Als we overstappen op een plantaardig eetpatroon zouden veel CO2 opnemende bossen terug kunnen groeien.
Op dit moment wordt veel kostbare landbouwgrond opgeofferd aan de vleesindustrie. En dat drukt een behoorlijke stempel op ons klimaat. De huidige vleesindustrie genereert namelijk flink wat broeikasgassen en draagt op die manier bij aan de opwarming van de aarde. Volgens onderzoekers in een nieuwe studie kan het ook anders. Want als we over zouden stappen op een meer plantaardig eetpatroon, zouden belangrijke ecosystemen die CO2 opnemen zich kunnen herstellen. En dat betekent dat we meer dan een decennium aan CO2-uitstoot ongedaan kunnen maken.
Plantaardig dieet
Zo’n 83 procent van de huidige landbouwgrond is momenteel gewijd aan de productie van dierlijk voedsel. Inheemse vegetatie, waaronder bossen, moeten hiervoor wijken. En die zijn juist zo belangrijk voor het opnemen van het belangrijke broeikasgas CO2. Onderzoekers stellen nu in een nieuwe studie dat we er goed aan zouden doen om ons dieet compleet om te gooien. Plantaardig, eiwitrijk voedsel – zoals linzen, bonen en noten – bevatten namelijk essentiële voedingsstoffen. Tegelijkertijd is er voor de productie ervan veel minder land nodig dan voor bijvoorbeeld vlees en zuivel. Het betekent dat het overige land teruggegeven kan worden aan de natuur, waardoor ecosystemen zich herstellen. En op die manier kan veel van onze CO2-uitstoot worden gecompenseerd.
Overschakelen naar een meer plantaardig dieet is dus één van de meest effectieve manieren om de ecologische voetafdruk van voedsel te verminderen. Maar hoe spoor je mensen aan om minder vlees te eten? De vleesconsumptie blijft momenteel nog in veel landen buitensporig stijgen en het fokken van dieren is op sommige plaatsen van cruciaal belang. Onderzoekers bedachten echter een slimme methode om mensen onbewust een gezondere keuze laat maken. En een kleine, simpele verandering blijkt er al voor te kunnen zorgen dat mensen minder vlees eten.
De voordelen zijn volgens de onderzoekers immens. Als de vraag naar vlees de komende decennia drastisch zou dalen en vegetatie de mogelijkheid krijgt om terug te groeien, zou dit maar liefst negen tot zestien jaar aan CO2-uitstoot ongedaan kunnen maken. Het betekent dat er veel winst valt te behalen als we overstappen op een ander dieet. Al moet dit wel gepaard gaan met de energietransitie. “We zien de verschuiving van onze eetgewoonten naar een landvriendelijker dieet als een aanvulling op de energietransitie,” zegt onderzoeksleider Matthew Hayek. “Het herstel van inheemse bossen zou landen de broodnodige tijd geven om hun energienetwerken om te zetten naar een hernieuwbare en fossielvrije infrastructuur.”
Rusland
In de studie hebben de onderzoekers ook de gebieden in kaart gebracht die zich het beste voor de hergroei van vegetatie lenen. Want eerdere voorstellen om de aarde met bossen te bedekken, hebben tot veel kritiek geleid. Dat komt omdat het fysiek planten van meer dan een biljoen bomen een aanzienlijke fysieke inspanning zou vergen. Bovendien zou een slechte planning kunnen leiden tot de beplanting van dezelfde soort boom, waardoor de biodiversiteit juist kan afnemen of het slinkende water in droge gebieden nog verder uitput. Daar hebben de onderzoekers echter rekening mee gehouden. “We brachten alleen de gebieden in kaart waar zaden zich in dichte, diverse bossen en andere ecosystemen die onze CO2-uitstoot kunnen compenseren, kunnen verspreiden, groeien en vermenigvuldigen,” vertelt Hayek. “Onze resultaten onthullen een enorm gebied van ruim zeven miljoen vierkante kilometer waar bossen op een natuurlijke wijze terug kunnen groeien. Dat is een gebied zo groot als Rusland.”
Technologie
Het betekent dat we dus niet alleen op technologie hoeven te vertrouwen in onze strijd tegen klimaatverandering. Denk aan machines die CO2 rechtstreeks uit de atmosfeer kunnen verwijderen. Hoewel dit veelbelovend klinkt, waarschuwt onderzoeker Helen Harwatt dat het behoorlijk gevaarlijk kan zijn om teveel op dit soort technologieën te vertrouwen. “Het herstellen van inheemse vegetatie op grote stukken landbouwgrond is momenteel onze veiligste optie om CO2 uit de lucht te halen,” zegt ze. “Het is niet nodig om onze toekomst alleen te wedden op technologieën die bovendien op grote schaal nog niet eens bewezen effectief zijn.”
De voordelen van het terugdringen van vlees en zuivel reiken veel verder dan alleen het aanpakken van klimaatverandering, zo stellen de onderzoekers. “Een verminderde vleesproductie zou ook gunstig zijn voor de waterkwaliteit, de leefomgeving van wilde dieren en de biodiversiteit,” merkt William Ripple op. Bovendien wordt ook de kans op een nieuwe pandemie teruggeschroefd. Het huidige om zich heen slaande coronavirus greep namelijk op een Chinese dierenmarkt om zich heen. “Herstel van inheemse ecosystemen helpt niet alleen het klimaat,” benadrukt Harwatt. “In combinatie met een verminderde vleesindustrie vermindert het tevens de overdracht van ziekten van wilde dieren op varkens, kippen, koeien en uiteindelijk de mens.”
