We lijken maar niet van corona af te komen. Maar honderden deskundigen hebben nu een nagenoeg unanieme consensus bereikt over hoe we de pandemie écht kunnen beëindigen.
Het is alweer bijna drie jaar geleden dat ’s werelds eerste coronabesmetting een feit was. Sindsdien zijn er meer dan 630 miljoen positieve testuitslagen geregistreerd en zijn meer dan 6,6 miljoen mensen aan de gevolgen van het virus overleden. Ondanks dat het coronavaccin veel levens heeft gered, zijn we nog altijd niet van het coronavirus verlost: de pandemie duurt maar voort. Wetenschappers schieten nu – wederom – te hulp. Want bijna 400 corona-deskundigen, afkomstig uit meer dan 100 landen, hebben de handen ineengeslagen en zijn het eens geworden over een veelomvattend maatregelenpakket dat COVID-19 de wereld uit gaat helpen.
Corona is nog niet voorbij
Velen dachten dat met de komst van het coronavaccin de pandemie ten einde zou zijn. Maar nog altijd is het coronavirus onder ons. “Het is nu belangrijker dan ooit om over een doeltreffend stappenplan te beschikken waarmee we de pandemie, als bedreiging voor de volksgezondheid, kunnen beëindigen,” vertelt onderzoeker Jeffrey Lazarus in in gesprek met Scientias.nl. “Veel mensen zijn in de veronderstelling dat de pandemie al voorbij is. Ze dragen geen mondkapjes meer en willen zich niet verder laten vaccineren. Maar het coronavirus blijft muteren en mensen infecteren. Het veroorzaakt nog altijd ernstige ziekte en blijft mensenlevens eisen. Kortom, het virus is nog niet klaar met ons.”
Maatregelenpakket
Het bracht honderden deskundigen van over de hele wereld samen om na te denken over de meest doeltreffende manier om korte metten te maken met de aanhoudende dreiging van COVID-19. Uiteindelijk zijn ze het eens geworden over een veelomvattend maatregelenpakket, bestaande uit tientallen acties, waarmee we de pandemie écht een halt kunnen toeroepen. Daarbij is het vooral belangrijk dat iedereen meewerkt, zo stelt Lazarus. “Het beëindigen van de pandemie vereist een volledige inzet van de samenleving, van top tot teen,” zegt hij. “Denk dus aan alle economische sectoren, sociale klassen, naties, religies, gemeenschappen en individuen.”
Vaccins
Hoewel het coronavaccin een heel effectief hulpmiddel is, benadrukt Lazarus dat het niet eigenhandig een einde zal maken aan de voortdurende pandemie. “Het is een cruciaal wapen gebleken om het rondwarende coronavirus onder controle te krijgen,” zegt hij. “De snelle ontwikkeling van veilige, effectieve vaccins was indrukwekkend. Maar het mag nooit als een wondermiddel worden beschouwd.” Hoewel de onderzoeker de focus in de afgelopen jaren op vaccins als preventiemiddel begrijpt, raadt hij samen met zijn collega’s een zogenaamd ‘vaccin-plus-pakket’ aan. Dit omvat vaccinaties in combinatie met andere preventiemaatregelen, behandelingen en financiële prikkels om zo de strijd van het coronavirus te winnen.
Vaccin-plus-pakket
Dit vaccin-plus-pakket omvat verschillende acties en is gebaseerd op de lessen die we de afgelopen drie jaar hebben geleerd. “Om infecties te voorkomen zouden er weer meer mondkapjes gedragen moeten worden,” zegt Lazarus. “Ook kunnen beter geventileerde gebouwen besmettingen voorkomen. Daarnaast pleiten we voor verbeterde medicijnen om geïnfecteerden te behandelen en een meer rechtvaardige verdeling van deze medicijnen binnen en tussen alle samenlevingen. Onderzoek naar vaccins moet bovendien doorgaan. Daarnaast zullen we de coronapandemie niet kunnen beëindigen als het vertrouwen in de overheid en de wetenschap niet herstelt. De communicatie moet verbeteren. Ten slotte moet er meer actie ondernomen worden tegen de heersende – zoals de WHO het noemt – ‘’infodemie’: de overvloed aan onjuiste en onbetrouwbare informatie over het coronavirus.”
Samenwerking
Onderzoek naar de oorzaken en het verloop van infectie en ziekte, samen met verbeteringen in preventieve maatregelen, behandeling en vaccinatie, hebben onze respons op de pandemie verbeterd. Toch verschilt de reactie (bijvoorbeeld in welke mate er maatregelen worden opgelegd) sterk per land. Daarnaast wordt een gerichte en geslaagde aanpak soms belemmerd door factoren zoals desinformatie, ongelijke verdeling van vaccins en behandelingen en inconsistente wereldwijde coördinatie. De onderzoekers roepen dan ook op tot een gezamenlijke benadering tussen samenlevingen en regeringen en tot inspanningen om de gelijke verdeling van vaccins te waarborgen. Daarnaast pleiten de onderzoekers voor een betere samenwerking tussen gemeenschapsleiders, wetenschappelijke experts en volksgezondheidsautoriteiten om zo het vertrouwen binnen verschillende gemeenschappen te verbeteren. Ook stelt het team een betere samenwerking tussen sociale-mediabedrijven en onderzoekers voor. Op die manier hopen ze de verspreiding van valse en misleidende gezondheidsinformatie op verschillende sociale-mediaplatforms terug te dringen.
Gaat het lukken?
Of dit maatregelenpakket daadwerkelijk een einde zal maken aan de heersende pandemie? Lazarus is positief gestemd. “Als we beleidsmakers kunnen overtuigen om serieus naar onze aanbevelingen te kijken, zouden we de pandemie kunnen beëindigen,” zegt hij. “Maar onze aanbevelingen benadrukken tevens de inspanningen en het werk dat nog voor ons ligt. We zijn bovendien als wetenschappers geen orakels. Maar we zijn er als samenleving al wel eerder in geslaagd een aantal infectieziekten, waaronder cholera, pokken, polio en mazelen, de wereld uit te helpen. Met aanhoudend hard werken en discipline kunnen we ook COVID-19 onder controle krijgen.”
De aanbevelingen die de onderzoekers in hun studie, gepubliceerd in het vooraanstaande vakblad Nature, doen, bieden besluitvormers een bruikbare routekaart en wijzen de weg naar het definitieve einde van de pandemie. “Daarbij is het opbouwen van een wereldwijde consensus misschien wel de belangrijkste stap van allemaal,” betoogt Lazarus. “Niet alleen om een einde te maken aan de voortdurende dreiging van COVID-19, maar ook om soortgelijke uitdagingen in de toekomst aan te pakken.”
