voldoen aan hun grotere energiebehoefte. Het is dus eigenlijk een reactie van het lichaam om bij een volgende inspanning hier beter op voorbereid te zijn: oftewel, een training.
Zitten of bewegen
Maar wat de onderzoekers ook zagen, is dat de muizen die af en toe of regelmatig bewogen ook meer Tregs in hun spieren hadden vergeleken met hun stilzittende soortgenoten. Dat impliceert dat lichaamsbeweging ook de aanmaak en activatie van de immuuncellen in de spieren stimuleert, en je met sporten dus ook je immuunsysteem traint. Dat was vooral te zien bij de regelmatige sporters. Die hadden lichamelijk hier ook echt profijt van: hun spiermetabolisme, hun energieproductie en hun uithoudingsvermogen waren beter dan die van de andere muizen.
Mensen versus muizen
Of dit ook zo werkt in mensen moet nog worden onderzocht. Maar, suggereren de onderzoekers, “ons onderzoek impliceert wel dat lichaamsbeweging een natuurlijke manier is om de immuunreacties van het lichaam te versterken om zo ontstekingen te verminderen”, aldus hoofdonderzoeker Diane Mathis. Dat zou volgens haar ook verklaren waarom lichaamsbeweging beschermt tegen verschillende ziekten en verouderingsprocessen die gepaard gaan met chronische ontstekingen.
De onderzoekers hopen dat hun onderzoek een grote stap is om cellulaire en moleculaire veranderingen die optreden tijdens inspanning gedetailleerder te beschrijven. “We wisten al heel lang dat fysieke inspanning ontstekingen veroorzaakt, maar begrepen de immuunprocessen die daarbij betrokken waren niet volledig”, zegt eerste auteur Kent Langston, een postdoctoraal onderzoeker in het Mathis-lab. Om dat beeld nog completer te maken wil Mathis ook op andere plekken zoeken naar voordelen van de immuunreactie: “We hebben nu alleen naar de spieren gekeken, maar misschien stimuleert sporten ook de Treg-activiteit op andere plekken in het lichaam.”
